เรียนถามอาจารย์ค่ะ คำกล่าวที่ว่าเมื่อพระอรหันต์ดับขันธ์ไปแล้วนั้น ก็เปรียบได้ดังเปลวเทียนที่ดับลง อยู่ในส่วนไหนของพระไตรปิฎกหรือเปล่าคะ ขอบพระคุณค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอรหันต์ เป็นผู้ที่ห่างไกลจากกิเลสทั้งหลายทั้งปวง เป็นผู้ทำลายข้าศึก คือกิเลสได้หมดสิ้น เป็นผู้ไม่มีภพใหม่อีกต่อไป หลังจากที่ดับขันธปรินิพพานแล้ว ไม่มีการเกิดอีก จึงเป็นผู้ดับวัฏฏะได้อย่างเด็ดขาด, การบรรลุถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ เริ่มตั้งแต่พระโสดาบันบุคคล ถึง ความเป็นพระอรหันต์นั้น ต้องเป็นผู้ที่สะสมอบรมเจริญปัญญา สะสมการสดับตรับฟังพระธรรมจากพระพุทธเจ้าองค์ก่อนๆ มาเป็นระยะเวลาที่ยาวนานและต้องเป็นผู้ดำเนินตามทางที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ คือ การอบรมเจริญอริยมรรค ถ้าไม่มีปัญญาแล้วก็ไม่สามารถบรรลุถึงความเป็นพระอริยบุคคลได้เลย

ซึ่ง พระอรหันต์ เมื่อจุติจิตเกิด ก็ไม่มีการเกิดขึ้นของสภาพธรรมอีกเลย เมื่อไม่มี ก็เหมือนเปลวเทียนที่ดับไป หาเปลวเทียนที่ดับไป ไม่ได้อีกเลย ครับ

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส เล่ม ๖ หน้าที่ 47

บัดนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าเมื่อจะทรงแสดงถึงอุบายการดับนามรูปนั้น จึงตรัสว่า เพราะวิญญาณดับ นามและรูปนี้จึงดับ ณ ที่นี้.

บทเหล่านั้น บทว่า วิญฺาณ ได้แก่ จริมวิญญาณบ้าง อภิสังขารวิญญาณบ้าง. เพราะละและดับอภิสังขารวิญญาณ นามและรูปนี้จึงดับ ณ ที่นี้ ย่อมถึงความไม่มีบัญญัติดุจเปลวประทีปฉะนั้น. เพราะความที่จริมวิญญาณเป็นปัจจัยแห่งความไม่เกิด นามและรูปจึงดับไปด้วยอำนาจความไม่เกิดขึ้น ด้วยความดับ คือความไม่เกิด

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สำคัญที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกตั้งแต่ต้นจริงๆ กล่าวถึงคำใดก็ต้องมีความเข้าใจในคำนั้นๆ ให้ชัดเจนด้วย

พระอรหันต์ เป็นบุคคลผู้ห่างไกลจากกิเลส เป็นผู้ดับกิเลสทั้งหลายทั้งปวงได้อย่างเด็ดขาด ไม่มีกิเลสเกิดขึ้นทำกิจหน้าที่อีกเลย พระอรหันต์ ไม่มีกุศลจิต ไม่มีอกุศลจิต แต่ยังมีจิตชาติอื่นๆ คือ ยังมีจิตชาติวิบาก ท่านยังต้องเห็น ยังได้ยิน ยังได้กลิ่นยังลิ้มรส ยังรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย (จนกว่าท่านจะดับขันธปรินิพพาน) แต่ไม่เป็นปัจจัยให้กิเลสเกิดขึ้นอีก เพราะท่านดับกิเลสได้หมดแล้ว และอีกประการหนึ่งพระอรหันต์มีจิตชาติกิริยา โดยปกติผู้ที่มิใช่พระอรหันต์ จะมีจิตชาติกิริยาเพียง ๒ ประเภท คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต กับ มโนทวาราวัชชนจิต เท่านั้น แต่สำหรับพระอรหันต์มีมากกว่านั้น เช่น ขณะที่พระอรหันต์แสดงพระธรรมเพื่อให้ผู้อื่นได้เข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริง ขณะนั้น เป็นมหากิริยาจิต (ไม่ใช่กุศลจิต) เป็นต้น

พระอรหันต์ดับขันธปรินิพพานแล้วไม่มีการเกิดอีก เพราะหมดเหตุที่จะทำให้มีการเกิดแล้ว ครับ

ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ

ทุติยพลสูตร ... วันเสาร์ที่ ๙ สิงหาคม ๒๕๕๗

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

พระอรหันต์ดับกิเลสหมดแล้ว แต่ยังมีขันธ์ห้าที่ยังมีชีวิตอยู่ เช่น เห็นได้ยิน ได้กลิ่น กระทบสัมผัส ฯลฯ ต่อเมื่อปรินิพพานจึงจะดับขันธ์ทั้งห้า และ ไม่เกิดอีกเลย ค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ทำให้หายสงสัยแล้วค่ะในเรื่องพระอรหันต์ท่านดับขันธ์แล้วไปไหน เมื่อเปลวเทียนดับลง ก็ไม่ต้องหาแล้วว่าไปที่ไหน ขอบพระคุณอาจารย์มากๆ ค่ะ และขออนุโมทนา

ขออนุโมทนา

ขออนุโมทนาครับ