แนวทางเจริญวิปัสสนา เล่ม ๑๐๐ ตอนที่ ๙๙๑ – ๑๐๐๐

สติมีหลายขั้น สติที่เกิดกับกุศลจิตที่เป็นไปในทาน เป็นไปในศีล เป็นไปในสมถะคือความสงบของจิต เป็นไปในการระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏที่เป็นสติปัฏฐาน แต่ว่าที่จะรู้ลักษณะของสภาพธรรมจริงๆ ต้องเป็นขั้นสติปัฏฐานที่จะรู้ว่า ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน เป็นแต่เพียงสภาพธรรมแต่ละลักษณะที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยและดับไป

ถ้าเป็นสติขั้นสมถภาวนา ก็เป็นปัญญาขั้นที่ประกอบด้วยสัมปชัญญะที่สามารถจะรู้ลักษณะที่ต่างกันของกุศลจิตและอกุศลจิต จึงอบรมเจริญกุศลจิตจนกระทั่งเป็นความสงบที่มั่นคงขึ้นได้ เพราะถ้าไม่ใช่กุศลจิตจะไม่สงบ อาจจะพอใจ แต่ไม่ใช่สงบ เช่น คนที่ชอบอยู่คนเดียว และก็ได้อยู่คนเดียว สงบ หรือไม่สงบ ถ้าชอบ ถ้าพอใจ เป็นอกุศลจิต เป็นโลภมูลจิต เป็นความติด เป็นความยินดีที่จะอยู่คนเดียว ในขณะนั้นไม่สงบ ถึงจะอยู่คนเดียวแต่ก็ไม่สงบ