แนวทางเจริญวิปัสสนา เล่ม ๕๙ ตอนที่ ๕๘๑ – ๕๙๐

เจริญสติ ก็คือว่า ไม่สามารถที่จะบังคับบัญชาการตัดสินใจหรือการเลือกในขณะนั้นได้ อาจจะคิดไว้ว่าจะมักน้อย จะเลือกของน้อยๆ ราคาถูกๆ แทนที่จะเลือกของมีราคามาก แต่พอถึงเวลาจริงๆ อย่าได้คิดเลยว่าจะบังคับบัญชาอะไรได้ แล้วแต่สภาพธรรมขณะนั้นเป็นอย่างไรก็เกิดขึ้นเป็นไปอย่างนั้น อาจจะเลือกของมีราคาน้อยๆ สัก ๑๐ ครั้ง แต่พอครั้งที่ ๑๑ อาจจะเลือกของที่มีราคามากก็ได้ เพราะฉะนั้น จิตใจของคนเราเปลี่ยนแปลงไปแต่ละขณะตามเหตุตามปัจจัยที่ได้สะสมมา บางวันเป็นคนดีมาก วันไหนเกิดไม่ดีขึ้นมา ก็เป็นเพราะอกุศลมากตามการสะสม ก็มีพร้อมทั้งฝ่ายกุศลธรรมและอกุศลธรรม

การเป็นผู้ที่เจริญสติปัฏฐาน คือ เป็นผู้ที่มีปกติระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมซึ่งเกิดขึ้นปรากฏตามเหตุปัจจัยที่สะสมมา ตามความเป็นจริง

เคยสังเกตตัวเองไหม คิดว่าจะให้ทาน พอผ่านคนที่ควรจะให้จริงๆ กลับไม่ให้ บางวันก็ให้จริง บางวันก็ไม่ได้ให้ทั้งๆ ที่ตั้งใจไว้แล้ว เพราะว่าสภาพธรรมเป็นอนัตตา ถ้าขณะนั้นไม่มีปัจจัยที่จะให้เกิดการให้ แม้ว่าตั้งใจไว้หลายวัน ความตั้งใจนั้นก็ดับไปแล้วหลายวัน ถ้าจะให้อีก ก็มีปัจจัยสืบเนื่องมา แต่ถ้าเกิดการไม่ให้ขึ้น ก็มีปัจจัยที่จะไม่ให้ในขณะนั้น หรือไม่มีปัจจัยที่จะให้เกิดการให้ในขณะนั้น