นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ

ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ

สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

สนทนาธรรมที่

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา (มศพ.)

พระสูตร ที่จะนำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ วันเสาร์ที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๕๔ เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. คือ

สัญโญชนสูตร พันธนสูตร ปฐมชนสูตร

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑- หน้า ๒๘๘-๒๘๙ และหน้าที่ ๑๗๗

(ภาพแสดงบรรยากาศการสนทนาธรรมที่มูลนิธิฯ ในวันอาทิตย์ที่ ๖ มี.ค. ๒๕๕๔)

...นำสนทนาโดย...

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ และ คณะวิทยากร

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑- หน้าที่ ๒๘๘

๔. สัญโญชนสูตร

[๑๘๔] เทวดาทูลถามว่า โลก มีอะไรหนอเป็นเครื่องประกอบไว้ อะไรหนอ เป็นเครื่องเที่ยวไป ของโลก นั้น เพราะละขาดซึ่งธรรมอะไร จึงเรียกว่า นิพพาน.

[๑๘๕] พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสตอบว่า โลกมีความเพลิดเพลินเป็นเครื่อง ประกอบไว้ วิตกเป็นเครื่องเที่ยวไปของ โลกนั้น เพราะละตัณหาเสียได้ขาด จึง เรียกว่านิพพาน.

อรรถกถาสัญโญชนสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในสัญโญชนสูตรที่ ๔ ต่อไป :- บทว่า กึสุ สํโยชโน ความว่า อะไร เป็นสังโยชน์ อะไรเป็นเครื่องผูกไว้. บทว่า วิจรณํ ได้แก่ เท้าทั้งหลายเป็นเครื่องเที่ยวไป. บทว่าวิจรณํ นี้เป็นคำเอกพจน์ใช้ในอรรถแห่งพหูพจน์. บทว่า วิตกฺกสฺส วิจรณาได้แก่ วิตก เป็นเท้าของโลก.

จบ อรรถกถาสัญโญชนสูตรที่ ๔

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ ๒๘๙

๕. พันธนสูตร

[๑๘๖] เทวดาทูลถามว่า โลก มีอะไรหนอเป็นเครื่องผูกไว้ อะไรหนอ เป็นเครื่องเที่ยวไปของโลกนั้น เพราะละเสียได้ซึ่งอะไร จึงตัดเครื่องผูก ได้หมด.

[๑๘๗] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า โลก มีความเพลิดเพลินเป็นเครื่องผูกไว้ วิตก เป็นเครื่องเที่ยวไปของโลกนั้น เพราะละตัณหาเสียได้ขาด จึงตัดเครื่องผูก ได้หมด.

จบ พันธนสูตร ที่ ๕.

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑- หน้าที่ ๒๗๗

๕. ปฐมชนสูตร

[๑๖๖] เทวดาทูลถามว่า อะไรหนอ ยังคนให้เกิด อะไรหนอ ของเขาย่อมวิ่งพล่าน อะไรหนอ เวียนว่าย ไปยังสังสารวัฏฏ์ อะไรหนอ เป็นภัยใหญ่ ของเขา.

[๑๖๗] พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสตอบว่า ตัณหายังคนให้เกิด จิตของเขาย่อม วิ่งพล่าน สัตว์ เวียนว่ายไปยังสังสารวัฏฏ์ ทุกข์ เป็นภัยใหญ่ของเขา.

อรรถกถาปฐมชนสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในปฐมชนสูตรที่ ๕ เป็นต้น :- บทว่า วิธาวติ ได้แก่ ย่อมวิ่งไปทางนี้และทางนี้ ด้วยอำนาจแห่งการไปในที่ต่างๆ มีสมุทรเป็นต้น. บทว่า ทุกฺขา ได้แก่ จากวัฏทุกข์.บทว่า ปรายนํ ได้แก่ ความเกิดขึ้นแห่งวิบาก เป็นที่พึ่ง.

จบอรรถกถาปฐมชนสูตรที่ ๕.

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาัสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความโดยสรุป สัญโญชนสูตร

* พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตอบปัญหาที่เทวดากราบทูลถาม ดังนี้-โลกอันอะไร เป็นเครื่องประกอบไว้ = โลกความเพลิดเพลิน เป็นเครื่องประกอบไว้-อะไร เป็นเครื่องเที่ยวไปของโลก = วิตก เป็นเครืื่องเที่ยวไปของโลก-เพราะละขาดซึ่งธรรมอะไร จึงเรียกว่า นิพพาน = เพราะละตัณหาได้ขาด จึงเรียกว่า นิพพาน

หมายเหตุ สัญโญชน์ หมายถึง กิเลสเป็นเครื่องประกอบสัตว์ไว้ในวัฏฏะ

ข้อความโดยสรุป พันธนสูตร *

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตอบปัญหาที่เทวดากราบทูลถาม ดังนี้-โลกอันอะไรหนอ เป็นเครื่องผูกไว้ = โลกอันความเพลิดเพลิน เป็นเครื่องผูกไว้-อะไร เป็นเครื่องเที่ยวไปของโลก = วิตก เป็นเครืื่องเที่ยวไปของโลก-เพราะละอะไรได้ จึงตัดเครื่องผูกได้หมด = เพราะละตัณหา จึงตัดเครื่องผูกได้หมด

หมายเหตุ พันธนะ หมายถึง เครื่องผูก

ข้อความโดยสรุป ปฐมชนสูตร *

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตอบปัญหาที่เทวดากราบทูลถาม ดังนี้

-อะไร ที่ยังคนให้เกิด = ตัณหา ยังคนให้เกิด

-อะไร ของเขา ย่อมวิ่งพล่าน = จิต ของเขาย่อมวิ่งพล่าน

-อะไร เวียนว่ายไปยังสังสารวัฏฏ์ = สัตว์ เวียนว่ายไปยังสารวัฏฏ์

-อะไร เป็นภัยใหญ่ของเขา = ทุกข์ เป็นภัยใหญ่ของเขา

หมายเหตุ คำว่า ชน ก็คือ คน, บุคคล

ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเติมเพื่อความเข้าใจยิ่งขึ้นได้ที่นี่ครับ

ว่าด้วยสังโยชน์ ๑๐ ประการ [สังโยชนสูตร]

ไม่ศีกษาพระธรรม ดับกิเลสไม่ได้

กาม และ กิเลส เป็นเครื่องผูก [คาถาธรรมบท]

นิพพานปรมัตถ์

วิตก ๙?

วิตักกะในองค์มรรค

ทำไมเราต้องเกิดมา และเกิดมาเพื่ออะไรกัน

กิเลสตัณหา

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณและขออนุโมทนาคะ

อนุโมทนาครับ