แนวทางเจริญวิปัสสนา เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๔๒๑ – ๔๓๐

สำหรับชีวิตประจำวันจริง ๆ คงจะไม่มีใครพ้นจากผรุสวาจา บางทีท่านอาจจะกล่าวเองบาง ครั้งท่านไม่ได้กล่าวเอง แต่ได้ยินได้ฟังคำที่ระคายหู คำที่หยาบคาย คำซึ่งไม่เป็นที่ชื่นใจ ล้วนเป็นสิ่งที่อาศัยเหตุปัจจัยเกิดขึ้นเป็นไปทั้งสิ้น

เพราะฉะนั้น เวลาที่ได้รับฟังแล้ว ยากที่จะให้จิตนี้ไม่เกิดความไม่แช่มชื่น แต่ถ้าเป็นผู้ที่มีปกติอบรมเจริญสติปัฏฐาน ในขณะนั้นจะรู้สึกได้ว่า ไม่ยึดถือ ไม่เดือดร้อนใจกับวาจาที่หยาบคาย วาจาที่ไม่เป็นที่รักนั้น แต่ถ้าขณะใดที่สติไม่เกิดขึ้น ขณะนั้นจะเห็นได้ว่า จิตใจหวั่นไหวไปตามวาจาที่ได้ยินได้ฟัง และย่อมจะเดือดร้อนใจ

พระผู้มีพระภาคทรงแสดงธรรมแก่ภิกษุเพื่อให้เห็นภัยของวัฏฏะ ซึ่งจะให้ประสบกับสิ่งที่พอใจเท่านั้นเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ เพราะเหตุว่าทุกท่านได้กระทำมาแล้วทั้งกุศลกรรมและอกุศลกรรม เพราะฉะนั้น ก็แล้วแต่ว่าขณะไหนกรรมใดจะให้ผล