หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๕๖๔]

เพิ่มพูนความอดทนในชีวิตประจำวัน

สำหรับขันติบารมีซึ่งเป็นการอบรมความอดทน ข้อความในปรมัตถทีปนี อรรถกถา ขุททกนิกาย จริยาปิฎก ปกิณณกคาถา มีข้อความที่เตือนให้ระลึกถึงขันติของตนเอง ข้อความตอนหนึ่งมีว่า

อนึ่งผู้มีปัญญาเท่านั้น เป็นผู้มีความอดกลั้นต่อความเสียหายที่ผู้อื่นกระทำ ผู้มีปัญญาทรามไม่เป็นผู้อดกลั้น
กายวาจาที่ไม่ดีของคนอื่น ขณะใดที่สามารถที่จะอดกลั้นอดทน ไม่โกรธไม่ขุ่นเคือง ขณะนั้นให้ทราบว่าเพราะขันติ และถ้ามีบ่อยๆ ก็จะเป็นความไม่ยาก ไม่ลำบากต่อการที่จะกระทบกับสิ่งที่ไม่น่าพอใจหรือว่ากายวาจาที่ไม่ดีของคนอื่น

ความเสียหายที่ผู้อื่นนำไปให้แก่ผู้ปราศจากปัญญา ย่อมเพิ่มพูนความเป็นปฏิปักษ์ของความอดทน แต่ความเสียหายเหล่านั้น ของผู้มีปัญญา ย่อมเป็นไปเพื่อความมั่นคงแห่งขันตินั้น ด้วยเพิ่มพูนความสมบูรณ์แก่ขันติ

ในที่นี้มี ๒ บุคคล ผู้มีปัญญากับผู้ทรามปัญญา ถ้าผู้มีปัญญาแล้วไม่ว่าความเสียหายใดๆ ที่คนอื่นกระทำกับท่าน ย่อมเพิ่มพูนความมั่นคง ความสมบูรณ์แห่งขันติ แต่ว่าถ้าเป็นผู้ที่ทรามปัญญาความเสียหายที่ผู้อื่นนำไปให้แก่ผู้ปราศจากปัญญา ย่อมเพิ่มพูนความเป็นปฏิปักษ์ของความอดทน

ต่อไปนี้ไม่เดือดร้อน ใครทำอะไรให้ เป็นแบบฝึกหัด เป็นการที่จะทดลองพิสูจน์ดูว่าท่านมีขันติ มีความอดทนเพิ่มขึ้นหรือเปล่า ถ้ามีขันติมีความอดทนเพิ่มขึ้นก็จะรู้ได้ว่า เพิ่มขึ้นอีกๆ แล้วก็เป็นบารมีด้วย แต่ว่ากายวาจาที่ไม่ดีของคนอื่น ความเสียหายที่ผู้อื่นนำไปให้แก่ผู้ปราศจากปัญญา ย่อมเพิ่มพูนความเป็นปฏิปักษ์ของความอดทน ทันทีนั้นเลยที่ได้ยิน ดูปฏิกิริยาหรือว่าการตอบโต้ของท่านต่อบุคคลซึ่งกระทำความเสียหายให้กับท่าน เพื่อที่จะได้ทราบว่าท่านเป็นผู้ที่ปราศจากปัญญาหรือว่าเป็นผู้ที่มีปัญญา?

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย

ขออนุโมทนาครับ

กราบอนุโมทนาค่ะ