ได้อ่านหนังสือปรมัตถธรรมสังเขปถึงบทที่ 4 แต่พอถึงคำถามท้ายบทตอบไม่ค่อยได้เลยค่ะอยากจะขอความกรุณารบกวนท่านผู้รู้ ช่วยเฉลยคำตอบในบทที่ 4 เพื่อเป็นประโยชน์ต่อผู้ศึกษาธรรมะด้วยค่ะ ขอบพระคุณค่ะ คำถามมีดังนี้ค่ะ ๑. เพราะเหตุใดวิถีจิตทางมโนทวารจึงน้อยกว่าวิถีจิตทางปัญจทวาร๒. โลภมูลจิตเกิดได้กี่ทวาร ๓. ปัญจทวาราวัชชนจิต และมโนทวาราวัชชนจิตเกิดได้กี่ทวาร ๔. โมฆวาระ โวฏฐัพพนวาระ ชวนวาระ ตทาลัมพนวาระ คืออะไร ๕. อวิภูตารมณ์และวิภูตารมณ์ คืออะไร ๖. ปฏิสนธิจิตในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไร ๗. อกุศลจิตในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไร ๘. กิริยาจิตในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไร ๙. โสตทวารวิถีจิต เกิดที่รูปอะไรบ้าง ๑๐. เจตสิกในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไรบ้าง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ธรรมเป็นเรื่องที่ละเอียด ค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษาไป ความรู้ความเข้าใจก็จะค่อยๆ เจริญขึ้น และปัญหาท้ายบทของหนังสือปรมัตถธรรม ถ้าได้อ่านเนื้อหาอย่างละเอียด ไตร่ตรองในเหตุในผลแล้ว ก็จะทำให้ตอบปัญหาได้ เพราะทั้งหมดก็อยู่ในนั้น ทั้งนั้น แต่สำคัญอยู่ที่ความเข้าใจอย่างถูกต้อง ๑. เพราะเหตุใดวิถีจิตทางมโนทวารจึงน้อยกว่าวิถีจิตทางปัญจทวาร วิถิจิตทางตา หู จมูก ลิ้น และกาย รูปต้องประทบกับปสาทก่อน จึงจะเป็นเหตุให้วิถีจิตเกิดได้ เป็นไปตามลำดับ ส่วนวิถีจิตทางมโนทวาร เป็นการรับรู้อารมณ์ต่อจากทาง ๕ ทวาร วิถีจิตจึงน้อยกว่าทาง ๕ ทวาร ๒. โลภมูลจิตเกิดได้กี่ทวาร โลภมูลจิต เกิดได้ทั้งทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และทางใจ ๓. ปัญจทวาราวัชชนจิต และมโนทวาราวัชชนจิตเกิดได้กี่ทวาร ปัญจทวาราวัชชนจิต เกิดได้ ๕ ทวาร คือ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น และทางกาย ส่วนมโนทวาราวัชชนจิต ที่ทำโวฏฐัพพนกิจ เกิดได้ ๕ ทวาร คือ ทางตาทางหู ทางจมูก ทางลิ้น และทางกาย แต่ถ้าทำอาวัชชนจิตทางมโนทวาร ก็เกิดได้เฉพาะทางมโนทวารเท่านั้น ๔.โมฆวาระ โวฏฐัพพนวาระ ชวนวาระ ตทาลัมพนวาระ คืออะไร ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่นี่ครับ โมฆวาระ โวฏฐัพพนวาระ ชวนวาระ ตทาลัมพนวาระ ๕. อวิภูตารมณ์และวิภูตารมณ์ คืออะไร ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่นี่ อวิภูตารมณ์ วิภูตารมณ์ ๖. ปฏิสนธิจิตในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไร จิตที่เหลือนอกจากจิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น จิตลิ้มรส จิตรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย แล้ว นอกนั้น เกิดที่หทยวัตถุทั้งหมด ดังนั้น ปฏิสนธิจิต เกิดที่หทยวัตถุ ๗. อกุศลจิตในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไร คำตอบเหมือนกับข้อที่ ๖ คือ เกิดที่หทยวัตถุ เพราะปฏิสนธิจิต ไม่ใช่ทวิปัญจวิญญาณ ๑๐ ดวง ๘. กิริยาจิตในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไร คำตอบเหมือนกับข้อที่ ๖ คือ เกิดที่หทยวัตถุ เพราะกิริยาจิต เช่น จักขุทวาราวัชชนจิต มโนทวาราวัชชนจิต เป็นต้น ไม่ใช่ทวิปัญจวิญญาณ ๑๐

๙. โสตทวารวิถีจิต เกิดที่รูปอะไรบ้าง ต้องพิจารณาไปตามลำดบ โสตทวาราวัชชนจิต เกิดที่ หทยวัตถุ

โสตวิญญาณ เกิดที่ โสตวัตถุ สัมปฏิจฉันนจิต จนกระทั่งถึง ตทาลัมพนจิต เกิดที่ หทยวัตถุ ๑๐. เจตสิกในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เกิดที่รูปอะไรบ้าง ขึ้นอยู่กับว่า เจตสิกนั้นๆ เกิดกับจิตอะไร ถ้าเกิดร่วมกับจิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น จิตลิ้มรส จิตรู้สิ่งทีกระทบสัมผัสทางกาย (ทวิปัญจวิญญาณ) ก็เกิดที่ปสาทรูปคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ตามประเภทของจิต เจตสิกที่เกิดกับจิตที่เหลือ ก็เกิดที่หทยวัตถุ ทั้งหมด ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...