จาก ๒. อัฏฐกนาครสูตร พระอานนท์แสดงธรรมโปรดทสมคฤหบดี ชาวเมืองอัฏฐกะ

[๒๐] ดูกรคฤหบดี ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุข เกิดแต่วิเวกอยู่ เธอพิจารณาอยู่อย่างนี้ ย่อมรู้ชัดว่า แม้ปฐมฌานนี้ อันเหตุปัจจัยปรุงแต่งขึ้น ก่อสร้างขึ้น
ปัญหาในข้อนื้คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรมแล้ว คืออะไรทำ อันเหตุปัจจัยปรุงแต่งขึ้น ก่อสร้างขึ้นอีกเพราะภิกษุ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรมไปแล้ว

ขอขอบคุณ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง และสำหรับธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไปนั้น ก็ต้องเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยทั้งสิ้น แม้ปฐมฌาน ก็เป็นธรรม เป็นกุศลขั้นรูปาวจรกุศล เกิดเพราะเหตุปัจจัย เพราะได้อบรมเจริญความสงบของจิตมาแล้ว มีความรู้ความต่างกันระหว่างกุศลกับอกุศล และรู้ว่าจิตจะสงบได้ด้วยอารมณ์อะไร ซึ่งจะขาดปัญญาไม่ได้ เมื่อเหตุปัจจัยพร้อม จึงทำให้ปฐมฌานเกิดขึ้น สามารถข่มระงับกิเลสไว้ได้ กิเลสเกิดไม่ได้เลยในขณะที่ฌานจิตเกิด จึงแสดงให้เห็นว่าไม่มีอะไรที่จะเกิดขึ้นเองลอยๆ แต่ล้วนแล้วเกิดเพราะเหตุปัจจัยทั้งสิ้น แสดงถึงความเป็นจริงของธรรมที่ไม่ใช่สัตว์ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน และสำหรับผู้ที่อบรมเจริญวิปัสสนา ท่านก็สามารถเข้าใจความจริงได้ว่าฌานจิต เป็นธรรม ไม่ใช่เรา ครับ
... ยินดีในกุศลของคุณ preechacupr และทุกๆ ท่านด้วยครับ ...

ยินดีในกุศลจิตครับ

ขอขอบคุณท่านอาจารย์ ท่านอธิบายชัด