แนวทางเจริญวิปัสสนา เล่ม ๘๒ ตอนที่ ๘๑๑ – ๘๒๐

การเป็นผู้ที่มีปกติอบรมเจริญสติปัฏฐาน ธัมมวิจยะ คือ การที่ปัญญาสามารถที่จะรู้ลักษณะที่เป็นอกุศลธรรมว่าเป็นอกุศลธรรม และขณะใดที่เป็นกุศลก็เป็นกุศลแม้ว่าจะเกิดดับสืบต่อกันอย่างรวดเร็ว เพราะฉะนั้น สำหรับผู้ที่อบรมเจริญสติปัฏฐาน ปัญญาย่อมเป็นปัจจัยที่ทำให้จิตสงบขึ้นมากกว่าก่อนที่ยังไม่ได้เจริญสติปัฏฐาน และเมื่อสงบขึ้น ก็ไม่ได้ยึดถือความสงบนั้นว่าเป็นเรา เมื่อไม่ยึดถือสภาพที่ความสงบว่าเป็นเรา ก็ยิ่งสงบขึ้น เพราะมีเหตุปัจจัยที่จะให้สงบ และปัญญาก็รู้ว่า ขณะนั้นเป็นเพียงลักษณะของจิตที่สงบ หรือเป็นลักษณะของความสงบที่สงบขึ้นเพราะเหตุใด และยังละการยึดถือความสงบในขณะนั้นด้วย