บางท่านยังไม่เข้าใจการเจริญสติปัฏฐานอย่างถูกต้อง จึงคิดว่า จะเจริญสติปัฏฐานเป็นปกติในชีวิตประจำวันไม่ได้ เพราะมีคำถามว่า จะมีอันตรายเกิดขึ้นถ้าเจริญสติปัฏฐานเป็นปกติในชีวิตประจำวัน เช่น บางท่านกลัวเหลือเกินว่า เวลาที่ขับรถยนต์แล้วก็เจริญสติด้วย รถก็จะชน หรือกลัวเหลือเกินว่า เวลาที่กำลังเดินบิณฑบาตแล้วเจริญสติด้วย ก็จะไม่รู้ว่าใครนิมนต์ แล้วจะไม่ได้อาหารบิณฑบาต ความกลัวอย่างนี้ผิดหรือถูก อุบัติเหตุรถยนต์ที่ชนกันทุกวันนี้เพราะผู้ที่ได้รับอุบัติเหตุนั้นเจริญสติหรือเปล่า ลองไปสอบถามดูว่า ผู้ที่มีอุบัติเหตุรถชนนั้นกำลังเจริญสติหรือเปล่า

แต่เพราะความเข้าใจผิด ความเห็นผิดคลาดเคลื่อนจากสภาพธรรมตามความเป็นจริง ทำให้ดำริผิด นึกผิด นึกไปจนกระทั่งว่า ถ้าเจริญสติแล้วจะได้รับโทษ จะเกิดอันตรายขึ้น นั่นไม่ใช่ลักษณะของสติ

ปุถุชนลืมได้ไหม ตามปกติธรรมดาลืมได้ไหม พระโสดาบันบุคคลลืมได้ไหม หรือว่าเป็นพระโสดาบันบุคคลแล้วไม่ลืมอะไรเลย สิ่งที่ผิดกันระหว่างปุถุชนกับพระโสดาบันบุคคลนั้น คือ พระโสดาบันบุคคลไม่เห็นผิดในลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม เพราะท่านรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม กระจัดกระจายสิ่งที่เคยประชุมรวมกันทำให้เกิดการยึดถือว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคคลได้

เพราะฉะนั้น ขอให้ท่านคิดพิจารณาให้ถูกต้องว่า ถ้าท่านเจริญสติเป็นปกติในชีวิตประจำวันแล้ว จะเกิดโทษ เกิดภัย เกิดอุบัติเหตุได้ไหม หรือถึงแม้ว่าท่านไม่ได้เจริญสติเลย ก็ขับรถยนต์ชนกันอยู่เสมอๆ ทุกวันๆ ทั้งๆ ที่ไม่ได้เจริญสติ

โดยมากท่านคิดว่า เวลาที่หลบหลีกอันตรายนั้นไม่ใช่นามธรรม ไม่ใช่รูปธรรม เฉพาะเวลาที่อันตรายยังไม่เกิดขึ้นท่านจึงคิดว่า ท่านเจริญสติได้ กำลังเจริญสติ กำลังเดินไปยังไม่มีอันตรายมา เพราะฉะนั้น ก็ระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมรูปธรรมได้ แต่พอมีอันตรายจะเกิดขึ้น ท่านคิดว่าเจริญสติไม่ได้แล้ว นั่นไม่ใช่เหตุผลที่ถูกต้อง และนั่นไม่ใช่ลักษณะของการเจริญสติ เพราะไม่ว่าอันตรายยังไม่เกิดขึ้น สติก็ระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมรูปธรรมได้ หรือแม้ว่ากำลังมีอันตรายเกิดขึ้น มีการหลบหลีกอันตราย ไม่ว่าจะเป็นการขับรถยนต์ หรือไม่ใช่ขับรถยนต์ก็ตาม ขณะใดที่กำลังหลบหลีกอันตรายก็ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์บุคคลเหมือนกัน ผู้ที่เจริญสติแล้วสามารถจะรู้ได้ว่า ขณะนั้นเป็นแต่เพียงนามธรรม เป็นแต่เพียงรูปธรรม แต่ผู้ที่ไม่เจริญสติจะทราบได้ไหมว่า ในขณะที่หลบหลีกอันตรายนั้นก็ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล เป็นแต่เพียงนามธรรมและรูปธรรมเท่านั้น

มีท่านผู้ฟังที่กลัวว่า การเจริญสติปัฏฐานของท่านจะคลาดเคลื่อน ท่านสงสัยว่า การที่จะคลาดเคลื่อนไปนั้นจะคลาดเคลื่อนไปอย่างไร ถ้าขณะนี้มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดเกิดขึ้นแล้วปรากฏแล้ว ที่จะไม่คลาดเคลื่อนก็คือ สติระลึกตรงลักษณะที่กำลังปรากฏทันที นี่เป็นสิ่งที่ควรจะได้พิจารณา เพื่อการเจริญสติปัฏฐานของท่าน ปัญญาจะได้รู้ทั่ว แล้วก็รู้ชัดจริงๆ แล้วก็ไม่คลาดเคลื่อนไปจากสภาพธรรมที่กำลังปรากฏด้วย

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 140