แนวทางเจริญวิปัสสนา เล่ม ๑๔๖ ตอนที่ ๑๔๕๑ – ๑๔๖๐

ต้องพิจารณาอย่างนี้เนืองๆ บ่อยๆ จึงจะรู้ว่า ธาตุรู้ สภาพรู้ อาการรู้ ในขณะที่กำลังเห็น คือ อย่างนี้เอง หรือในขณะที่ได้ยินก็เหมือนกัน จะไปทำสมาธิแบบไหนอย่างไรที่จะให้รู้ว่า ในขณะที่เสียงปรากฏนั้นมีสภาพรู้ มีธาตุรู้ที่กำลังได้ยินเสียง จะทำสมาธิอย่างไรที่จะรู้อย่างนี้ นอกจากสติจะระลึกบ่อยๆ ว่า ในขณะที่เสียงปรากฏ ไม่ใช่ในขณะที่หลับ ไม่ใช่ในขณะที่ตาย เมื่อเสียงปรากฏแสดงว่า มีสภาพรู้เสียง มีธาตุรู้เสียง ที่กำลังได้ยินเสียงในขณะนี้เป็นแต่เพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นธาตุรู้ เพราะฉะนั้น ต้องอาศัยสติ การระลึกได้ ไม่ใช่อาศัยสมาธิ