การเกิดดับของรูปธรรมและนามธรรมเป็นทุกขสัจจะ คืออย่างไร

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ และทรงแสดงนั้นเป็นความจริง เป็นสิ่งที่มีจริง ซึ่งพิสูจน์ได้ทุกขณะ ไม่ว่าจะได้เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส คิดนึก ขณะที่กุศลจิตเกิด อกุศลจิตเกิด ทั้งหมดเป็นธรรม เพราะเป็นสิ่งที่มีจริง ทรงไว้ซึ่งลักษณะเฉพาะของตนๆ ไม่เปลี่ยนแปลงลักษณะ

สิ่งที่มีจริงๆ ที่เกิดขึ้นเป็นไปนั้น เป็นทุกขสัจจ์ เป็นความจริงที่เกิดขึ้นแล้ว ตั้งอยู่ไม่ได้ จะต้องมีความดับไปเป็นธรรมดา เป็นสภาพธรรมที่มีจริงๆ ที่สามารถรู้ได้ในชีวิตประจำวัน แต่ต้องอาศัยพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง จึงจะมีความเข้าใจถูกเห็นถูกตามความเป็นจริงได้

สภาพธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งให้เกิด จึงเกิดขึ้น (จิต เจตสิก รูป) เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป จึงไม่เที่ยง ไม่เที่ยงเพราะเกิดแล้วดับไป สภาพธรรมที่เกิดแล้วดับไปนั้น นั่นแหละ เป็นทุกข์ เป็นทุกข์เพราะเหตุว่าตั้งอยู่ไม่ได้ มีความแปรปรวนไปเป็นธรรมดา ไม่ตั้งอยู่นาน เมื่อไม่เที่ยง เป็นทุกข์ จึงไม่ใช่ตัวตน คือ เป็นอนัตตา (เพราะไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใคร) สิ่งที่มีจริงทั้งหมด จึงควรที่จะศึกษาเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกในลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง เพื่อมิให้เข้าใจผิดไปหลงยึดถือในสภาพธรรมที่กำลังปรากฏนั้นว่า เป็นตัวตน สัตว์ บุคคล หรือ เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด ครับ

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ

รูปมีความชรา มีการเปลี่ยนแปลง ก็ทำให้ทุกข์เพราะเกิดดับ ส่วนนามธรรมก็ไม่เที่ยง อย่างความสุข เปลี่ยนไป ไม่เที่ยง จึงเป็นทุกขอริยสัจจะ ค่ะ

เรียน อาจารย์ทั้งสองท่าน

ตาและ หู เป็น ของ ร้อน อาจารย์ช่วยให้คำอธิบายด้วยขอ ความ อนุเคราะห์ ด้วย ครับ

ขออนุโมทนาครับ

เรียน ความคิดเห็นที่ 4 ครับ

ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นต้น เป็นสภาพธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่มีแม้แต่อย่างเดียวที่เที่ยงแท้ยั่งยืน เพราะทั้งหมดล้วนมีความดับไปเป็นธรรมดา เพราะมีสภาพธรรมเหล่านี้เกิดขึ้นเป็นไป สัตว์โลกยังไม่พ้นไปทุกข์ยังไม่พ้นไปจากความเร่าร้อน เพราะโลภะบ้าง โทสะบ้าง เป็นต้น ยังไม่พ้นไปจากการเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏฏ์ อันเป็นที่ตั้งแห่งทุกข์มากมาย หนทางที่จะทำให้พ้นจากความเร่าร้อนประการต่างๆ ก็ต้องอาศัยหนทางแห่งการอบรมเจริญปัญญาเท่านั้นจริงๆ ครับ

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของคุณ papon และทุกๆ ท่านครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ

กราบขอบพระคุณยินดีในกุศลธรรมทานด้วยความเคารพค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

22/1/2567