[เล่มที่ 56] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เอกนิบาตชาดก เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้าที่ 73

๒. จูฬชนกชาดก

เป็นคนควรพยายามร่ําไป

อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 56]

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เอกนิบาตชาดก เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้า 73

๒. จูฬชนกชาดก

เป็นคนควรพยายามร่ำไป

[๕๒] "บุรุษผู้เป็นบัณฑิต ควรมุ่งหมายไปจนกว่าจะสำเร็จผล ไม่ควรท้อถอย ดูเราขึ้นจากน้ำสู่บกได้ เป็นตัวอย่างเถิด".

จบ จูฬชนกชาดกที่ ๒

อรรถกถาจูฬชนกชาดกที่ ๒

พระบรมศาสดา เมื่อประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภภิกษุผู้มีความเพียรย่อหย่อนเหมือนกัน ตรัสพระธรรมเทศนานี้ มีคำเริ่มต้นว่า "วายเมเถว ปุริโส" ดังนี้.

เรื่องที่จะกล่าวในชาดกนี้นั้นทั้งหมด จักมีแจ้งในมหาชนกชาดก.

ก็พระราชาประทับนั่งภายใต้พระเศวตรฉัตร แล้วตรัสพระคาถานี้ ความว่า.

"บุรุษผู้เป็นบัณฑิต พึงพยายามร่ำไป ไม่พึงเบื่อหน่าย เราประจักษ์ด้วยตนเอง ที่ว่ายน้ำขึ้นบกได้" ดังนี้.

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เอกนิบาตชาดก เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้า 74

บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า วายเมเถว ความว่า บุรุษผู้เป็นบัณฑิต ต้องกระทำความพยายามอยู่เรื่อยไป.

บทว่า อุทกา ถลมุพฺภตํ ความว่า เราเห็นประจักษ์ตนเองว่า พ้นจากน้ำขึ้นสู่บนบกได้ คือตั้งอยู่บนบกได้.

บัดนี้ ภิกษุผู้มีความเพียรย่อหย่อน บรรลุพระอรหัตตผลแล้ว พระเจ้าชนกราช ได้มาเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฉะนี้แล.

จบ อรรถกถาจูฬชนกชาดกที่ ๒