จิตของพระโสดาบัน (หลังจากโสดาปัตติผลจิตดับไปแล้ว) จะมีนิพพานเป็นอารมณ์ได้อีกหรือไม่ ในระหว่างที่ยังไม่ได้เกิดสกทาคามิมรรคจิต พระโสดาบัน ถ้าจุติแล้วปฏิสนธิเป็นมนุษย์ ซึ่งจำเรื่องราวในอดีตชาติไม่ได้จะต้องเริ่มต้นเจริญสติปัฏฐานใหม่ เพื่อให้บรรลุเป็นพระโสดาบันอีกหรือไม่ หรือว่าเกิดมาเป็นมนุษย์ก็สามารถรู้ว่าตนเองเป็นพระโสดาบันแล้ว หลังจากสิ้นสุดพระศาสนาของพระอรหันตรสัมมาสัมพุทธเจ้า พระสมณโคดมองค์ปัจจุบัน แล้วอีกนานเท่าใดพระอรหันตรสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ถัดไป (พระศรีอริยะเมตไตย) จึงจะอุบัติขื้น
1. ถ้าเป็นพระโสดาบันที่บรรลุโสตาปัตติมรรค พร้อมด้วยองค์ฌานระดับขั้นใด ก็สามารถเข้าผลสมาบัติ มีนิพพานเป็นอารมณ์ ตามระดับของฌานขั้นนั้นได้ แต่ถ้าป็นพระโสดาบันที่ไม่ได้บรรลุพร้อมด้วยฌาน ก็ไม่สามารถเข้าผลสมาบัติได้
2. เมื่อเป็นพระโสดาบันบุคคลแล้วจะไม่กลับมาเป็นปุถุชนอีกเลย เพราะโสตาปัตติมรรคดับกิเลสตามระดับของพระโสดาบันได้เป็นสมุจเฉท แต่จะอบรมเจริญเพื่อ ความเป็นพระอริยบุคคลขั้นสูงขึ้นไป
3. ในกัปป์นี้มีพระพุทธเจ้ามาอุบัติถึง ๕ พระองค์ และพระศรีอริยเมตไตรยเป็นพระองค์ ที่ ๕ ซึ่งช่วงเวลาระหว่าง พระพุทธเจ้าพระสมณโคดม กับพระศรีอริยเมตไตรย (คือหนึ่งพุทธันดร) นั้นก็เป็นระยะเวลาที่นานมาก ไม่ใช่ 100 ปี 1,000 ปี 10,000 ปี 100,000 ปี 1,000,000 ปี แต่นานกว่านั้น
ในยุคที่ยังไม่มีพระพุทธเจ้ามาอุบัติ จะมีผู้ที่สามารถบรรลุธรรมได้หรือไม่
ในยุคที่ไม่มีพระอรหันตสัมสัมพุทธเจ้ามาตรัสรู้ มีผู้ตรัสรู้เองได้ แต่ไม่สามารถสอนผู้อื่นให้รู้ตามได้ คือ รู้เฉพาะตัวเท่านั้น เรียกผู้นั้นว่า พระปัจเจกพุทธเจ้า
พระสกทาคามีบุคคลตายแล้วมีภูมิไหนเป็นที่ไป
ขออนุโมทนาครับ