พระโสดาบันละสังโยชน์ได้ ๕ คืออย่างไร และสังโยชน์ ๑๐ นั้นไม่เกิดต่อไป นั้นคืออย่างไร

ขอบคุณค่ะ

พระโสดาบัน เป็นพระอริยบุคคลขั้นแรก ท่านดับกิเลสได้บางอย่าง กิเลสบางอย่างต้องละด้วยปัญญาขั้นพระอนาคามี หรือปัญญาขั้นพระอรหันต์ ฉะนั้น เมื่อแสดงกิเลสโดยนัยสังโยชน์ ๑๐ (พระสูตร) พระโสดาบันละสังโยชน์ได้ ๕ คือทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส อิสสา และมัจฉริยะ ส่วนมานะ ละได้ด้วยปัญญาขั้นพระอรหันต์ พระโสดาบันละมานะที่ไม่ตรงตามเป็นจริงเท่านั้น

[เล่มที่ 14] พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค เล่ม ๒ ภาค ๒ - หน้าที่ 330

ถามว่า สังโยชน์ ๑๐ นั้นไม่เกิดต่อไป เพราะเหตุใด

ตอบว่า ก่อนอื่น สังโยชน์ ๕ คือทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส อิสสาและมัจฉริยะ ไม่เกิดต่อไป ด้วยโสดาปัตติมรรค สังโยชน์ ๒ คือ กามราคะ ปฏิฆะอย่างหยาบ ไม่เกิดต่อไปด้วยสกทาคามิมรรค. สังโยชน์ ๒ คือกามราคะ ปฏิฆะอย่างละเอียด ไม่เกิดต่อไปด้วยอนาคามิมรรค สังโยชน์ ๓ คือ มานะ ภวราคะและอวิชชา ไม่เกิดต่อไปด้วยอรหัตตมรรค

อนุโมทนาค่ะ แล้วกามราคะกับภวราคะมีรายละเอียดอย่างไรบ้างคะ

กามราคะ หมายถึง ความพอใจติดข้องในกาม คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ภวราคะ หมายถึง ความยินดีพอใจในภพ ความมี ความเป็นหรือการเกิดขึ้นเป็นบุคคลในภพต่างๆ

ขอบคุณและอนุโมทนาค่ะ

พระโสดาบันละความเห็นผิดและความสงสัยได้แต่ละมานะยังไม่ได้ครับ
ขออนุโมทนา

พระโสดาบันละวิจิกิจฉา คือ ความลังเลสงสัย ในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ และในสภาพธรรมทั้งหลาย ท่านละความเห็นผิด และในข้อประพฤติปฏิบัติผิด ท่านก็ละได้หมด ละความความตระหนี่ ๕ อย่าง คือ ตระหนี่ลาภ ตระหนี่คำสรรเสริญ ตระหนี่ที่อยู่ ตระหนี่ตระกูล ตระหนี่ธรรมะ

นอกจากนี้ พระโสดาบันท่านยังละอคติ ๔ ได้อีกด้วย รวมทั้งกิเลสที่เป็นเหตุให้ไปสู่อบายภูมิ

โสดาบัน ผู้ถึงกระแสที่จะนำไปสู่นิพพาน, พระอริยบุคคลผู้ได้บรรลุโสดาปัตติผล มี ๓ ประเภท คือ ๑. เอกพีซี เกิดอีกครั้งเดียว ๒. โกลังโกละ เกิดอีก ๒-๓ ครั้ง ๓. สัตตักขัตตุปรมะ เกิดอีก ๗ ครั้ง เป็นอย่างมาก

๑.) โสดาปัตติมรรคบุคคล คือ บุคคลในขณะที่มรรคจิตเกิดขึ้นเป็นครั้งแรก ที่เรียกว่า โสดาปัตติมรรคจิตโสดาปัตติมรรคบุคคลนี้นับเป็นอริยบุคคลขั้นแรก และได้ชื่อว่าเป็นผู้หยั่งลงสู่กระแสพระนิพพานแล้ว มรรคจิตในขั้นนี้จะทำลายกิเลสได้ดังนี้คือ

(ในที่นี้จะใช้สัญโยชน์ ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของการแบ่งประเภทของกิเลส เป็นหลักในการอธิบาย - ดูเรื่องสัญโยชน์ ๑๐ ประกอบ)

- สักกายทิฏฐิ

- วิจิกิจฉา

- สีลพตปรามาส

รวมทั้งโลภะ (ความโลภ) โทสะ (ความโกรธ, ขัดเคืองใจ, กังวลใจ, เครียด, กลัว) โมหะ (ความหลง คือไม่รู้ธรรมชาติที่แท้จริงของสรรพสิ่ง) ในขั้นหยาบอื่นๆ อันจะเป็นผลให้ต้องไปเกิดในอบายภูมิ (เดรัจฉาน, เปรต, อสุรกาย, นรก) ด้วย

๒.) โสดาปัตติผลบุคคล หรือที่เรียกกันทั่วไปว่าโสดาบัน คือผู้ที่ผ่านโสดาปัตติมรรคมาแล้ว

คุณสมบัติที่สำคัญของโสดาบันก็คือ

- พ้นจากอบายภูมิตลอดไป คือ จะไม่ไปเกิดในอบายภูมิอีกเลย เพราะจิตใจมีความประณีตเกินกว่าที่จะไปเกิดในภูมิเหล่านั้นได้ (ใครจะไปเกิดในภูมิใดนั้น ขึ้นกับสภาพจิตตอนใกล้ตายที่เรียกว่ามรณาสันนวิถี ถ้าขณะนั้นจิตมีสภาพเป็นอย่างไร ก็จะส่งผลให้ไปเกิดใหม่ในภูมิที่มีสภาพใกล้เคียงกับสภาพจิตนั้นมากที่สุด)

- อีกไม่เกิน ๗ ชาติจะบรรลุเป็นพระอรหันต์

- มีศรัทธาในพระรัตนตรัยอย่างมั่นคง ไม่ง่อนแง่นคลอนแคลน จะไม่คิดเปลี่ยนศาสนาอีกเลย

- มีศีล ๕ บริบูรณ์ (ไม่ใช่แค่บริสุทธิ์) คือ ความบริสุทธิ์ของศีลนั้นเกิดจากความบริสุทธ์/ความประณีตของจิตใจจริงๆ ไม่ใช่ใจอยากทำผิดศีล แต่สามารถข่มใจไว้ได้ คือ ใจสะอาดจนเกินกว่าจะทำผิดศีลห้าได้

๑. เคารพพระพุทธเจ้า

๒. เคารพพระธรรม

๓. เคารพพระอริยสงฆ์

๔. มีศีล ๕ บริสุทธิ์

องค์โสดาบันมีแค่นี้

อนุโมทนาค่ะ

สาธุ

พระโสดาบันละมานะที่ไม่ตรงตามเป็นจริงเท่านั้น

มานะที่ไม่ตรงตามความเป็นจริงเป็นอย่างไรครับ?

-ขอความอนุเคราะห์จากท่านผู้รู้ด้วยครับ-

ขอบพระคุณครับ

มานะที่ไม่ตรงตามความเป็นจริง เช่น ตนเองมีคุณธรรม ทรัพย์หรือชาติ ต่ำกว่าเขา แต่สำคัญตนว่า มีคุณธรรม มีทรัพย์ มีชาติตระกูล เป็นต้น สูงกว่าเขา

ขออนุโมทนา

ขออนุโมทนาครับ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ