บทว่า สนฺทสฺเสสิ ความว่า พระผู้มีพระภาคทรงแสดงอยู่ซึ่งวิบากแห่งกรรมในกุศลกรรม เป็นต้น โดยพุทธพจน์ เป็นต้นว่า ธรรมเหล่านี้เป็นกุศล ธรรมเหล่านี้เป็นอกุศล ดังนี้ โดยประจักษ์ทั้งในโลกนี้ และโลกหน้า

สำหรับในโลกนี้ ผู้ที่มีอายุสั้นก็เห็นอยู่แล้วว่า เป็นวิบากแห่งกรรม หรือว่าผู้ที่มีโรคมาก ก็เป็นผล เป็นวิบาก

สำหรับโลกหน้า ก็มีกรรมนี้เป็นปัจจัย ที่จะทำให้ได้รับความทุกข์ทรมานมากมาย ในทุคติภูมิ

เมื่อได้ประจักษ์ในสภาพความจริงของกุศล และอกุศลแล้ว ผู้ที่เข้าใจจริงๆ ย่อมเจริญกุศลยิ่งขึ้น ละอกุศลให้น้อยลง และในที่สุดของอนุปุพพิกถา พระผู้มีพระภาคทรงแสดงอริยสัจทั้ง ๔ ประการโดยชอบ ซึ่งไม่พ้นไปจากเรื่องของการระลึกรู้ลักษณะของนามธรรม และรูปธรรมที่ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ที่เป็นทุกขอริยสัจ เพราะเหตุว่าเป็นสภาพธรรมที่เพียงเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย และก็ดับไป แต่ว่าเกิดสืบต่ออยู่เรื่อยๆ ถ้าสติไม่ระลึกรู้ ไม่พิจารณา ก็ไม่ประจักษ์ว่า สภาพธรรมทั้งหลายไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน

ขอเชิญรับฟัง

นายโคบาล เข้าเฝ้าฟังธรรม ดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล

อนุโมทนาค่ะ