ชุด ณ กาลครั้งหนึ่ง ตอนที่ 10

ตอนที่ ๑๐

ท่านอาจารย์ ชินกับคำว่า “ขันธ์ ๕” ไหมคะ ใครไม่รู้จักขันธ์ ๕ บ้างคะ คุณอรวรรณจะได้บอกว่า ๕ คืออะไรบ้าง ชินไหมคะหรือยังไม่ชิน หรือเหมือนกับเคยได้ยินบ้าง

อรวรรณ ชินเป็นคำ ก็มีรูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ วิญญาณขันธ์

ท่านอาจารย์ ตั้งแต่ลืมตามานี่ พ้นรูปขันธ์ไหม

อรวรรณ ไม่พ้นค่ะ

ส. ทุกวันที่มีสิ่งที่เราต้องทำเพราะอยากได้รูปขันธ์ใช่ไหมคะ

อรวรรณ ก็อยากได้เห็นดี ได้ยินดี

ท่านอาจารย์ ทั้งๆ ที่รูปขันธ์ก็ไม่รู้อะไรเลย แต่ก็รักแสนรักรูปขันธ์ โดยเฉพาะที่เป็นเรา ตลอดชาติทุกอย่างเป็นไปเพื่อรูปขันธ์นี้หรือเปล่า รับประทานอาหารมีประโยชน์เพื่อรูปขันธ์นี้หรือเปล่า มีสิ่งสวยๆ งามๆ เพื่อประดับรูปขันธ์นี้หรือเปล่า ทั้งหมดนี้ให้ทราบว่า ความยึดมั่นในรูปขันธ์มากแค่ไหน ข้ามไปอีกแล้ว แล้วจะไปสติปัฏฐาน และรูปขันธ์ขณะนี้ก็ไม่ใช่ธาตุรู้เลย แล้วความจริงก็เพียงปรากฏให้เห็นแสนสั้น เพียงปรากฏแล้วก็ดับไปเลย แต่ก็เกิดดับสืบต่อจนกระทั่งเหมือนไม่ดับเลย ทำให้เป็นที่ต้องการอยู่ตลอดเวลา

เพราะฉะนั้น เพียงแค่รูปอย่างเดียวเท่านั้น ยังไม่กล่าวถึงสภาพธรรมอื่น รูปอย่างเดียวจริงๆ ที่ปรากฏให้เห็นชั่วคราว ก็ยึดมั่นอย่างมากว่า เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด และเป็นเรา อัตตานุทิฏฐิ อัตตวาทุปาทาน ทั้งหมดที่นี่เป็นเราทั้งนั้น แล้วจะไปสติปัฏฐานระลึกอะไร เพื่ออะไร

อรวรรณ อย่างนั้นเปลี่ยนคำถาม

ท่านอาจารย์ ทีนี้แน่ใจแล้วใช่ไหมว่า ความยึดมั่นมากแค่ไหน ที่จะไม่ทำให้รู้สภาพธรรม หรือเข้าใจธรรม ยึดโดยเป็นของเรา ก็อย่างหนึ่ง พอเปลี่ยนมาเมื่อไรเราจะเข้าใจธรรม ไม่พ้นโลภะเลย

อรวรรณ บ่อยครั้งจะสงสัยว่า เหมือนกับมีการฟังถูกกับฟังไม่ถูก ถ้าฟังไม่ถูกก็มีตัวตนไปฟังธรรม ถ้าฟังถูก คือ ฟังธรรมว่าเป็นธรรม แล้วไม่มีตัวตน มีแต่ธรรมที่กำลังอบรมปัญญาให้เข้าใจว่า เป็นสังขารขันธ์ปรุงแต่ง

ทีนี้การฟังถูก ก็เป็นปัญญาที่เหมือนกับยังไม่เกิด

ท่านอาจารย์ เอาอีกแล้ว อยากให้เกิดใช่ไหมคะ เห็นไหมคะ โลภะมาทางอากาศ เห็นไหมว่า โลภะแทรกอยู่ในทุกกลาป รูปที่เล็กที่สุดที่ไม่สามารถแตกย่อยออกไปได้ แม้เพียงฟังไปเมื่อกี้นี้เอง คำถามต่อมาที่เปลี่ยน คือ

อรวรรณ ฟังถูกหรือฟังไม่ถูก

ท่านอาจารย์ ต่อไปอีก เมื่อกี้นี้ไม่ได้พูดแค่สองคำ

อรวรรณ ในการฟัง ถ้าฟังไม่ถูก ก็ไม่เข้าใจ จริงๆ ไม่มีตัวตนที่มาฟังธรรม แต่มีธรรมที่ไม่ใช่ตัวตนมาอบรมศึกษาให้เป็นสังขารขันธ์ปรุงแต่งให้เข้าใจธรรม

ท่านอาจารย์ นี่คิด เหมือนิพพาน นิรวานะ นิพพานะ แล้วอยู่ที่ไหนคะ สภาพธรรมเมื่อกี้นี้ที่ว่า เกี่ยวเนื่องกับจิต เจตสิก รูป แล้วคำถามเมื่อกี้นี้คือสภาพธรรมอะไร

เพราะฉะนั้น เรียนชื่อมาก เรียนจนบางคนสอบได้ขั้นนั้นขั้นนี้ แต่เข้าใจสภาพธรรมที่ปรากฏหรือยัง เรียนเพื่อเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏเดี๋ยวนี้ หรือเรียนเพื่ออะไร

อรวรรณ ตามความคิดก็บอกว่า ไม่ใช่เรียนเรื่องชื่อ แต่เรียนเพื่อเข้าใจสภาพธรรมที่ปรากฏ

ท่านอาจารย์ แล้วทำไมจะต้องบอกตัวเองด้วยคะ ฟังธรรมดา แล้วเข้าใจสิ่งที่ได้ฟัง ขณะนั้นก็คือธรรม แล้วเวลาไปที่อื่นสนุกสนานก็เป็นธรรม เพราะได้ยินได้ฟังว่า ทุกอย่างเป็นธรรม เป็นอนัตตา แต่ไม่อิสระ สะสมมาอย่างไรก็เป็นอย่างนั้น อย่างที่ว่ากำลังเห็นขณะนี้ ไม่ได้รู้ความจริงว่า เป็นธรรมที่ต้องเกิดเพราะมีเหตุที่ได้กระทำแล้วที่จะต้องเห็น ทุกคนอย่างเห็นสิ่งที่อยากจะเห็น แล้วได้เห็นหรือเปล่า