อรรถกถา คือใคร เชื่อถือได้ไหม

เช่น กรณี พันปี ทั้ง 5 ขยายความจากชั้นพุทธพจน์ว่าไม่มีพระอรหันต์ โดยเนื้อหาไม่ได้สงสัยว่า อรรถกถาว่าอย่างไร หรือทำไมจึงขยายเช่นนั้น

แต่สงสัยว่า อรรถกถาคือใคร คุณธรรมระดับไหน เชื่อถือได้ไหม

ตรงส่วนนี้ พอจะมีให้ทำความเข้าใจพอสังเขปไหมครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ก่อนอื่นก็จะต้องเข้าใจคำว่า อรรถกถา ก่อน ว่า คืออะไร อรรถกถา คือ เนื้อความที่อธิบายพระบาลี หรือ คำพระไตรปิฎก ให้เข้าใจขึ้นถูกต้องตรงตามความเป็นจริง ซึ่งในความเป็นจริง ในสมัยพุทธ กาล พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรม ซึ่งก็เป็นพระบาลี เป็นคำในพระไตรปิฎก และพระองค์ก็ทรงอธิบายอรรถ เนื้อความพระธรรมด้วย ซึ่งพระสารีบุตร พระอานนท์และพระอุบาลี ก็รวบรวมคำสอนของพระพุทธองค์เป็นหมวดหมู่ 3 ปิฎก ให้เรียบร้อย และก็สามารถกล่าวได้ว่าพระสารีบุตร พระอานนท์ และพระอุบาลี ต่างก็เป็นพระอรรถกถาจารย์ คือ อาจารย์ที่อธิบายเนื้อความพระไตรปิฎก ที่พระพุทธเจ้าได้แสดงไว้แล้วนั่นเองครับ อย่างคัมภีร์ปฏิสัมภิทามรรค ที่พระสารีบุตรได้แสดง ท่านพระสารีบุตรก็แสดงด้วยปัญญาของตนเอง อันเป็นสัจจะความจริง ซึ่งก็ตรงตามที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสไว้ ก็เป็นพระพุทธพจน์ด้วย และ ท่านพระสารีบุตรก็เป็นอรรถกถาจารย์ที่อธิบายพระพุทธพจน์ด้วย ครับ และพระพุทธองค์ก็ทรงแสดงเนื้อความที่เป็นอรรถกถาให้เข้าใจด้วย และพระสาวกก็มารวบรวมขึ้นด้วยเช่นกัน เพราะ ไม่ใช่เพียงปัญญาพระสาวก จะสามารถรู้ทั้งหมด อธิบายเนื้อความได้แจ่มแจ้ง แต่ก็อาศัยนัยของพระพุทธเจ้าที่ทรงแสดงเรื่องนั้น และได้อธิบายอรรถไว้ด้วยดีแล้ว พระสาวกทั้งหลายในรุ่นหลัง ก็สามารถจะแต่ง และ รวบรวมอรรถกถาขึ้นได้ถูกต้อง คล้องจอง ตรงตามสภาพธรรมและสัจจะได้จริง ครับ

เพราะฉะนั้นพระอรรถกถาจารย์ อาจารย์ที่อธิบายเนื้อความในพระไตรปิฎก ก็มีมาในสมัยพุทธกาลแล้ว ตั้งแต่ท่านพระสารีบุตร เป็นต้น จนรุ่นต่อๆ มา ก็มี ท่านพระพุทธโฆษาจารย์ เป็นต้น ที่เป็น พันปีหลังปรินิพพาน ครับ

เชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่นี่ครับ

ประวัติพระพุทธโฆษาจารย์ [วิสุทธิมรรค]

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การที่จะเข้าใจพระพุทธพจน์ได้อย่างละเอียดลึกซึ้งตรงตามความเป็นจริง ก็ต้องอาศัยพระอรรถกถาจารย์ ได้อธิบายให้เข้าใจในพระพุทธพจน์นั้นๆ ซึ่งคำว่าอรรถกถาจารย์มีความหมายว่าอาจารย์ผู้อธิบายเนื้อความแห่งธรรมที่เป็นพระพุทธพจน์พระบาลี ให้เข้าใจละเอียดยิ่งขึ้น ถ้าอ่านหรือศึกษาเพียงพระพุทธพจน์โดยตรง อาจจะยังไม่เข้าใจอย่างครบถ้วนก็จะต้องอาศัยพระอรรถกถาจารย์ได้อธิบาย ซึ่งพระอรรถกถาจารย์ก็มีมาตั้งแต่สมัยพระพุทธกาลแล้ว และหลังจากที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานแล้วก็มีพระอรรถกถาจารย์หลายท่านที่ได้อธิบายพระบาลีพุทธพจน์ในส่วนที่ยากให้เข้าใจละเอียดยิ่งขึ้น

สิ่งสำคัญคือควรศึกษาให้ละเอียดรอบคอบก่อน ครับ

...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ

กราบอนุโมทนาค่ะ

กราบ อนุโมทนา ที่ขยายความ ชัดเจน ขอบพระคุณครับ