ปัจจุบัน มีอยู่จริงไหม
สิ่งนี้เราสัมผัสอยู่ขณะนี้คิดสัญญาในอดีตหรือไม่
เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสิ่งที่เราคิดตอนนี้เป็นปัจจุบัน หรือความคิดในอดีต
เราจะรู้ได้อย่างไรว่าผัสสะที่เรารู้ๆ อยู่เป็นผัสสะปัจจุบัน หรือผัสสะอดีต
เราจะแยกแยะระหว่างปัจจุบันกับอดีตได้อย่างไร

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์
ปัจจุบัน คือ ธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ซึ่งแน่นอนว่า ต้องเป็นสิ่งที่มีจริงที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ยกตัวอย่างเช่น ขณะที่เห็น นั่นแหละเป็นปัจจุบัน เพราะเหตุว่า เห็นกำลังเกิดขึ้น และเมื่อเกิดขึ้นแล้ว ก็ดับไป สภาพธรรมที่ดับไปแล้ว จึงเป็นอดีต คือ ล่วงไปแล้ว ผ่านไปแล้ว และขณะที่เห็นเกิดขึ้น ไม่ใช่มีเฉพาะเห็นอย่างเดียว ยังมีสภาพธรรมที่เกิดพร้อมกับเห็นด้วย ซึ่งเป็นเจตสิก รวมถึงสัญญาด้วย เมื่อเห็นดับไป เจตสิกที่เกิดพร้อมกับเห็นก็ดับไปด้วย ดังนั้น การที่จะรู้ธรรมตรงตามความเป็นจริงได้ ก็ต้องเป้นกิจหน้าที่ของปัญญา ไม่ใช่ด้วยความอยากหรือด้วยความหวังความต้องการ จึงสรุปได้ว่า ธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไปอยู่ เป็นปัจจุบัน ธรรมที่เกิดแล้วดับแล้ว เป็นอดีต และธรรมที่ยังไม่เกิด ซึ่งเมื่อจะเกิดก็จะเกิดเพราะเหตุปัจจัย ธรรมนั้น เป็นอนาคต จึงไม่มีสัตว์ บุคคล ตัวตน เพราะมีแต่ธรรมเท่านั้น ครับ

... ยินดีในกุศลของคุณ teezaboo และทุกๆ ท่านด้วยครับ ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ