ผลของกุศล

ท่านอาจารย์ พระผู้มีพระภาคทรงแสดงรัตนสูตรนี้ถึง ๗ วัน ซึ่งก็มีผู้บรรลุธรรมทุกวัน พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ กรุงเวสาลี กึ่งเดือนแล้ว จึงมีพระพุทธประสงค์จะเสด็จกลับ ตอนนั้นพวกเจ้าลิจฉวี ก็นำเสด็จพระผู้มีพระภาคสู่ฝั่งแม่น้ำคงคาด้วยสักการะ เป็นทวีคูณอีก ๓ วัน แม้พระเจ้าพิมพิสาร ก็ได้ทำสักการะแก่พระผู้มีพระภาคเป็นทวีคูณ กว่าที่พวกเจ้าลิจฉวีทรงกระทำ ครั้งที่พระผู้มีพระภาคเสด็จมา พระเจ้าพิมพิสาร ทรงนำเสด็จพระผู้มีพระภาค ๕ วัน จึงถึงกรุงราชคฤห์ พระผู้มีพระภาคเสด็จถึงกรุงราชคฤห์แล้ว ภายหลังภัตตาหาร พวกภิกษุที่นั่งประชุมกัน ณ ศาลาทรงกลม ได้สนทนากันถึงอานุภาพของพระผู้มีพระภาค ที่ได้ทรงรับสักการะอย่างใหญ่ยิ่ง พระผู้มีพระภาคทรงทราบ จึงเสด็จไปยัง ศาลาโรงกลม และตรัสกะภิกษุทั้งหลายว่า บูชาวิเศษนี้ มิได้บังเกิด เพราะพุทธานุภาพของเรา ทั้งไม่ใช่เพราะอานุภาพของนาค เทวดา และพรหม ที่แท้บังเกิด เพราะอานุภาพของการบริจาคเล็กๆ น้อยๆ แต่ก่อนต่างหาก พวกภิกษุจึงกราบทูลว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พวกข้าพระองค์ไม่รู้การบริจาคนั้นๆ ของพระผู้มีพระภาค โปรดตรัสบอกพวกข้าพระองค์ด้วยเถิด พระผู้มีพระภาคตรัสเชื่อมชาดกกับปัจจุบันว่า

สมัยนั้นเราเป็นสังขพราหมณ์ เราถอนหญ้าที่ลานเจดีย์ ของพระสุสิมะปัจเจกพุทธเจ้า ด้วยผลกรรมของเรานั้น ชนทั้งหลายจึงทำทาง ๘ โยชน์ ให้ปราศจากตอ และหนาม ทำพื้นที่ให้ราบเรียบ สะอาด เราโรยทรายที่ลานเจดีย์พระสุสิมะปัจเจกพุทธเจ้านั้น ด้วยผลกรรมของเรานั้น ชนทั้งหลายจึงโรยทรายที่หนทาง ๘ โยชน์ เรากระทำบูชาที่พระสถูปด้วยดอกไม้ป่า ด้วยผลกรรมของเรานั้น ชนทั้งหลายจึงได้ทำ เครื่องลาดดอกไม้ ด้วยดอกไม้ป่านานาชนิด ทั้งบนบก ทั้งในน้ำ ในหนทาง ๙ โยชน์ เราประพรมพื้นดินด้วยน้ำ ในคนโทที่พระสถูปนั้น ด้วยผลกรรมของเรานั้น ฝนโบกขรพรรษจึงตกลงที่กรุงเวสาลี เรายกธงแผ่นผ้า และผูกฉัตรที่พระเจดีย์นั้น ด้วยผลกรรมของเรานั้น ชนทั้งหลายจึงยกธงแผ่นผ้า และฉัตรน้อยใหญ่

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ดังนั้น บูชาวิเศษนี้ มิใช่บังเกิดเพราะพุทธานุภาพของเรา ไม่ใช่บังเกิดเพราะอนุภาพของนาค เทวดา และพรหม ที่แท้บังเกิดเพราะ อานุภาพของการบริจาคเล็กๆ น้อยๆ ต่างหากเล่า เมื่อจบกถา ได้ตรัสคาถานี้ ถ้าบุคคลพึงเห็นสุขอันไพบูลย์ เพราะสละสุขพอประมาณไซร้ ผู้มีปัญญา เมื่อเห็นสุขอันไพบูลย์ พึงสละสุขพอประมาณเสีย สั้นมากใช่ไหม เรื่องของกุศล จะทำก็ลำบาก ไม่ได้สบายๆ ใช่ไหม คนที่จะกระทำกุศล เป็นผู้ที่เสียสละ เสียสละเวลา เสียสละความสนุก เสียสละหลายอย่าง แต่ว่าขอให้พิจารณาว่า ถ้าบุคคลพึงเห็นสุขอันไพบูลย์ เพราะสละสุขพอประมาณไซร้ ผู้มีปัญญาเมื่อเห็นสุขอันไพบูลย์ พึงสละสุขพอประมาณเสีย ดังนี้