วิถีจิต ทางปัญจทวาร และมโนทวาร ทางมโนทวาร เกิดที่หทยวัตถุ แต่ที่ทางปัญจ-ทวาร เกิดที่ไหนบ้างครับ ขอให้แยกแต่ละขณะจิตด้วยนะครับ เป็นปัญหาที่ผมสงสัยมาตั้งนานแล้วนะครับ

ในภูมิที่มีขันธ์ ๕ จิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ต้องมีที่อาศัยเกิด เรียกว่า วัตถุ มี ๖ คือ วัตถุทางตา ได้แก่ จักขุวัตถุ จักขุปสาทรูป เป็นที่เกิดของจักขุวิญญาณ ๒ ดวง วัตถุทางหูได้แก่ โสตวัตถุ โสตปสาทรูป เป็นที่เกิดของโสตวิญญาณ ๒ ดวง ทางจมูก ลิ้นกาย ก็มีนัยเดียวกัน รวมแล้ว ปสาทรูป ๕ เป็นที่เกิดของจิต ๑๐ ดวง จิตที่เหลือ๗๙ ดวง เกิดที่หทยวัตถุ เพราะฉะนั้น เมื่อวิถีจิตเกิดขึ้นทางทวารตา จิตที่อาศัยจักขุวัตถุเกิดมีเพียง ๑ ดวง คือ จักขุวิญญาณดวงใดดวงหนึ่ง จิตที่เหลือเกิดที่หทยวัตถุทั้งหมด ได้แก่ อาวัชชนจิต สัมปฏิฉันนะ สันตีรณะ โวฏฐัพพนะ ชวนะ ตทาลัมพนะในทวารหู จมูก ลิ้น กาย โดยนัยเดียวกัน ต่างกันตรงวิญญาณที่เกิด เปลี่ยนตามวัตถุที่เกิด จิตที่เหลืออาศัยหทยวัตถุเกิดขึ้น

ถูกต้องค่ะ จักขุปสาทรูป เป็น จักขุวัตถุ เป็นที่เกิดของจักขุวิญญาณจิต ๒ ดวง คือ จักขุวิญญาณกุศลวิบาก ๑ และ จักขุวิญญาณอกุศลวิบาก ๑ สำหรับปสาทรูปที่เหลืออีก ๔ ก็โดยนัยเดียวกัน รวมแล้วจึงได้จิต ๑๐ ดวง (ทวิปัญจวิญญาณจิต) ส่วนหทยรูป เป็นหทยวัตถุ เป็นที่เกิดของจิตอื่นทั้งหมด ในภูมิที่มีขันธ์ห้า โดยเว้นจิต ๑๐ ดวงที่ได้กล่าวแล้ว

ขออนุโมทนาครับ