ตามเรื่องในคัมภีร์ ปรากฏว่าเมื่อพระพุทธองค์แสดงธรรมจบลง จะมีเทวดาบรรลุธรรมเป็นจำนวนมาก คำว่า "บรรลุธรรม" ก็ไม่ได้กำหนดว่าบรรลุธรรมชั้นไหน สันนิษฐานว่าบรรลุถึงชั้นอรหัตก็ต้องมีด้วย และเทวดา (รวมทั้งพรหม) มีอายุยืนนานกว่ามนุษย์ เพราะฉะนั้น ณ ปัจจุบันเวลานี้ เทวดาที่บรรลุธรรมชั้นอรหัตก็น่าจะยังคงมีอยู่ในเทวโลก

จึงขออนุญาตเรียนถามท่านผู้รู้ว่า ขณะนี้ในเทวโลกมีพระอรหันต์อยู่บ้างหรือไม่ ถ้ามี มีได้ด้วยเหตุไร ถ้าไม่มี ทำไมจึงไม่มี

ขออนุโมทนาขอบพระคุณล่วงหน้ามา ณ โอกาสนี้ด้วยครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรม มี มหาสมัยสูตร กับเทวดาทั้งหลาย เทวดาบรรลุเป็นพระอรหันต์ นับได้ แสนโกฏิ ส่วนบรรลุเป็นพระอนาคามี พระสกทาคามี พระโสดาบัน นับประมาณไม่ได้

พระสารีบุตร แสดงธรรม สมจิตตสูตร เทวดาจำนวนแสนโกฏิ บรรลุเป็นพระอรหันต์ จะเห็นนะครับว่า ปัญญาสามารถเกิดขึ้นได้ในสุคติภูมิ สำหรับผู้ที่สะสมปัญญามา ครับ

แต่ที่สำคัญ ภพภูมิของการควรอยู่ของเพศพระอรหันต์ ก็ต้องเหมาะสม อย่างเช่น ในภพภูมิมนุษย์ ผู้ที่บรรลุเป็นพระอรหันต์แล้ว ก็ต้องบวชภายในวันนั้น ด้วยเพศบรรพชิตที่จะสามารถทรงเพศ คือ ความเป็นพระอรหันต์ที่มีคุณธรรมสูงได้ ครับ ไม่เช่นนั้นก็ปรินิพพานในวันนั้น และ แม้แต่ในสุคติภูมิ ในสวรรค์ ที่บันเทิงด้วย รูป เสียง กลิ่น รส สิ่งที่กระทบสัมผัสอันเป็นทิพย์ ซึ่งในสวรรค์ ยกเว้น เทวดาภาคพื้น คือ ภุมมเทวดานั้น เทวดาขั้นต่างๆ นั้น ไม่สมควรเป็นที่อยู่ของพระอนาคามี และพระอรหันต์ ถ้าเทวดาบรรลุธรรมเป็นพระอนาคามี ในสวรรค์ ๖ ชั้น ยกเว้น ภุมมเทวดาที่อาศัยอยู่ในต้นไม้ จะต้องจุติ ไปเกิดบนพรหมโลกทันที เพราะเป็นภพภูมิที่ไม่เหมาะกับผู้ที่ตัดกิเลส คือ โลภะที่พอใจ ในรูป เสียง กลิ่น ... เป็นต้นได้แล้วครับ แต่ถ้าบรรลุเป็นพระอรหันต์ในภพภูมิที่เป็นเทวดา ๖ ชั้นแล้ว ไม่สามารถจะอยู่ในเทวโลกได้ จึงจุติและปรินิพพานที่เทวโลกเลย ครับ เพราะเมื่อจุติจิตของพระอรหันต์เกิด ย่อมไม่เกิดในภพภูมิไหนอีก ไม่ไปเกิดบนพรหมโลก เหมือนพระอนาคามี ครับ ด้วยเหตุที่ว่า สถานที่ในการหลีกเร้น และ เป็นสถานที่เต็มไปด้วย รูป เสียง กลิ่น รส สิ่งที่กระทบสัมผัสอันเป็นทิพย์ ในเทวโลก จึงไม่เหมาะกับพระอรหันต์ผู้ละกิเลสแล้ว เพราะท่านควรกับเพศบรรพชิต แต่ถ้าเป็นเทวดาที่เป็นภุมมเทวดา เทวดาภาคพื้นที่อาศัยอยู่ที่ต้นไม้ เป็นสถานที่หลีกเร้นได้ เพราะฉะนั้น เทวดาที่เป็นภุมมเทวดา เมื่อบรรลุเป็นพระอรหันต์ก็ไม่จำเป็นจะต้องปรินิพพานทันที ก็สามารถดำรงอยู่ในวิมานที่เป็นต้นไม้ได้ ครับ

พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์ เล่ม ๒ ภาค ๑ - หน้าที่ 445

ผู้ตั้งอยู่ในเพศคฤหัสถ์นั้น บรรลุพระอรหัตแล้วย่อมบวช หรือปรินิพพานในวันนั้นเอง แต่ภุมมเทวดายังดำรงอยู่ได้. เพราะเหตุไร. เพราะมีโอกาสที่จะแฝงตัวอยู่ได้.

ในกามภพที่เหลือ พระอริยบุคคล ๓ จำพวกมีพระโสดาบันเป็นต้น ยังดำรงอยู่ได้ใมนุษยโลก. ในกามาวจรเทวโลก พระโสดาบันและพระสกทาคามียังดำรงอยู่ได้. แต่พระอนาคามีและพระขีณาสพจะดำรงอยู่ในกามาวจรเทวโลกนี้ไม่ได้. เพราะเหตุไร. เพราะที่นั้นมิใช่เป็นที่อยู่ของชนผู้ละอายแล้ว. และที่นั้นมิใช่เป็นที่ปกปิดที่สมควรแก่วิเวกของพระขีณาสพเหล่านั้น.

เชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่นี่ ครับ

ผู้บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์

ขออนุโมทนา

ขอบพระคุณมากครับ

แต่ยังสงสัยอีกนิดหนึ่ง ที่ว่าภุมมเทวดาเป็นพระอรหันต์แล้วยังดำรงอยู่ได้ จะไม่ขัดกับที่ว่าผู้บรรลุอรหัตตผลแล้วต้องบวชหรือครับ ภุมมเทวดาเป็นบรรพชิตหรือเป็นฆราวาส?

ที่เรียนถามเรื่องนี้เพราะได้ฟังวิทยุรายการธรรมะ ผู้บรรยายบอกว่า สมัยนี้โลกมนุษย์ไม่มีพระอรหันต์แล้ว แต่ในเทวโลกยังมีพระอรหันต์อยู่ ถ้าอยากได้ฟังธรรมจากพระอรหันต์ ก็ให้ทำบุญเพื่อไปเกิดในเทวโลก ก็จะได้พบพระอรหันต์แท้ๆ คำบรรยายเช่นนี้ ผิดหรือถูก?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระธรรมเป็นเรื่องที่ละเอียดมาก ความละเอียดทั้งหมดปรากฏอยู่ในพระธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนาทั้งหมด จึงสำคัญอยู่ที่ผู้มีโอกาสได้ศึกษา พิจารณาไตร่ตรองในเหตุในผลตามความเป็นจริง สำหรับ ความเป็นพระอรหันต์ นั้น ย่อมหมายถึงความเป็นผู้บริสุทธิ์หมดจดจากกิเลสโดยประการทั้งปวง ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ เทวดา พรหมบุคคล ก็สามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอรหันต์ได้ทั้งนั้น แต่ต้องเป็นผู้ที่ได้สะสมเหตุที่ดีมาแล้ว เห็นประโยชน์ของพระธรรม เห็นประโยชน์สูงสุดของปัญญาที่จะสามารถดับกิเลสจนหมดสิ้นได้ ได้ฟังพระธรรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ มาแล้วทั้งนั้น เมื่อเหตุปัจจัยพร้อมได้ฟังพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ปัญญาเจริญขึ้นไปตามลำดับ ก็สามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ จนกระทั่งถึงความเป็นพระอรหันต์ห่างไกลแสนไกลจากกิเลสทั้งหลายทั้งปวงได้ เหมือนอย่างพระอริยบุคคลทั้งหลายในอดีต จึงสำคัญที่การเจริญเหตุ คือ การอบรมเจริญปัญญา ถ้าไม่มีปัญญา ก็ไม่ต้องกล่าวถึงความเป็นพระอรหันต์

ความเข้าใจพระธรรมจะเป็นเครื่องป้องกันไม่ให้เข้าใจผิด เมื่อมีความเข้าใจอย่างถูกต้องมั่นคงตามความเป็นจริง ก็จะไม่ไขว้เขวหรือคล้อยตามไปกับคำพูดของผู้ที่ไม่เข้าใจ ครับ

...ขอบพระคุณ อ. ผเดิม และ ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

เรียนความเห็นที่ 2 ครับ

จากคำถามที่ว่า

แต่ยังสงสัยอีกนิดหนึ่ง ที่ว่าภุมมเทวดาเป็นพระอรหันต์แล้วยังดำรงอยู่ได้ จะไม่ขัดกับที่ว่าผู้บรรลุอรหัตตผลแล้วต้องบวชหรือครับ ภุมมเทวดาเป็นบรรพชิตหรือเป็นฆราวาส?

- ภุมมเทวดา เป็นเทวดาภาคพื้น มี วิมานอยู่ในต้นไม้ เป็นต้น อันเป็นสถานที่หลีกเร้นได้ ซึ่ง เทวดา ไม่สามารถบวชได้ จึงไม่มีบรรพชิต หรือ คฤหัสถ์ในเทวดา ดังเช่นพรหมก็ไม่มีบรรพชิต หรือ คฤหัสถ์ แต่ก็มีพระอรหันต์อยู่ที่พรหมโลกได้

ดังนั้น ผู้ที่บรรลุพระอรหันต์แล้วต้องบวชในวันนั้น ไม่เช่นนั้นจะต้องปรินิพพาน มุ่งหมายเฉพาะภพภูมิมนุษย์เท่านั้น ครับ

และจากคำถามที่ว่า

ที่เรียนถามเรื่องนี้เพราะได้ฟังวิทยุรายการธรรมะ ผู้บรรยายบอกว่า สมัยนี้โลกมนุษย์ไม่มีพระอรหันต์แล้ว แต่ในเทวโลกยังมีพระอรหันต์อยู่ ถ้าอยากได้ฟังธรรมจากพระอรหันต์ก็ให้ทำบุญเพื่อไปเกิดในเทวโลก ก็จะได้พบพระอรหันต์แท้ๆ

- คำกล่าวนี้คงไม่ใช่ เพราะเทวโลกชั้นสูง ที่ไม่ใช่ภุมมเทวดา ไม่มีพระอรหันต์ เพราะเมื่อบรรลุเป็นพระอรหันต์ที่ไม่ใช่ภุมมเทวดา เทวดาเหล่านั้นย่อมปรินิพพานทันที ครับ จึงไม่มีเทวดาที่เป็นพระอรหันต์มาแสดงธรรมให้ฟัง ตามที่ศาลาสุธรรมาบนสวรรค์ ครับ เพราะเทวดาผู้เป็นพระอรหันต์ที่เป็นภุมมเทวดา ที่ยังไม่ปรินิพพาน ท่านย่อมหลีกเร้นของท่านที่วิมานของท่านที่อยู่ที่ต้นไม้ เป็นต้น ไม่มายุ่งเกี่ยวในเทวโลกที่เต็มไปด้วยความวุ่นวาย เพลิดเพลิน มี สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ที่ศาลาสุธรรมาที่จะมาแสดงธรรมให้ฟัง เพราะฉะนั้น คำกล่าวนี้จึงไม่ถูกต้อง ครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทามิ

อนุโมทนาค่ะ

เรียนถาม

ดิฉันรบกวนขอข้อสรุปอีกสักครั้งนะคะ คือ บนพรหมโลกเท่านั้นที่จะมีพระอนาคามีและพระอรหันต์ ถ้าบรรลุเป็นพระอนาคามีบนสวรรค์ ๖ ชั้น ก็ต้องจุติไปเกิดบนพรหมโลก ถ้าบรรลุเป็นพระอรหันต์บนสวรรค์ ๖ ชั้น ก็ต้องปรินิพพานทันที และสุดท้ายที่อยากเรียนถามคือ พระอรหันต์ท่านที่อยู่บนพรหมโลก ท่านก็จะอยูู่บนพรหมโลกจนรอวันปรินิพพาน หรือว่า ทันทีที่พระอนาคามีบรรลุคุณธรรมเป็นพระอรหันต์บนพรหมโลกแล้ว จึงปรินิพพานทันที

ขอบพระคุณอย่างสูง

เรียนความเห็นที่ 8 ครับ

จากคำถามที่ว่า

บนพรหมโลกเท่านั้นที่จะมีพระอนาคามีและพระอรหันต์

เทวดาเป็นพระอรหันต์ได้ อาศัยวิมานที่อยู่ภาคพื้นดิน ที่เป็นต้นไม้ ที่เป็นสถานที่หลีกเร้นได้ ครับ

ถ้าบรรลุเป็นพระอนาคามีบนสวรรค์ ๖ ชั้น ก็ต้องจุติไปเกิดบนพรหมโลก ถ้าบรรลุเป็นพระอรหันต์บนสวรรค์ ๖ ชั้น ก็ต้องปรินิพพานทันที

- พระอนาคามีบรรลุในสวรรค์จุติทันทีเกิดในพรหมโลก ส่วนถ้าบรรลุเป็นพระอรหันต์ในสวรรค์ ถ้าเป็นเทวดาภุมมเทวดา เทวดาภาคพื้น ไม่จำเป็นต้องปรินิพพานทันที เพราะมีสถานที่หลีกเร้นได้ ครับ

สุดท้ายที่อยากเรียนถามคือ พระอรหันต์ท่านที่อยู่บนพรหมโลก ท่านก็จะอยูู่บนพรหมโลกจนรอวันปรินิพพาน หรือว่า ทันทีที่พระอนาคามีบรรลุคุณธรรมเป็นพระอรหันต์บนพรหมโลกแล้ว จึงปรินิพพานทันที

- แล้วแต่ครับว่า ว่าใครจะหมดอายุ เมื่อไหร่ หากกรรมยังไม่ทำให้เกิดจุติจิต ก็ยังไม่ปรินิพพานบนพรหมโลก ก็อยู่ต่อไปจนกว่าจะหมดอายุ ปรินิพพาน หรือ บางบุคคลก็ปรินิพพานทันทีก็มี ครับ

เรียนถาม

เทวดาที่เป็นภุมมเทวดา ถ้าท่านเป็นพระอรหันต์ ท่านไม่จำเป็นต้องปรินิพพานทันที เพราะมีสถานที่หลีกเร้น อยากทราบว่า เป็นเทวดาตามต้นไม้ที่มีในวรรณคดี หรือที่คนโบราณมักบอกว่าตามต้นไม้ใหญ่ๆ มักมีเทวดาสถิตอยู่ เป็นเช่นนั้นหรือไม่คะ

เรียนความเห็นที่ 10

ถูกต้อง ครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนา

ขอบคุณและอนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ