[เล่มที่ 90] พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖

พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๗

ปัฏฐาน ภาคที่ ๖

อนุโลมทุกปัฏฐาน (ต่อ)

นเหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ

(๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย 1048/340

ปัจจนียนัย 1050/340

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย 1051/341

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย 1053/341

ปัจจนียนัย 1055/343

อนุโลมปัจจนียนัย 1057/343

ปัจจนียานุโลมนัย 1058/344

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย 1059/344

ปัจจนียนัย 1061/345

อนุโลมปัจจนียนัย 1063/345

ปัจจนียานุโลมนัย 1064/346

อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 90]

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 340

นเหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ

(๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๔๘] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๕๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปากปัจจัยมี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ. แม้ในปัญหาวาระก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 341

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๕๑] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ. ไม่มีด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย แม้ในปัญหาวาระก็มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย. เหตุปัจจัยสำหรับบททั้ง ๓ เหล่านั้น (คือกุศลบท อกุศลบท อัพยากตบท) แม้ในปัญหาวาระ ก็ไม่มี.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๐๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 342

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๕๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 343

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๐๕๕] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นอเหตุกธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๕๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๕๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 344

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๕๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๑๐๕๙] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๐๖๐] ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ใน อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปาก-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 345

ปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๔ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๔ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๐๖๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุธรรม แต่เป็นสเหตุกธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๐๖๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๐๖๓] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 346

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๐๖๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจย มี ๔ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

นเหตุสเหตุกทุกกุสลติกะ จบ

เหตุโคจฉกะ จบ