แนวทางเจริญวิปัสสนา เล่ม ๒๐๓ ตอนที่ ๒๐๒๑ – ๒๐๓๐

สภาพธรรมที่เกิด มีปัจจัยปรุงแต่งแล้วเกิดร่วมกัน แต่ แยกออกเป็น ๒ ลักษณะ คือ นามธรรมก็เป็นนามธรรมล้วนๆ ไม่มีรูปร่างใดๆ เลยทั้งสิ้น ไม่เจือปนด้วยรูปชนิดหนึ่งชนิดใดเลย ส่วนรูปธรรมก็เป็นรูปธรรมเท่านั้น เป็นสภาพที่ไม่รู้อะไรเลย จะเป็นกลิ่นที่หอม จะเป็นรสที่หวาน จะเป็นสีที่น่าดู สภาพต่างๆ เหล่านั้นทั้งหมดไม่ใช่สภาพรู้ รูปธรรมจึงเป็นรูปธรรมล้วนๆ นามธรรมก็เป็นนามธรรมล้วนๆ แต่นามธรรมอาศัยรูปธรรมได้ และรูปธรรมเกิด เพราะนามธรรมก็ได้ แสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวเนื่องกันของภูมิที่มีขันธ์ ๕ คือ ทั้งจิต เจตสิก รูป หรือนามธรรมและรูปธรรม