จากพระสูตรนี้[๖๒] คำว่า กำหนดรู้ผัสสะแล้วไม่เป็นผู้ตามติดใจ มีความว่า ผัสสะได้แก่ จักขุสัมผัส- โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส มโนสัมผัส อธิวจนสัมผัส (สัมผัสทางนามคือใจ) ปฏิฆสัมผัส (สัมผัสทางรูป) .... (ขุททกนิกาย มหานิเทส)

อยากทราบองค์ธรรมของมโนสัมผัส อธิวจนสัมผัส และปฏิฆสัมผัส

_/_ ขอบพระคุณล่วงหน้าครับ

มโนสัมผัส ได้แก่ การกระทบทางใจ (มโนทวาร) หมายถึง นามธรรมได้แก่ ภวังคจิต และอารมณ์ที่มากระทบมีทั้งรูปและนาม แต่องค์ธรรมได้แก่ผัสสะ อธิวจนสัมผัส ได้แก่ การกระทบ (ผัสสะ) ชื่อหรือบัญญัติ คือ การรู้บัญญัติ ต่างๆ ทางใจ ปฏิฆสัมผัส ได้แก่ การกระทบ (ผัสสะ) ในทวารทั้งห้า คือการรู้รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ