พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงพระธรรมไว้เพื่อให้บุคคลอื่นศึกษา และอบรมเจริญปัญญาจนดับกิเลสได้ด้วย ซึ่งในครั้งที่พระผู้มีพระภาคยังไม่ปรินิพพานนั้นมีพระสงฆ์สาวกเป็นอันมาก เมื่อได้ฟังพระธรรมแล้วก็ได้รู้อริยสัจจธรรม บรรลุคุณธรรมเป็นพระอริยสาวกเป็นจำนวนไม่น้อยเลย เมื่อกาลสมัยล่วงมา ก็สังเกตได้จากการศึกษาพระธรรมของพุทธศาสนิกชนว่ามีมากหรือน้อย

แสดงว่าในยุคพุทธกาลผู้ศึกษาธรรมะมีมาก และบรรลุธรรมเป็นจำนวนมาก

ในครั้งพุทธกาลเป็น กาลสมบัติ ทั้งมนุษย์ เทวดา พระพรหม ไ้ด้ฟังพระธรรมแล้วบรรลุธรรม เป็นจำนวนมาก ครั้งที่พุทธองค์ทรงแสดงปฐมเทศนา เฉพาะ พระพรหม ก็ได้บรรลุธรรม เป็นจำนวน 18 โกฏิ์ (พระพรหม 180 ล้านองค์) แต่ถ้ากล่าวถึง ปุถุชน ทั้งที่เป็นมนุษย์ เทวดา พระพรหม ผู้บรรลุธรรมย่อมมีน้อยกว่าปุถุชนอย่างเทียบกันไม่ได้เลยเหมือน เขาโค กับ ขนโค

ขออนุโมทนาครับ