หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๖๗๘]

ปัญญามีค่าที่สุด ปัญญาประเสริฐที่สุด

เพชรนิลจินดาทรัพย์สมบัติทั้งหมด ข้าทาสบริวารทั้งหมด ไม่เท่ากับรัตนะที่สามารถดับความติดข้องและความไม่รู้และกิเลสได้ตามลำดับ เพราะฉะนั้น บุคคลที่เป็นรัตนะ คือผู้ได้รู้ความจริงและดับกิเลส แต่ถึงแม้ว่าจะรู้ความจริงดับกิเลส ก็ไม่เสมอกับรัตนะแรกคือพระสัมมาสัมพุทธเจ้าซึ่งเป็นพระพุทธรัตนะ มีรัตนะที่ ๑ มีรัตนะที่ ๒ เพื่อที่จะให้ปัญญาเกิดขึ้นรู้ความจริงอย่างนั้น เป็นรัตนะที่ ๓ ถ้าไม่มีการฟังให้เข้าใจ พูดแต่คำว่ารัตนตรัย (รัตนะ ๓) แต่ไม่รู้จักรัตนตรัย เพราะฉะนั้น เมื่อรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าซึ่งเป็นรัตนะที่ ๑ แล้ว เห็นค่าอย่างยิ่ง จึงฟังพระธรรมเพื่อรู้ว่ารัตนะที่ ๒ สามารถจะทำให้ถึงความเป็นรัตนะที่ ๓ ได้

พบรัตนะแล้ว เห็นค่าของรัตนะ เมื่อเข้าใจความจริง พบพระพุทธเจ้า หมายความว่ารู้จักว่าพระพุทธเจ้าทรงแสดงความจริงซึ่งเป็นธรรมสิ่งที่มีจริง จึงรู้จักว่าธรรมมีจริง เป็นสิ่งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้และทรงแสดง

ถ้าไม่รู้ว่าสิ่งที่มีจริงเดี๋ยวนี้ทุกอย่างเป็นธรรม ชื่อว่ารู้จักธรรมไหม ชื่อว่ารู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือเปล่า? รู้จักธรรมไม่ใช่ง่ายๆ เพราะเหตุว่าเป็นธรรมที่พระองค์ทรงบำเพ็ญพระบารมีนานประมาณไม่ได้เลยที่จะรู้ความจริงที่พระองค์ตรัสให้เราได้เริ่มเข้าใจในความเป็นรัตนะของธรรม

เกิดแล้วต้องตาย ตั้งแต่เกิดจนตาย ก่อนจะตายอะไรมีค่าที่สุด ทุกสิ่งที่ผ่านมาในชีวิตทุกชาติไม่มีค่า เพราะทำให้เกิดแต่ความไม่รู้และความติดข้อง เพราะฉะนั้น สิ่งที่มีค่าคือคุณความดีและสิ่งที่มีค่าสูงสุดคือปัญญาความเข้าใจถูกในสิ่งที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ ซึ่งยากที่จะเข้าใจได้ ในบรรดาธรรมทั้งหมด ปัญญามีค่าที่สุด ปัญญาประเสริฐที่สุด เพราะสามารถรู้ความจริงของสิ่งที่มี

ทุกคนเกิดแล้วต้องตาย เพราะฉะนั้น สิ่งที่มีค่าที่สุดคือมีความเข้าใจถูกในสิ่งที่ปรากฏซึ่งไม่เคยเข้าใจมาก่อนเลยในสังสารวัฏฏ์ ถ้าเข้าใจถูกแล้ว ไม่ลืมที่จะให้คนอื่นได้เข้าใจด้วย นั่นคือ ประโยชน์สูงสุดของการเกิดซึ่งไม่รู้ว่าจะตายเมื่อไหร่

ถ้ามีปัญญาความเห็นถูกต้อง ก็จะเป็นบารมีอื่นๆ ที่จะทำให้สละชีวิต ทำทุกอย่างเพื่อสิ่งที่เป็นประโยชน์ ซึ่งการที่เข้าใจว่าเป็นประโยชน์ ไม่ใช่เฉพาะกับคนอื่น แต่ขณะนั้น เป็นประโยชน์อย่างยิ่งของตนเอง

ประโยชน์สูงสุด คือ เข้าใจพระธรรมมั่นคงขึ้นๆ เป็นอธิษฐานบารมี

ทุกคนที่เห็นประโยชน์จริงๆ จะยินดีอย่างยิ่งในกุศลของคนอื่นที่สามารถรู้จักความละเอียดและทำประโยชน์ที่จะดำรงรักษาคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าต่อๆ ไปให้คนอื่นได้เข้าใจต่อๆ ไป

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย

กราบอนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และยินดีในความดี อ.คำปั่นด้วยค่ะ