ตอนที่ 4 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]

ความจริงแต่ละประเภทที่เกิดดับอย่างรวดเร็ว ปราศไปไม่กลับมาอีกเลย สิ่งที่มีจริงนั้นเกิดขึ้นและดับไปตลอดเวลา พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงหนทางที่จะอบรมเจริญปัญญาที่จะรู้ลักษณะของสิ่งที่มีจริงตามความเป็นจริง การอบรมเจริญมรรคมีองค์ 8 เป็นหนทางเดียวเท่านั้นที่จะรู้แจ้งความจริงได้ มรรคมีองค์ 8 คือเจตสิกดังนี้ ความเห็นชอบ (สัมมาทิฏฐิ ปัญญาเจตสิก) ความดำริชอบ หรือนึกชอบ (สัมมาสังกัปปะ วิตกเจตสิก) การพูดชอบ (สัมมาวาจา เจตสิก) การกระทำทางกายชอบ (สัมมากัมมันตะ เจตสิก) ความเป็นอยู่ถูกต้อง (สัมมาอาชีวะ เจตสิก) ความเพียรชอบ (สัมมาวายามะ วิริยเจตสิก) การระลึกชอบ (สัมมาสติ สติเจตสิก) และ การตั้งมั่นชอบ (สัมมาสมาธิ เอกกัคคตาเจตสิก)

ในเบื้องต้น เมื่อโลกุตตรจิตยังไม่เกิดขึ้น มรรคนั้นยังคงเป็นไปในโลก คือเป็นโลกียะไม่ใช่โลกุตตระ ซึ่งปรกติจะมี มรรค 5 ที่กระทำกิจของตนพร้อมกัน หมายความว่า จิตจะไม่เกิดร่วมกับ มรรค 3 ประเภท คือวีรตีเจตสิก 3 ได้แก่ สัมมาวาจาเจตสิก สัมมากัมมันตเจตสิก สัมมาอาชีวเจตสิก เมื่อมีโอกาสที่จะละเว้นจากอกุศล เพียงวีรตีเจตสิกประเภทเดียวเท่านั้นที่จะสามารถเกิดได้ในแต่ละครั้ง เพียงขณะของโลกุตตรจิตเท่านั้นที่วีรตีเจตสิกทั้ง 3 ต้องเกิดขึ้นพร้อมกัน มรรคมีองค์ 5 (เว้นจากวีรตีเจตสิก) ทำกิจของตนพร้อมกัน เมื่อมีการระลึกลักษณะของนามธรรม หรือรูปธรรมที่กำลังปรากฏทางทวารใดทวารหนึ่งใน 6 ทวาร ปัญญาเจตสิกที่เกิดขึ้นพร้อมกับสัมมาสติค่อยๆ เริ่มที่จะพิจารณาศึกษาลักษณะของนามและรูป ปัญญาต้องพิจารณาสิ่งที่มีอยู่จริงบ่อยๆ เนืองๆ ครั้งแล้วครั้งเล่า เพื่อที่ว่าจะสามารถเข้าใจชัดเจนว่าเป็นนามธรรม หรือเป็นรูปธรรมที่ปรากฏ

ข้อความนี้แปลจาก...The Factors Leading to Enlightenment - Five Path-factors

อ่านตอนอื่นๆ ... กดลิ้งค์

1. กิเลส 3 ระดับ ... กดลิ้งค์

2. เริ่มด้วยความเข้าใจถูก ... กดลิ้งค์

3. สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนา ... กดลิ้งค์

4. มรรค 5 ... กดลิ้งค์

5. สติปัฏฐาน 4 ... กดลิ้งค์

6. สติปัฏฐาน 3 ความหมาย ... กดลิ้งค์

7. สัมมัปปธาน 4 ... กดลิ้งค์

8. อิทธิบาท 4 ... กดลิ้งค์

9. อินทรีย์ 5 ... กดลิ้งค์

10. พละ 5 ... กดลิ้งค์

11. โพชฌงค์ 7 ... กดลิ้งค์

12. มรรคมีองค์ 8 ... กดลิ้งค์

13. มรรควิถีจิต ... กดลิ้งค์

14. ปัจจเวกขณวิถีจิต 5 วาระ ... กดลิ้งค์

ขออนุโมทนาครับ