กราบเรียนถามครับ

จักร 4 คืออะไร

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

จักร ๔ หมายถึง ธรรมที่เป็นสมบัติ คือ ความถึงพร้อม ที่เป็นเหตุทำให้กุศลธรรมเจริญขึ้น ข้อความใน[เล่มที่ 35] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต เล่ม ๒- หน้าที่ ๑๑๕ จักกสูตร แสดงจักร ๔ ดังนี้

ปฏิรูปเทสวาสะ (การอยู่ในประเทศอันสมควร) ๑

สัปปุริสูปัสสยะ (การพึ่งพิงสัปบุรุษ) ๑

อัตตสัมมาปณิธิ (การตั้งตนไว้ชอบ) ๑

ปุพเพกตปุญญตา (ความเป็นผู้มีบุญอันได้กระทำไว้แต่ปางก่อน) ๑

การอยู่ในประเทศอันสมควร หมายถึง การอยู่ในถิ่นที่มีพุทธบริษัท มีพระธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งจะเห็นได้ว่า ถ้าไม่มีพระธรรมคำสอนของพระองค์แล้ว การที่ใครจะมีกุศลเจริญขึ้น ย่อมเป็นสิ่งที่ยากที่จะเป็นไปได้ แต่เพราะมีพระธรรมคำสอนที่พระองค์ทรงแสดงโดยละเอียดโดยประการทั้งปวง กุศลจึงเจริญขึ้นได้ ตั้งแต่เบื้องต้นจนถึงการดับกิเลสตามลำดับขั้นได้

การพึ่งพิงสัปบุรุษ หมายถึง การฟังธรรมของสัปบุรุษ ซึ่งเป็นบุคคลผู้สงบจากกิเลส มี พระพุทธเจ้า เป็นต้น ได้รับคำแนะนำที่ดีจากสัปบุรุษ เพราะบุคคลผู้เป็นสัปบุรุษ เป็นผู้ที่มีปัญญา ย่อมแนะนำในสิ่งที่เป็นประโยชน์และให้ออกจากสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์ กล่าวคือ ให้ออกจากอกุศล แล้วให้ตั้งมั่นอยู่ในกุศล ก็ย่อมทำให้มีความเจริญยิ่งขึ้นในกุศลธรรม

การตั้งตนไว้ชอบ หมายถึง การตั้งอยู่ในความดี โดยที่ไม่มีตัวตนที่ไปตั้ง แต่เป็นเพราะสภาพธรรมฝ่ายดีเกิดขึ้นเป็นไป ค่อยๆ เกิดขึ้น ค่อยๆ เจริญขึ้น ถ้าเคยเป็นผู้ที่ไม่มีศรัทธามาก่อน ก็ค่อยๆ เป็นผู้มีศรัทธาเพิ่มขึ้น เป็นต้น ขณะนั้นก็แสดงว่าเป็นผู้ที่ตั้งตนไว้ชอบ เป็นการตั้งตนอยู่ในความดี ซึ่งจะต้องอาศัยการฟังพระธรรมจนกระทั่งมีความเข้าใจไปตามลำดับ
ความเป็นผู้มีบุญอันได้กระทำไว้แต่ปางก่อน หมายถึง ความเป็นผู้เคยสะสมบุญไว้ในอดีต เพราะเคยสะสมเหตุที่ดี คือ บุญ หรือ กุศลธรรมไว้แล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ บุญที่ประกอบด้วยปัญญา ก็จะเกื้อกูลเป็นเหตุให้กุศลธรรมเจริญขึ้นต่อๆ ไป เกื้อกูลต่อจักร ใน ๓ ข้อต้นด้วย ครับ
ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

(แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ ๑๕๓๒)

ได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ ครับ
แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ 1532
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาครับ

ขอเชิญอ่านเพิ่มเติม...

จักกสูตร ว่าด้วยจักร ๔

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ