ที่เรากำลังเห็น หรือกำลังได้ยินอยู่ในขณะนี้ ก็เพราะชวนจิตเกิดดับสืบต่อซ้ำกัน ๗ ขณะจิต ทุกขณะมีรูปเป็นอารมณ์ ทั้งทางปัญจทวารตั้งแต่อตีตภวังค์ และทางมโนทวารตั้งแต่ภวังคจลนะ กล่าวคือ สภาพธรรม มีทั้งรูปและนาม ทุกขณะจิตก็มีทั้งรูปและนาม ฉะนั้นจึงรู้รูปนามได้ขณะที่ กำลังเห็น กำลังได้ยินฯลฯ และเป็นชวนวิถีจิต
เชิญสนทนาธรรม ในรายละเอียด ต่อไปครับ ขออนุโมทนา

ถ้าแยกเป็นขณะจิต ตามนัยของวิถีจิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์จะชัดเจนตรงและถูกต้องคือว่าโดยรวมทุกขณะที่เป็นไปในชีวิต มีทั้งจิตที่เป็นวิถีและไม่ใช่วิถี (วิถีวิมุติ) แม้แต่ขณะที่กำลังเห็น กำลังได้ยินอยู่ขณะนี้ วิถีจิตเกิดสลับกับภวังคจิตอยู่ตลอดไม่ใช่เพียงชวนจิตเท่านั้น แต่ถ้าจะแยกจิตขณะเห็นเท่านั้น เป็นเพียงจักขุวิญญาณขณะเดียว ทุกขณะในภูมิที่มีขันธ์ห้า มีทั้งรูปและนาม ผู้ที่มีปัญญารู้รูปธรรมและรู้นามธรรมได้แม้ขณะที่เห็น ได้ยิน รู้กลิ่น รู้รส รู้โผฏฐัพพะ และคิดนึก....

อยากสนทนาว่าที่กำลังเห็น กำลังได้ยินฯลฯ ในขณะนี้ มีทั้งรูปนาม ตั้งแต่ภวังคจิตดวงแรก สภาพของรูปนามปรากฏให้รู้ตลอดเวลา มีรูปนามให้ศึกษา ส่วนใครจะมีปัญญารู้รูปนามที่ปัญจวิญญาณวิถีจิต ก็แล้วแต่ท่าน สำหรับปุถุชนรู้รูปนามที่ชวนวิถีจิตก็เป็นวาสนา การศึกษาขั้นต้น คือ นามรูปปริจเฉทญาณ ปัญญาหยั่งรู้ความต่างกันของ รูปนามยังไม่ต้องกล่าวถึงวิถีจิตพระอรหันต์ เพราะอาจเข้าใจยาก

ถ้าแบ่งจิตออกเป็น ๒ ประเภทใหญ่ๆ คือ

๑. จิตที่ไม่ใช่วิถีจิตคือ ปฏิสนธิ ภวังค์ จุติ เพราะเป็นจิตที่เกิดขึ้นไม่อาศัยทวารเลย และอารมณ์ของโลกนี้ก็ไม่ปรากฏด้วยค่ะ

๒. จิตที่เป็นวิถีจิต คือ จิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์โดยอาศัยทวาร 6 ทวารหนึ่งทวารใด เช่น ขณะที่เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัส คิดนึก เป็นวิถีจิตค่ะ

เรียนถาม

๑ ขณะจิตเป็นวิบาก เช่นเห็น ยังไม่ถึงชวนวิถีจิต สติปัฏฐานเกิดได้ด้วยหรือ

๒ ถ้าใช่ กรุณาอธิบายว่า ขณะจิตเห็น (วิบาก) เกิด สติปัฎฐานเกิดได้อย่างไร

๓ ปฏิสนธิ ภวังค์ จุติ จิต เป็นชาติวิบาก สติปัฏฐานไม่เกิดแน่ ถูกต้องไหม

๔ อะไรบ้างไม่ใช่อารมณ์ของสติปัฏฐาน

ขออนุโมทนา

เชิญตรองดูในปรมัตถธรรมสังเขปหน้า ๙๔ เถิดท่าน (คห.๔)

อ้างอิงจาก : ความคิดเห็นที่ 4 โดย บักกะปอม

เรียนถาม

๑ ขณะจิตเป็นวิบาก เช่นเห็น ยังไม่ถึงชวนวิถีจิต สฏิปัฏฐานเกิดได้ด้วยหรือ
๒ ถ้าใช่ กรุณาอธิบายว่า ขณะจิตเห็น (วิบาก) เกิด สติปัฎฐานเกิดได้อย่างไร
๓ ปฏิสนธิ ภวังค์ จุติ จิต เป็นชาติวิบาก สติปัฏฐานไม่เกิดแน่ ถูกต้องไหม

๔ อะไรบ้างไม่ใช่อารมณ์ของสติปัฏฐาน
ขออนุโมทนา

ขอนำคำถามของท่านตั้งเป็นหัวข้อสนทนานะครับ

08486 ขณะจิตเป็นวิบาก สฏิปัฏฐานเกิดได้หรือ .. โดย : บักกะปอม08485 ปฏิสนธิ ภวังค์ จุติจิต เป็นชาติวิบาก .. โดย : บักกะปอม08484 อะไรบ้างไม่ใช่อารมณ์ของสติปัฏฐาน .. โดย : บักกะปอม

ขอขอบพระคุณบ้านธัมมะ

แต่เคยได้อ่าน ๑ ครั้ง (มีคุณ k กรุณาตอบ) ระหว่างรอคำตอบอื่นๆ อยู่ปรากฏว่า ไม่ทราบว่ากระทู้หายไปไหนหมดจะรอคำตอบ

หวังว่าจะได้รับความกรุณา ขออนุโมทนา.

ขออนุโมทนาค่ะพระธรรมวินัยจะกระจ่างหรือไม่...อยู่ที่ความเข้าใจของผู้ฟัง

ขออนุโมทนาครับ