[เล่มที่ 90] พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖

พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๗

ปัฏฐาน ภาคที่ ๖

และ อรรถกถา

อนุโลมติกทุกปัฏฐาน

อตีตารมมณติกเหตุทุกะ

(๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ 399/863

นเหตุบทปัญหาวาระ 402/864

นเหตุบทปฏิจจวาระ 408/866

นเหตุบทปัญหาวาระ 411/867

อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 90]

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 863

อตีตารัมมณติกเหตุทุกะ

(๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๙๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยเหตุธรรม ที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัยเหตุ- ธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๐๑] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 864

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๐๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ ปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๐๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 865

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ เหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๐๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๐๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 866

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๐๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๐๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม อาศัยนเหตุ- ธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๙] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 867

ปัจจนียนัย

[๔๑๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๔๑๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอตีตารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมณธรรม เป็นปัจจัย แก่นเหตุธรรมที่เป็นอนาคตารัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมธรรม เป็น ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นปัจจุปปันนารัมมณธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 868

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๑๒] ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๑๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๑๔] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๑๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อตีตารัมมณติกเหตุทุกะ จบ