เรียน ถามท่านอาจารย์

1. ในสมัยพุทธกาลมีเทศน์มหาชาติหรือไม่

2. พระอรหันต์มีสรรพนามเรียกเป็นรูปหรือเป็นองค์

3. ในขณะสวดมนต์อยู่ในขั้นศีลหรือขั้นภาวนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เรียนร่วมสนทนา ครับ

ก่อนอื่นต้องเข้าใจว่า เทศน์ คือ อะไร? มหาชาติ คือ อะไร? เทศน์ หรือ เทศนาหมายถึงการแสดง ส่วนมหาชาติ ตามความเข้าใจของคนในยุคปัจจุบัน คือ ชาติใหญ่ๆ

ของพระพุทธเจ้า ที่บำเพ็ญบารมี ในอดีตชาติเพื่อที่จะเป็นพระพุทธเจ้า มีเวสสันดร

ชาดก แต่ในความเป็นจริง คำว่า มหาชาติ ไม่มีในพระไตรปิฎก และไม่มีการบัญญัติ

เลยครับว่า เรื่องนี้ มี พระเวสสันดรชาดก เป็นต้น เป็นพระชาติที่ใหญ่ (มหาชาติ) ชาติ

นี้ เรื่องนี้เป็นพระชาติเล็ก ซึ่งเป็นการบัญญัติกันภายหลัง แต่ในความเป็นจริงทุกๆ

พระชาติในอดีตของพระองค์ต่างๆ ก็มีความสำคัญทั้งสิ้น เพราะเป็นการอบรมบารมีคือ

คุณธรรมประการต่างๆ อันเป็นไปเพื่อ ละ สละขัดเกลากิเลสและเจริญกุศลด้วยกันทั้ง

สิ้น ทุกๆ พระชาติและทุกๆ เรื่องราวในพระไตรปิฎก ครับ เพราะพระธรรมคำสั่งสอนทุก

บทของพระพุทธเจ้าที่ออกมาจากพระปัญญา เป็นคำที่เป็นไปเพื่อสละกิเลสและเจริญ

กุศล ปัญญาทั้งสิ้น จึงไม่ได้มีการยกว่าเรื่องใดใหญ่ สำคัญว่า เป็นมหาชาติครับ เพียง

แต่ว่า เมื่อเราอ่านหรือฟังเรื่องอะไรแล้ว ประโยชน์สำคัญที่สุด คือ ได้ประโยชน์คือการ

สละ ขัดเกลากิเลสของตนเอง และเจริญขึ้นของกุศลธรรมหรือไม่ แต่ไม่ใช่การฟัง

เทศน์มหาชาติ หรือ เรื่องราวในพระไตรปิฎก เพื่อได้อานิสงส์ของเรื่องนั้นว่าจะได้บุญ

มาก อันนี้ก็ไม่ตรงกับคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว ที่เป็นไปเพื่อการละ ไม่ใช่เพื่อการ

ได้ เพื่อติดข้อง แม้แต่อานิสงส์ ผลบุญ ดังนั้น การตั้งเทศน์มหาชาติขึ้นมาในปัจจุบัน

จึงไม่ตรง กับพระพุทธประสงค์ เพราะสอนเพื่อให้ได้ ติดในอานิสงส์ของการฟังเทศน์

มหาชาติ เพราะผลของบุญจะมาก จะน้อยไม่ได้อยู่ที่การฟังเฉพาะเรื่องราวบางเรื่อง

เฉพาะ เวสสันดรชาดก หรือ ฟังครบ 9 รอบ แต่ฟังแล้ว ปัญญา ความเข้าใจเกิดขึ้นบ้าง

ไหม หากไม่เกิด แม้จะฟังสักกี่รอบ ก็ไม่มีผลบุญมากเลย เพราะไม่เป็นไปเพื่อความ

เจริญขึ้นของปัญญาและไม่สละกิเลสของตนเอง แม้แต่การต้องการอานิสงส์ครับ

ดังนั้นเรื่องราวพระไตรปิฎก ไม่ว่าพระชาติไหน พระวินัย พระสูตร พระอภิธรรม ก็ล้วน

แล้วแต่เป็นประโยชน์ หากศึกษาด้วยความถูกต้อง ก็จะเป็นไปเพื่อละ สละกิเลส เจริญ

ปัญญาเหมือนกันทุกเรื่อง ครับ เทศมหาชาติ จึงเป็นการตั้งขึ้นมาในยุคหลัง ซึ่งไม่มีใน

พระไตรปิฎก ครับ เราสามารถศึกษาพระธรรมส่วนไหนก็ได้ เพราะทำให้กุศลและ

ปัญญาเจริญขึ้นทั้งนั้นครับ

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

พระอรหันต์มีสรรพนามเรียกเป็นรูปหรือเป็นองค์

@ พระอรหันต์ คือ ผู้ที่ดับกิเลสหมดสิ้นแล้ว ซึ่ง พระอรหันต์ มีทั้งเพศบรรพชิต

และ เพศคฤหัสถ์ เพราะฉะนั้น พระอรหันต์ที่เปHนเพศบรรพชิต ก็เรียกกันเป็นไป

ตามสรรพนาม ที่เป็น รูป แต่ ไม่ใช่ เป็นองค์ เช่น ในพระไตรปิฎก ก็แสดงว่า มี

พระอรหันต์ ทีป่ระชุมรวมกันในวันมาฆบูชา ที่เป้นภิกษุ 1250 รูป เป็นต้น ครับ

ส่วนพระอรหันต์ที่เป็น คฤหัสถ์ ก็ไมไ้ด้เรียกเป้นรูx และ เป็นองค์ แต่เรียกตาม

สรรพนามทั่วไป เช่น มีพระอรหันต์ 10 ท่าน เป็นต้น ครับ

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

3. ในขณะสวดมนต์อยู่ในขั้นศีลหรือขั้นภาวนา

ในขณะที่สวดมนต์ ก็ไม่พ้นจากการเกิดขึ้นของจิต เจตสิกที่กำลังเป็นไป เพราะ

ฉะนั้น ขณะที่จิตเกิดขขึ้นที่นอบน้อมในพระคุณของพระพุทธเจ้า ก็เป็นกุศลขั้นศีล

และ แม้ในขณะที่สวดมนต์ ระลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้า และ กุศลเจริญมากขึ้น

ในขณะที่ระลึกถึงพระพุทธคุณ เป็นต้น ก็เป็นกุศลขั้นสมถภาวนา และ ขณะที่สวดมนต์

เกิด สติและปัญญาที่ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรม เช่น ขณะที่คิดนึกถึงคำที่สวด

สติเกิดระลึกรู้ลักษณะของ จิตที่คิดนึก รู้ว่าเป็นแต่เพียงธรรมไม่ใช่เรา ขณะนั้นก็เป็น

กุศลขั้นภาวนาที่เป็น วิปัสสนาภาวนา ครับ จะเห็นถึงความละเอียดแม้แต่ขณะที่

สวดมนต์ ก็สามารถเกิด กุศลขั้นศีล ขั้น สมถภาวนา และ วิปัสสนาภาวนา แล้วแต่

ว่า จิตขณะนั้น กำลังเป็นอย่างไร เป็นสำคัญ ครับ ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตร่วมแสดงความคิดเห็น ครับ

-พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดง ชาดก คือ เรื่องที่เกิดขึ้นจริงในอดีต ปรารภ

ความประพฤติเป็นไปของพระองค์ ตลอดจนถึงบุคคลต่างๆ เพื่อประโยชน์คือความ

เข้าใจถูกเห็นถูกของพุทธบริษัทเป็นำสำคัญ และสำหรับมหาชาตินั้น ก็เป็นชาดก

ที่แสดงถึงการบำเพ็ญพระบารมีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อครั้งที่ยังทรงเป็นพระ

โพธิสัตว์ เป็นพระชาติใหญ่ๆ มีพระชาติที่เป็นพระเตมิยะ เป็นจันทกุมาร เป็นพระเจ้า

เนมิราช เป็นต้น จนถึง พระชาติที่เป็นพระเวสสันดร ซึ่งเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่ได้ฟัง

ได้ศึกษา ได้อ่าน เป็นอย่างยิ่งเป็นเครื่องเตือนที่ดีในการดำเนินชีวิตในปัจจุบันโดย

อาศัยแบบอย่างที่ดีจากพระองค์ ดังนั้น มหาชาติ จึงไม่ได้หมายถึงเฉพาะพระชาติ

ที่เป็นพระเวสสันดรเท่านั้น และจะมีความเข้าใจถูกเห็นถูก ก็ต่อเมื่อได้ศึกษาด้วย

ความละเอียดรอบคอบเท่านั้น ไม่ใช่การแสดงด้วยการใส่ทำนอง ใส่ดนตรีประกอบ

แต่อย่างใด สำหรับผู้ที่แสดงธรรม ถ้ามั่นคงในพระธรรม มั่นคงในจุดประสงค์ที่ถูก

ต้องในการแสดงพระธรรมแล้ว จะไม่มีเรื่องอื่นมาเกี่ยวข้องเลย ไม่ว่าจะเป็นลาภ

สักการะ ชื่อเสียง นอกจากเพื่อประโยชน์คือความเข้าใจถูกเห็นถูกของผู้ฟังเป็น

สำคัญ -พระอรหันต์ เป็นผู้ที่ห่างไกลจากกิเลสโดยประการทั้งปวง ไม่มีกิเลสเกิดขึ้นอีก

เลย เป็นผู้ที่ไม่มีการเกิดอีกเลยในสังสารวัฏฏ์ ส่วนใหญ่แล้วคำที่ใช้เรียกเพศที่

สูงยิ่ง คือ เพศบรรพชิต ไม่ว่าจะเป็นพระอริยบุคคลหรือไม่ใช่พระอริยบุคคล

คำเรียกแทนท่าน ก็คือ รูป ซึ่งก็เป็นคำที่สังคมไทยคุ้นกันอยู่

-ในขณะที่สวดมนต์ ไม่ได้มีการเบียดเบียนประทุษร้ายผู้อื่น ขณะนั้น เป็นกุศลที่

เป็นไปในขั้นศีล แต่เหนือสิ่งอื่นใด นั้น ก็คือ ควรที่จะได้ฟังพระธรรมศึกษาพระธรรม

ให้เข้าใจ ไม่ใช่เพียงแค่สวดมนต์เท่านั้น เพราะเหตุว่าพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธ

เจ้าทรงแสดงละเอียดลึกซึ้งมาก เพียงนำคำบาลีมากล่าว ไม่สามารถจะเข้าใจได้

ต้องฟัง ต้องศึกษาด้วยความละเอียดรอบคอบจริงๆ ไม่ประมาทในพระธรรมแต่ละ

คำที่พระองค์ทรงแสดง ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ในพระไตรปิฎกไม่มีแสดงไว้ เทศน์มหาชาติไม่มีในสมัยพุทธกาล

เพิ่งจะมีในยุคหลังๆ ค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอกราบขอบพระคุณท่านอาจารย์คำปั่น และทุกๆ ท่านที่ได้ให้ความรู้ความเข้าใจค่ะ

ขอกราบขอบพระคุณท่านอาจารย์คำปั่น และทุกๆ ท่านที่ได้ให้ความรู้ความเข้าใจค่ะ