สำหรับ สตารหาคาถา นั้น พราหมณ์กล่าวว่า

ข้าแต่ท่านสุตโสม การสมาคมกับสัตบุรุษคราวเดียวเท่านั้น การสมาคมนั้นย่อมรักษาผู้นั้นไว้ การสมาคมกับอสัตบุรุษ แม้มากครั้งก็รักษาไม่ได้

พึงอยู่ร่วมกับสัตบุรุษ พึงกระทำความสนิทสนมกับสัตบุรุษ เพราะรู้ทั่วถึงสัทธรรมของสัตบุรุษ ย่อมมีแต่ความเจริญ ไม่มีความเสื่อม ราชรถอันวิจิตรตระการตายังคร่ำคร่าได้ และแม้สรีระก็เข้าถึงชราโดยแท้ ส่วนธรรมของสัตบุรุษย่อมไม่เข้าถึงความคร่ำคร่า สัตบุรุษกับสัตบุรุษเท่านั้นรู้กันได้ ฟ้าและแผ่นดินไกลกัน ฝั่งข้างโน้นของมหาสมุทรเขากล่าวกันว่าไกล ข้าแต่พระราชา ธรรมของสัตบุรุษและธรรมของ อสัตบุรุษ นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวว่าไกลยิ่งกว่านั้น

ถ้าพิจารณาข้อความในสตารหาคาถาจะเห็นได้ว่า เปรียบเทียบกับมรรคมีองค์ ๘ ได้ ที่ว่าการสมาคมกับอสัตบุรุษแม้มากครั้งก็รักษาไม่ได้ การสมาคมกับสัตบุรุษคราวเดียวเท่านั้น การสมาคมนั้นย่อมรักษาผู้นั้นไว้ได้

ถ้าสมาคมกับความเห็นถูก ความเข้าใจถูก ความเห็นถูกนั้นก็ช่วยประคับประคองให้เดิน หรือให้ปฏิบัติในหนทางที่ถูกได้ แต่การสมาคมกับอสัตบุรุษแม้มากครั้งก็รักษาไม่ได้ เพราะว่าไม่ช่วยทำให้เข้าใจหนทางข้อปฏิบัติที่ถูกต้องได้เลย ท่านจะฟัง ท่านจะพิจารณา ท่านจะพิสูจน์ธรรมได้ เพราะมีข้อความว่า ราชรถอันวิจิตรตระการตายังคร่ำคร่าได้ และแม้สรีระก็เข้าถึงชราโดยแท้ ส่วนธรรมของสัตบุรุษย่อมไม่เข้าถึงความคร่ำคร่า

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 186