ข้อความในมโนรถปูรณีอรรถกถา พรรณนาอังคุตตรนิกาย ติกนิบาตปฐมปัณณาสก์ วรรคที่ ๔ นิทาน สูตร ข้อ ๔๗๓ แสดงปริยายแห่งพระอภิธรรม

จำแนกกรรมไว้ ๑๖ ประการ ... เป็นอกุศลกรรม ๘ ... และกุศลกรรม ๘ คือ อกุศลกรรมและกุศลกรรมที่จะให้ผลได้นั้น ต้องถึงพร้อมด้วยสมบัติ และวิบัติ คือ

กัมมสมาทานฝ่ายบาปบางอย่าง คติสมบัติ ห้ามไว้ ย่อมไม่ให้ผลมีอยู่ ๑

กัมมสมาทานฝ่ายบาปบางอย่าง อุปธิสมบัติ ห้ามไว้ ย่อมไม่ให้ผลมีอยู่ ๑

กัมมสมาทานฝ่ายบาปบางอย่าง กาลสมบัติ ห้ามไว้ ย่อมไม่ให้ผลมีอยู่ ๑

กัมมสมาทานฝ่ายบาปบางอย่าง ปโยคสมบัติ ห้ามไว้ ย่อมไม่ให้ผลมีอยู่ ๑

แสดงว่าเมื่อบุคคลใดถึงพร้อมด้วยคติสมบัติ อุปธิสมบัติ กาลสมบัติ หรือปโยคสมบัติ อกุศลกรรมบางอย่างย่อมไม่มีโอกาสให้ผล

ส่วนอกุศลกรรมบางอย่างอาศัยคติวิบัติ ย่อมให้ผลมีอยู่ ๑

ส่วนอกุศลกรรมบางอย่างอาศัยอุปธิวิบัติ ย่อมให้ผลมีอยู่ ๑

ส่วนอกุศลกรรมบางอย่างอาศัยกาลวิบัติ ย่อมให้ผลมีอยู่ ๑

ส่วนอกุศลกรรมบางอย่างอาศัยปโยควิบัติ ย่อมให้ผลมีอยู่ ๑

ทางฝ่าย กุศลกรรม ๘ ประการ คือ

เมื่อบุคคลใดถึงพร้อมด้วย

คติวิบัติ ๑

อุปธิวิบัติ ๑

กาลวิบัติ ๑

ปโยควิบัติ ๑

กุศลกรรมบางอย่างย่อมไม่มีโอกาสให้ผล และกุศลกรรมที่จะให้ผลได้นั้นต้องอาศัย

คติสมบัติ ๑

อุปธสมบัติ ๑

กาลสมบัติ ๑

ปโยคสมบัติ ๑

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ