พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 885

ตอนที่ ๘๘๕

ที่มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา

วันอาทิตย์ที่ ๒๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๖

รูปเป็นซีนได้ไหม เห็นมั้ยคะทุกคนขนาดนี้ค่ะ มีจิตเจตสิกรูปเกิด และก็ยึดถือว่าเป็นเราเป็นข่าวเป็นการกระทำเป็นกลายเป็นวาจาแต่ทั้งหมดเพราะธรรมที่ทรงแสดงในการเพื่อให้มีความเห็นถูกเข้าใจถูกในสภาพธรรมะอย่าลืมนะคะ ต้องในสภาพธรรมะ เพราะฉะนั้นแม้ศีลก็ต้องเป็น หนึ่งถังแตกที่มีจริงๆ เป็นรูปได้มั้ย ค่ะ ได้หรือไม่ได้ค่ะเส้นเป็นรูปได้ไหมคะ ลูกไม่ใช่สภาพรู้เป็นไม่ได้แน่นอนถ้าจะกล่าวถึงศีลต้องรู้ว่าหมายความถึงคารถหรูซึ่งเกิดพร้อมกัน คือจิต และเจตสิกเพื่อให้รู้ความจริงว่าขณะนี้ค่ะเราละเลยสภาพธรรมะหนึ่งซึ่งเป็นใหญ่ และสำคัญมากคือจิต ทุกอย่างเป็นไปตามอำนาจของจิตซึ่งเกิดพร้อมกับเจตสิ พระแจ้งความเป็นปกติทุกทุกขนาดของจิตเจตสิกนะคะ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยด้วยเหตุนี้นะคะ ถ้าจะกล่าวถึงธรรมะหมวด๓คือกุศลธรรมอกุศลธรรมอัพยากตะทำกุศลธรรมหมายความถึงสภาพธรรมที่ดีงามไม่เป็นโทษแล้วก็ให้ผลเป็นสุข อ่ะครูสอน และทำก็ตรงกันข้ามนะคะ สภาพธรรมะที่ไม่ดีงามให้โทษเป็นทุกข์แน่นอนนะคะ และก็อัพยากตะทำก็ยังมีธรรมะซึ่งไม่ใช่กุศล และไม่ใช่อกุศลด้วยจึงเป็นอัพยากตะทัตฉันใดแม้เดี๋ยวนี้ขณะนี้นะคะ จิต และเจตสิกซึ่งกำลังเกิดดับสืบต่อ เหมือนกับว่ามีทุกคนที่กำลังนั่งอยู่ที่นี่ และก็กำลังได้ยินได้ฟังธรรมะคือสิ่งที่มีจริงที่สามารถจะเข้าใจได้ในขณะนี้นะคะ ก็ เป็นปกติของจิต๗๐ ส่วนรูปไม่ใช่สภาพรู้แต่ถ้าไม่มีโรคใจ ชิ อลิสาต และใช่ค่ะเป็นอกุศลมนุษย์เซลล์ปกติเป็นอกุศล แบบบ้านกัน และกุศลจิตก็เกิดขึ้นนะคะ ปกติขนาดนั้นซึ่งไม่มีใครสามารถที่จะไปเปลี่ยนแปลงใดมีเหตุปัจจัยที่จะเกิดขึ้นขณะนั้นจิตเจตสิกนะคะ ไม่ใช่รูปก็เป็นกุศล และสิ สำหรับอัพยากตะก็ส่วนใหญ่ก็เป็นจิตของพระอรหันต์ซึ่งสำหรับคนที่ไม่ใช่พระฮั่นเนี่ยก็ไม่จำเป็นที่ต้องกล่าวถึงเลยนะคะ เพราะเป็นสภาพของจิตซึ่งไม่ใช่กุศลไม่ใช่อกุศลมีปัจจัยเกิดขึ้นตามเก็บ ตาม ควรแก่ฐานะคือเมื่อสินค้านะที่จะเกิดก็เกิดขึ้นทำกิจนั้นก็ดับไป เพราะฉะนั้นก็ส่วนใหญ่ก็จะคิดสิว่าพระอรหันต์ทั้งหลายนะคะ พันดับกิเลสหมดไม่มีเชื้อที่จะทำให้เป็นกุศล และอกุศลซึ่งจะต้องเป็นเหตุ ด้วยหรือจิตใจระหว่างด้วยครับนะคะ ใหม่ด้วย ต์ส สำหรับพระนะคะ แต่ว่าเราไม่ได้มีแต่จิต และเจตสิก มีรูป แสดงรุ่นต์ไม่รู้เลย ต์แหละแต่ว่าจัดกิจกรรมเป็นสมุดขาย ลืมการแยกภาษา ไม่มีจบถ้าไม่มีจิตนะคะ แล้วก็ยังมีรูปอื่นๆ อีกซึ่งทั้งหมดไม่ใช่สภาพรู้แมว ต์มือแทนจิตเจตสิกรูป ที่ไปจนถึงสวรรค์นรกเดรัจฉานนะคะ รูปกบวิ่งกุศลที่ยิ่งใหญ่เป็นมหากาพย์ตะซึ่งไม่มีรูปเป็นอารมณ์เท่านั้นที่จะไม่มีเช่นนี้โรคไม่ควรเลยค่ะไม่ว่าจะเกิดในภูมิ ในภูมิมนุษย์มีจิตเจตสิกก็มีปัญหา แต่รูปไม่ใช่สิ เฉพาะจิต และเจตสิกเป็นเศษแต่ว่าถ้าไม่มีรูปก็พูดไม่ได้ทำอะไรก็ไม่ได้จิตเป็นกุศลก็ไม่ได้พูดอะไรใช่ไหมคะแต่ว่าเพราะมีลูกขณะนั้นนะคะ รูปนั้นก็เป็นไปตามกำลังของจิต เพราะฉะนั้นวันนี้นะคะ อกุศลศีลคือจิตเจตสิกเป็นอกุศลรูปที่เคลื่อนไหวไปเพราะ๗ใต้ตึ เป็น อาจเป็นการคิดคาดคะเนเอาชัยชนะเพราะว่าลักษณะของอกุศลก็ไม่ปรากฏแต่ว่าเข้าใจว่าโดยปกติก็เป็นอกุศลส่วนมากค่ะเรียก๗๔เอย์ซึ่งเป็นจริงจริงสอง เพราะฉะนั้นทั้งวันตั้งแต่เช้ามากุศลนะคะ จิตเจตสิกเป็นเสิ่นเจิ้นแต่รูป รองต์ มันจะผู้ชายไม่รู้ไม่ชี้รูปแต่ไม่รู้ว่าการกระทำต์ ซึ่งต์ ต์นอกจากสารพัดโรต์โลกเปลี่ยนปกติในชีวิตกิจกรรมบนสัปดาห์บริษัทต์ยังไม่ถึงกับการที่จะมีกำลังที่จะเบียดเบียนใครให้เดือดร้อน ต์ก็เป็นปกติของอกุศลจิต และก็เป็น จะเข้าใจได้เจอต์ ไม่มีสีไม่มีสี ต์ฉันคิดว่าจะต้องไปมีเส้น แล้วก็สมาธิเสียก่อนแล้วจึงจะเป็นปัญญาแต่นั่นคือท่านไม่เข้าใจความจริง ว่าชอบกล่าวว่าซีเครสท์ว่าจิตขนาดนั้น เป็นอุตซอนมั้ยว่าเป็นอนุสรอ่ะพยากตะคงไม่ต้องกล่าวถึงนะคะ เพราะฉะนั้นขณะใดก็ตามที่กายเป็นไปตามกำลังของจิตมีการเบียดเบียนประทุษร้ายคนอื่นทางกายหรือทางวาจาขณะนั้นก็กล่าวว่าหลวงcซึ่งเป็น แต่ว่าขณะนั้นก็แสดงว่าต้องคิดจริงๆ ปกติของจิตวันนี้เป็นอย่างนั้นบ้างไหมคะ ใช่ค่ะ ดอกบัวว่าจะ พูดมากโห นะคะ ทุกคนเนี่ยพูดคิด และคิดมากอยู่แล้วค่ะแบบไม่พูดแต่เวลาที่พูดก็ต้องคิด จะพูดโดยไม่ได้คิดไม่ได้เลย เพราะฉะนั้นก็ต้องแล้วแต่จริตนะคะ ว่าขณะนั้นเป็นกุศลหรือเป็นอกุศลถ้าพูดดีๆ ขณะนั้นก็เป็นกุศลเมตตานะคะ หรืออะไรจะทำอะไรก็ได้ทางกายทางวาจา เพราะฉะนั้นทั้งหมดให้ทราบก่อนให้มั่นคงนะคะ ถ้าพูดถึงซีลอยู่ที่จิต และเจตสิก นะครับ ถึงเรื่องของศีลในบุคคลที่เคยได้ยินได้ฟังก็อาจจะกล่าวถึงเรื่องของการที่จะวิรัตน์งดเว้นปาณาภิบาทบ้าง และในช่วงที่เริ่มต้นอาจารย์ก็กรุณาให้ความหมายกับคำว่าศีลก็มาถึงครั้งที่เป็นอกุศลก็เป็นศีลด้วยกุศลก็เป็นศีลด้วยหรือไม่อภัยต่างๆ ที่เป็นจิตของพระฮั่นก็เป็นศีลด้วย ซึ่งจะให้เกิดความรู้ความเข้าใจทั่วไปกับบุคคลที่เคยเข้าใจว่าสีเขียวหมายถึงการวิจัย สาเหตุ และมีหลายอย่างนะคะ ทางกายก็มีทางวาจาก็มีที่เป็นอิสระต้องมีที่เป็นอกุศลก็มี เพราะฉะนั้นถ้าพูดถึงเจ้านกระทั่งกลุ่มจะมีกิเลสมีคนมองฉะนั้นก็มันไก่กล่าวถือว่าพวกนั้นร่วมสิงโตนั้นก็เป็นคน ได้บ้านแล้วค่ะ ขอบคุณพี่ดาราคะเป็น๔ค่ะต์ปกติธรรมดาอย่างเนี้ยค่ะเป็นเสรีภาพ ช่วยตอบแทนก็๕ ๘โดยปกตินะคะ ที่เป็นไปมีการเคลื่อนไหวไก่มาจากก็นะคะ แล้วแต่ว่าจะเป็นอกุศลจิตหรือเป็นกุศลจิต เพราะฉะนั้นแม้นั่งอยู่อย่างนี้นะคะ ฝันธรรมะแล้วรู้ว่าเป็นกุศลศีลหรืออกุศลสิแต่ถ้ามีการกระทำทางกายทางวาจาที่เป็นทุจริตกรรมขณะนั้นก็ต้องเป็นอกุศลศีลแน่นอนถ้ามีการช่วยเหลือคนอื่นนะคะ ด้วยกายบ้างด้วยวาจาบ้างขนาดนั้นผู้นั้นก็รู้ว่านั่นคือกุศลสิ จะปราศจากสีย์ จิมะ กล่าวถึงศีลที่พิพาทส่งแตะให้มีการอบรมเจริญนะครับ ที่ว่าเป็น๔แล้วก็สมาธิ และปัญญาเนี่ยจะมีความพิเศษกับซีนที่กล่าวถึงในความหมายของคำว่าปกติยังไงบ้างค่ะต้องไม่ลืมนค้าทั้งหมดไม่ว่าจะเรื่องแต่งทั้งสิ้น เป็นการแสดงกระทำเพื่อให้คนเข้าใจ ประชาเข้าใจถูกจริงๆ เลยค่ะว่ามี สุข ต์จะไม่เป็นอิสระ ต้องเป็นความเข้าใจต้องเป็นความเห็นถูกว่าทั้งหมดนี้มาจากจิต เพราะฉะนั้นจิตเนี่ยสะอาดหรือไม่สะอาดระดับไหนเนี่ยค่ะมิฉะนั้นแล้วจะไม่มีการขัดเกลาเลยแม้แต่ซีนที่จะแสดงโดยละเอียด และก็ไม่ได้ทำให้เกิดความสะอาดขึ้นถ้าไม่มีความเข้าใจนะคะ แต่ถ้ามีความเห็นถูกว่าไม่มีเรา แต่สระผมของจุดที่เป็นอดีตส ทำให้อกุศลทั้งวันเนื้อเพิ่มขึ้นจนกระทั่งเมื่อมีกำลังเมื่อไหร่ยับยั้งที่จะไม่ให้เป็นทุจริต ๒๐ต์แอนด์ที่จัดรักษาศีลซึ่งเป็นกุศลก็ต้องมาจัดงาน ถ้าไม่มีปัญญาที่เห็นโทษของอกุศลจิตนะคะ ซึ่งเป็น ซ์ซ์ซ์พระจันทร์ปกตินะคะ อาจจะเคยทำร้ายสัตว์เล็กสัตว์หนู หยดโหมดเสยงชวคราว ขนาดนั้นเห็นโทษของอะไรคะของจิตซึ่งเป็น เพราะฉะนั้นรีบเปลี่ยนปัญญาที่สามารถที่จะรู้ ต์ไม่ใช่เราแต่เป็นจิตที่เป็นอกุศลนาดความหนาขึ้นภาคใหม่ละเว้นจะเป็นยัง ด้วยเหตุนี้ในขณะนั้นนะคะ แม้แต่การวิรัตน์ทุจริตก็เพราะมีความเข้าใจถูกกว่าก็เจ็บขนาดนั้นค้าไม้วีรันก็เป็นอกุศลนี้คือพระธรรมที่ทรงแสดงไม่ใช่เพียงแต่ทรงแสดงว่าให้รักษาสูงแต่พระธรรมทั้งหมดให้เข้าใจต์ ๔คือจิต และเจตสุดผู้ใช้วิจิตรร์ซซ์ และจะพ้นโทษซึ่งถูกจับ น่าจะจิตซึ่งหัวที่จะทำต้องโหวตเหล่าจุดที่ขุนพล กระทรวงต่างประเทศก็ต้องกลับมีการเห็นการได้ยินเป็นต้นนะคะ ที่เป็นผลของสสส อนาคตความเห็นถูกว่าสิ่งแรกที่ควรงดเว้น และสิ่งแรกที่ควรเจริญชัยมิฉะนั้นจะทำให้เกิดความสงบ และปัญญาจนกระทั่งรู้แจ้งอริยสัจธรรมได้มั้ยฉันไม่มีความเห็นที่ถูกต้องก็มีแต่ไม่ใช้เจ็บต่างว่าถ้าไม่มีสิทธิ์ไม่มีสมาธิแล้วก็ไม่มีปัญญาจึงต้องไปรักษาศีลทำสมาธิ เพื่อจะให้เกิดปัญญาเข้าใจถูกหรือเปล่า ไม่มีความเข้าใจถูกก็ไม่สามารถจัดอบรมอะไรได้ถ้ามีความเข้าใจถูกนะคะ ละเว้นด้วยความเข้าใจถูกสีลัมายั่งยืน ปัญญาที่รู้ความจริงทำให้หมดเวล๔ที่เป็น นะคะ รูปของอาจารย์อันคสร้างพรรคกล่าวถึงเรื่องของคุณสุนัข๔เนี่ยก็จะมีข้อความในอรรถกถาเนี่ยครับปฏิสัมภิทามาก็มีข้อความสั้นๆ นะครับ ว่ากุศลศีลมีกุศลจิตเป็นสมุด๕ ขยายความตรงนี้เป็น ก็เข้าใจเบื้องต้นนะคะ ว่าศีลคืออะไร ๔นี่ไม่ใช่รูปแน่ไม่ใช่นิพพานใช่ไหมฮะก็ต้องเป็นจิตเปลี่ยนสื่อจิตเจตสิกนั้นเป็นกุศล เรื่อยๆ เตือนบ่อยๆ ขนาดนั้นก็ไปถามกุศลล่ะสิ จริงเกิดบ่อยๆ เป็นปกติก็ชัดเจนว่ามี ปกติเป็นอย่างนั้นนะฮะหรือแม้ในขณะที่อกุศลจิตเกิดแต่ละคณะเนี่ยขณะนั้นก็ต้องเป็นอกุศล๔นี่อาจารย์วิชัยพูดถึงฝ่ายกุศล นะครับ ส่วนศีลว่ามีกุศลจิตเป็นสมุดค่ะ เพราะงั้นมีกุศลจิตเป็นสูตรท่านเนี่ยนะฮะเป็นความสำคัญของการที่เราถ้าไม่มีความเข้าใจพื้นฐานเอาไปทำเครื่องคิดเกณฑ์๔ จะไม่มีความเข้าใจความรู้ซึ่งโดยพระสุ อาจารย์วิชัยกล่าว จิตเป็นสภาพรู้ที่เป็นใหญ่เป็นประธานถูกไหมครับส่วนเจตสิกที่เกิดกับจิตเนี่ยก็เป็นสภาพรู้ที่เกิดประกอบ จิตกับเจตสิกมีความเกี่ยวข้องกันมั้ยฮะในขณะที่จิตเกิดขึ้นหนึ่งขนาดนี้ ถ้าไม่มีจิตเจตสิกจะเกิดขึ้นได้ไหม ไม่ได้ ถูกไหมครับ ถ้าจิตนั้นเป็นกุศลจิตนั้นก็จะ เป็นปัจจัยให้ เจตสิกที่เกิดนั้นนะฮะก็เป็นกุศล หรือว่าเจตสิกที่ดีงามนั้นเป็นอูโซก็ปรุงแต่งให้จิตเอสิที่เกิดร่วมกันเป็น เพราะฉะนั้นนะฮะ๗๐เวร๔ ๗๐ก็เป็นสี จิตก็เป็นสิวเมื่อพระองค์ท่านจะทรงแสดงเฉพาะเจาะจง เกียรติสิทธีชัดเจนพระองค์ท่านก็ทรงหยิบยกมาว่าเป็นสิ่งเช่นเจตนาก็เป็นสี วิรัตน์ งดเว้นก็เป็น๔ หรือโดยความร่วมทั้งหมดขณะที่กุศลจิตเกิดขึ้นเจตสิกทั้งหลายที่เกิด และจิตนะครับ ก็เป็นสภาพที่ดูงานนั้นเป็นหูศูนย์๔วันถ้าไม่มีจิตเจตสิกก็เกิดร่วมด้วยไม่ได้แล้วถ้ากินนั้นเป็นกุศลนะจ๊ะซิสก็ไปกุศล หน้าต่างอาศัยผึ้ง เพราะฉะนั้นนะฮะพี่ว่า๔เนี่ยก็มีกุศลจิต เป็นรากฐานเป็นพื้นฐานครับเพราะว่าแกจะซิ่งเกิดขึ้นก็ต้องอาศัยจิตด้วย ถ้าจะเบื้องต้นที่ท่านจะพอเข้าใจได้ง่ายๆ นะครับ ก็คือ ตอนที่เป็นกุศลนั้น และเป็นกุศล๔ซึ่งก็ได้แก่สภาพธรรมะปรมัตสองอย่างคือจิตปรมัตถ์ และเจตสิกปรมัตถ์ เพราะฉะนั้นสิ่งที่เป็นสีเนี่ยก็ต้องอาศัยขึ้นพิมพ์กันเกิดขึ้นจิตเจตสิกเกิดขึ้นนะฮะต้องเป็นปัจจัยต่างๆ กันพัน๗๐เกิดขึ้นลอยๆ ไม่ได้ก็ต้องเจ็บจิตเกิดขึ้นลอยคุณแม่ต้องมีเจซีแต่ในที่นี้ท่านจะเน้นถึง๗๐กระทำที่เป็นซีทรูหลากหลายมากนะฮะ เจตนาเจตสิกก็เป็นสิ่งวิรตีเจตสิกก็เป็น๔ ซึ่งเกณฑ์สิ่งเหล่านี้จะเกิดได้ก็ต้องมีจิตนั่นแหละ เป็นใหญ่เป็นประธานนะฮะเป็นที่อาศัยเกิดขึ้น อาจารย์ครับถ้าขอเป็นตัวแทนคนใหม่เรียนถามอาจารย์คือถ้ากับเรื่องของ๔เนี่ยก็รู้ว่าสิ่งใดที่เป็นความประพฤติอาจจะเช่นฆ่าสัตว์เงี้ยหรือว่ารับทรัพย์เป็นความประพฤติที่มีโทษแล้วก็ให้ผลเป็นทุกข์แต่ว่าก็ยังมีเหตุให้เป็นไปครับทั้งที่รู้ว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดีหมายถึงว่าการที่จะมีการที่ฟังเรื่องของศีลว่าสิ่งนี้มีโทษ และสิ่งที่การวิดัลงดเว้นเนี่ยในสิ่งที่มีโทษคือปาณาติบาตเป็นต้นนะครับ ว่าเป็นสิ่งที่ดีงามแต่ก็ยังมีโอกาสให้ทำกุศลได้เท่าที่มีความรู้ความเข้าใจ ว่าสิ่งใดที่ดีนึงค่ะ เพราะฉะนั้นจะขาดปัญญาไม่ได้แต่พระธรรมที่ทรงแสดงทั้งหมดเป็นเรื่องของความเห็นถูกความเข้าใจถูกนั้นขณะนี้ที่นั่งอย่างเงี้ย มีสิทธิ์เลือครบถ้วนเท่านั้นเองนะคะ เพื่อให้เข้าใจจริงๆ และธรรมดาธรรมดาทุกวันตื่นมาหรือว่าอยู่เดี๋ยวนี้กำลังนั่งอยู่ เป็นสิ่งของก็ต้องเป็นสีเพราะมีจิตที่เกิดขึ้นครับกำลังฟังธรรมะเป็นสิว แหวน เป็นกุศลจิตเกิดต้องเป็นปัญญา ที่รู้ว่าขณะนี้มีอกุศลจิตเกิดรึเปล่า รวยขันหรือเปล่า เพราะฉะนั้นถ้าไม่เข้าใจจริงๆ คือเรื่องของปัญญาไม่ใช่จริงหรือต์ผู้คุมกันอีกทีนึงต์ เพราะเหตุว่าคู่สนทนา๔คืออกุศลจัด แต่ค่ะ ศูนย์๔ ค์จงตามสภาพธรรมะที่ปรากฏเพราะเหตุว่าสภาพธรรมะไม่ใช่เราเมื่อจิตจริง๑๐เกิดขึ้นอกุศลจัดเป็นกุศลเดย์ แต่ในขณะที่กำลังเข้าใจธรรมะนะคะ ขนาดนั้นก็เป็นอกุศลไม่ได้ เพราะฉะนั้นอย่างที่คุณวิชัยกล่าวถึงนะคะ ฝันคำมะเข้าใจความเป็นอนัตตาของสภาพธรรมะไม่ใช่เราค่ะแล้วไม่มีขนาด๓รุ่นที่จะไปพูดอกุศลศีลซึ่งมีอยู่ ต์จริงก่อนที่กุศลจิตจะเกิดใครจะไป๕มยับยั้งไม่ได้เป็นอย่างนั้นก็ไม่ได้แต่เพราะอาศัยการฟัง และการรู้ว่าไม่ใช่เราแต่เป็นสภาพธรรมะนะคะ ซึ่งมีเหตุปัจจัยเกิดขึ้นก็จะทำให้รู้ความต่างของกุศล และอกุศลซึ่งละเอียดมาก หรือไม่ก็จะเห็นแต่พินทองซะ ที่คุณใจไม่ชอบ ขณะที่กำลังแพร่เพลินนะคะ มีใครจะเตือนบอกหรือเปล่า ๔ขณะนั้นไม่ใช่กุศลเลยแต่ก็เป็นอกุศลสิ เพราะฉะนั้นปัญญาเท่านั้นค่ะที่จะนำไปสู่จิตทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นกิจการงานใดๆ ก็ตามจะเห็นจะทำจะพูดจะคิดทั้งหมดเพราะปัญญาสามารถที่จะเข้าใจถูกต้องว่าในขณะนั้นนะคะ เป็นสภาพธรรมะที่เป็นกุศลหรือเป็นอกุศลมิใช่ หยิบนี้ไม่งั้นฟังก็เป็นผู้ที่ละเอียดเป็นผู้ที่ตรงนะคะ อกุศลมากอย่างนี้ อ้างมีปัญญาระดับไหนแต่เพียงปัญญาที่เห็นโทษก็สามารถที่จะยับยั้งไม่ให้อกุศล๔หรือมีกำลังมากจนกระทั่งถึงทำทุจริตกรรม เพราะฉะนั้นก็ไม่ใช่เรื่องของเราหรือใครเลยนะคะ แต่เป็นเรื่องของธรรมะที่เริ่มจากความเห็นถูกความเข้าใจถูกว่าอกุศลมีมาก เพราะฉะนั้นการฟังธรรมะเป็นหนทางเดียวที่ความเห็นถูกจะค่อยๆ เกิดเข้าใจสภาพสมัยที่ดีจนกระทั่งสามารถที่จะละอกุศลไม่เกิดได้ แต่ว่าไม่ใช่เป็นเราที่พยายาม ค่ะใครกล่าวถึงชำระจิตให้วันศุกร์นะคะ ช้ำ จาก ต์เกิดขึ้น เช่นความติดข้องยินดีพอใจหรือว่าความโกรธความขุ่นเคืองใจที่จะเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้มีการรวมทุจริตประการต่างๆ ครับชำระ๗โดยไม่รู้ว่าเป็นธรรมะได้นะ ไม่ได้ครับ เพราะฉะนั้นก่อนอื่นนะคะ จิตที่เป็นอกุศลมากๆ เพราะมีความเห็นผิดความเข้าใจผิดเพราะไม่รู้ความจริงของสิ่งที่กำลังกลับ ไม่แสดงการชำระจิตให้บริสุทธิ์ตามลำดับค่ะข้ามขั้นไม่ได้เลยมุ่งจะไปละรอพระนะคะ ทษ และอะไรต่างๆ แต่ไม่รู้ว่าขณะนั้นก็ไม่ใช่เราเป็นแต่เพียงสภาพธรรมใหม่ที่มีจริงแต่ เพราะฉะนั้นปัญญาเท่านั้นค่ะคำสอนของพระอาจารย์ก็๓บาท๓๐เจ้านะคะ คุณพจน์ทุกคำเป็นการที่จะให้เห็นถูกเข้าใจถูกในสิ่งที่มีจริงละเอียดขึ้นแม้แต่การคิดที่จะไปชำระจิตให้บริสุทธิ์จากเราพระโทสะก็เป็นไปไม่ได้ถ้าไม่มีความเข้าใจตามลำดับนะคะ ว่าขณะนี้มีสิ่งที่กำลังปรากฏยังไม่รู้ความจริง วิษณุสามารถเพื่อเห็นถูกเพื่อเข้าใจถูกในขณะที่เห็นถูกก็หลายความเห็นผิด ทั้งหมดนี้ขาดปัญญาได้แม้แต่เริ่มต้นเราก็กล่าวให้มีความเห็นถูกว่าศีลคือ ศูนย์ได้ไหม จิตเจตสิกซึ่งเป็น เป็นนามธรรมใช่ไหมที่เป็นศิษย์คือต้องติดตามเข้าใจถูกต้องไว้ที่กล่าวว่าสิ้นโดยปรมัตถ์ธรรมสภาพธรรมะที่มีจริงแนะได้แก่สภาพธรรมะอะไรไม่ต้องไปเป็นห่วงเรื่องรูป และรูปไม่รู้อะไรเลยค่ะแต่เจ็บซึ่งมีเจตสิกเกิดร่วมด้วยที่สะสมมาสามารถที่จะเข้าใจมั้ย เมื่อปกติ Cแล้วก็กุศลจิตเกิดเมื่อไหร่กายวาจาขนาดนั้นนะคะ ก็เป็นกุศลศิลป์หรือแม้กำลังนั่งฝันเบนนี่แหละจะอยู่ตรงไหนก็ตามจะอยู่ในห้องนี้ด้วยว่าจะอยู่ที่อื่นกำลังรับประกันอาหารถ้าถามว่าขนาดนั้นนะคนนะมีศีลมั้ยจะตอบว่ายังไงค่ะถ้าศึกษานะ เมื่อมีจิตเจตสิกเป็นปกติก็ต้องมีศีลคือปกติเป็นกุศลหรือเป็นอกุศลถ้าไม่เข้าใจอย่างนี้จะการยุติสภาพเมาเป็นเพียงได้ยินเสียงซี๊ด ๑๐ข้อแล้วจะเป็นเรื่องกิเลสได้ ดิฉันก็ไม่เลยนะคะ ว่า ทุกทุก เป็นเรื่องของกันดี มีชีวิตของผู้เรียนเสียงใคร วิจิตรจริงหรือเป็นอกุศล ขณะนั้นเป็นปกติ เพราะฉะนั้นศีลคือปกติของ ฉะนั้นจะต์ มีความเข้าใจค่ะแต่ไม่ชอบเพื่อทำที่ศูนย์แสดง และวาทะทรงแสดงโดยละเอียด ฝันวันไหนฝันเรื่องอะไรเข้าใจอะไรบ้างก็จะกล่าวถึงว่าได้ฟังแล้วก็ดู ก็ได้มีความเข้าใจอะไรเลยทั้งสิ้นแต่ว่าเป็น ปัญหาที่เราจะไปซื้อนี้เราก็ตลอดชีพเขย่าเขย่าเราก็ลากหนีไปก็ง่ายดีค่ะสิ่งที่นางก็ไม่ต้องใช้นะถ้าไม่มีใช้ไม่ได้