ชุด ณ กาลครั้งหนึ่ง ตอนที่ 4

ตอนที่ 4

ชิน การศึกษาธรรมเพื่อใช้ใน แต่ไม่ได้ใช้ได้ทันทีทันใดใช่ไหมคะ

ส. จริงๆ แล้วเราไม่ควรเป็นอย่างอื่นเลย ไม่ใช่อยากเอามาใช้ในชีวิตประจำ วันได้ แล้วเราจะมีความสุขขึ้นอย่างนั้น แต่ศึกษาเพราะเราไม่เข้าใจธรรม เราไม่เคยรู้ ทั้งๆ ที่สภาพธรรมมี กำลังปรากฏ แล้วใครจะบอกเราให้รู้ความจริงนี้ได้ว่า ความจริงที่แท้จริงสูงสุดที่เป็นอริยสัจธรรมของขณะนี้คืออะไร

เพราะฉะนั้น เรื่องที่เราจะต้องเข้าใจสิ่งที่มี เป็นสิ่งซึ่งมีประโยชน์ เพราะเหตุว่าเป็นความเข้าใจถูกแทนที่จะเป็นความไม่รู้ หรือความเข้าใจผิด ถ้าเราเห็นประโยชน์อย่างนี้ เราจะไม่คิดถึงผลพลอยได้ว่า เมื่อศึกษาแล้ว ความโกรธก็เบาบาง ความคิดก็สั้นลง แต่นั่นไม่ใช่จุดประสงค์ จุดประสงค์เพียงให้รู้ความจริงของสภาพธรรม

แอ๊ว ที่น้องชินบอกว่า ไม่ใช่จะเอามาใช้ได้ในทันทีทันใด แต่หนูคิดว่า ขณะที่สภาพธรรมปรากฏ นั่นคือใช้ในทันทีทันใด ใช่ไหมคะ

ส. แล้วแต่ปรากฏแล้วอกุศลจิตเกิดก็ได้ ไม่ใช่เราไปเรียกสติมาใช้ได้ว่า ตอนนี้เราจะใช้ให้มีสติ เป็นไปไม่ได้เลย แต่เรียนเพื่อรู้ รู้เพื่ออะไรคะ เพื่อละความไม่รู้ เพื่อได้หรือเปล่า เพื่ออย่างอื่นหรือเปล่า ไม่ใช่ทั้งหมดเลย เพื่อความสุขหรือเปล่า

ชิน ขอถามว่า การเห็นถูก บางครั้งไม่สามารถมาทันทีทันใด ใช่ไหมคะ

ท่านอาจารย์ ที่สำคัญที่สุด คือ เข้าใจสิ่งที่กำลังฟังอยู่ นี่สำคัญที่สุด ไม่ต้องไปคิดว่า เข้าใจน้อย เข้าใจมาก แล้วจะมีประโยชน์อะไร นั่นเป็นเรื่องคิด แต่เรากำลังฟังอะไร แล้วเราเข้าใจสิ่งที่เรากำลังฟัง

ชิน สมมติว่าการเข้าใจของเราจนถึงขณะนี้ และหลังจากตายแล้ว ยังอยู่หรือไม่คะ

ท่านอาจารย์ คุณชินคิดหรือเปล่าว่า คุณชินเคยเข้าใจมาบ้างแล้ว

ชิน ไม่เคยคิด

ท่านอาจารย์ คิดว่าฟังครั้งแรก เข้าใจนี้มาจากไหน

ชิน ไม่เข้าใจความหมายของอาจารย์

ท่านอาจารย์ เวลาที่คุณชินฟังธรรมแล้วเข้าใจ คุณชินคิดหรือเปล่าว่า ที่เข้าใจธรรมที่ได้ฟัง ความเข้าใจนี้มาจากไหน หรือไม่เคยสะสมมาก่อนเลยแม้สักนิดเดียว

ชิน เริ่มต้นเลยคงไม่ต้องสะสม เพราะเริ่มต้น ใช่ไหมคะ

ท่านอาจารย์ ถ้าเริ่มต้นเลย คุณชินเคยเห็นคนที่ผ่านไปผ่านมา แล้วเขาฟังตั้ง ๑๐ วันแล้วไม่เข้าใจเลย มีคนหนึ่งเพิ่งพบกัน เขาไปที่สำนักงานมูลนิธิ เขาก็ดีใจที่ได้พบและเล่าว่า ตอนแรกๆ ที่ฟังวิทยุ เขาไม่เข้าใจเลย มีแต่ภาษาบาลี แต่เขาก็ไม่ทิ้ง ฟังไปฟังมาจนเดี๋ยวนี้ค่อยๆ เข้าใจขึ้น คุณชินลองคิดถึงคนที่ฟังนานกว่าจะเข้าใจ บางคนก็เข้าใจได้เร็ว บางคนก็ฟังนานกว่านั้นอีกกว่าจะเข้าใจ บางคนถึง ๑๐ ปี อาจจะไม่เข้าใจก็ได้

ชิน เพราะความเข้าใจของเราไม่สามารถมั่นคงได้ สุดท้ายถูกกิเลสกินไป ใช่ไหมคะ ก็จะแย่กว่าเก่า

ท่านอาจารย์ สิ่งที่มีสะสมอยู่ แต่สิ่งใหม่ก็จะทับถมไว้