ไม่ควรที่จะคิดว่า ท่านไม่มีวันที่จะเป็นพระอรหันต์ ถ้าท่านเจริญความเห็นถูก มีความเห็นถูกซึ่งเป็นเหตุ ทีละเล็กทีละน้อย ย่อมถึงความสมบูรณ์ที่จะประจักษ์สภาพธรรมทั้งหลายตามความเป็นจริงได้ ถ้าเหตุของการที่จะให้บรรลุคุณธรรมเป็น พระโสดาบันบุคคลมี ท่านย่อมจะบรรลุคุณธรรมเป็นพระโสดาบันบุคคลได้ และถ้าท่านเป็นพระโสดาบันบุคคลแล้ว ท่านก็จะถึงความเป็นพระอรหันต์แน่นอน

ในอดีตก็มีพระอรหันต์ ด้วยการที่สะสมอบรมบารมีในครั้งอดีต เพราะฉะนั้น ถ้าในปัจจุบันชาตินี้ยังไม่ได้บรรลุคุณธรรมเป็นพระอรหันต์ จะบรรลุได้ ถ้าเจริญเหตุให้สมควรกับผล เพราะฉะนั้น ในบรรดาทานทั้งหลาย พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ธรรมทานเป็นเลิศ

ใน ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ ทานสูตร พระผู้มีพระภาคตรัสว่า

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ทาน ๒ อย่างนี้ คือ อามิสทาน ๑ ธรรมทาน ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บรรดาทาน ๒ อย่างนี้ ธรรมทานเป็นเลิศ

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย การแจกจ่าย ๒ อย่างนี้ คือ การแจกจ่ายอามิส ๑ การแจกจ่ายธรรม ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บรรดาการแจกจ่าย ๒ อย่างนี้ การแจกจ่ายธรรมป็นเลิศ

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย การอนุเคราะห์ ๒ อย่างนี้ คือ การอนุเคราะห์ด้วยอามิส ๑ การอนุเคราะห์ด้วยธรรม ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บรรดาการอนุเคราะห์ ๒ อย่างนี้ การอนุเคราะห์ด้วยธรรมเป็นเลิศ

ที่กล่าวถึงสูตรนี้ ก็เพื่อที่จะให้ท่านเห็นเหตุและผล และความสอดคล้องกัน ที่พระผู้มีพระภาคได้ทรงแสดงไว้ แม้แต่ในข้อที่ว่า ธรรมทานเป็นเลิศ และสังฆทานมีผลมาก มีอานิสงส์มากนั้น ก็เป็นเหตุเป็นผลซึ่งสอดคล้องกัน

ข้อความใน ทานสูตร มีต่อไปว่า

พระพุทธเจ้าทั้งหลายได้ตรัสทานใดว่า อย่างยิ่ง ยอดเยี่ยม พระผู้มีพระภาคได้ทรงสรรเสริญการแจกจ่ายทานใดว่า อย่างยิ่ง ยอดเยี่ยม วิญญูชนผู้มีจิตเลื่อมใสในพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระอริยสงฆ์ผู้เป็นเขตอันเลิศ รู้ชัดอยู่ซึ่งทาน และการแจกจ่ายทานนั้นๆ ใครจะไม่พึงบูชา (คือ ให้ทาน) ในกาลอันควรเล่า ประโยชน์อย่างยิ่งนั้นของผู้แสดงและผู้ฟังทั้งสอง ผู้มีจิตเลื่อมใสในคำสั่งสอนของพระสุคต ย่อมหมดจด ประโยชน์อย่างยิ่งนั้นของผู้ไม่ประมาทแล้วในคำสั่งสอนของพระสุคต ย่อมหมดจด

จบข้อความใน ทานสูตร

จะเห็นได้ว่า พระสูตรสมบูรณ์ ไม่ใช่เพียงแต่ทรงแสดงไว้เฉยๆ ว่า ธรรมทานเป็นเลิศ แต่ยังทรงแสดงข้อความท้ายพระสูตรว่า ประโยชน์อย่างยิ่งนั้นของผู้แสดงและผู้ฟังทั้งสอง ผู้มีจิตเลื่อมใสในคำสั่งสอนของพระสุคต ย่อมหมดจด ประโยชน์อย่างยิ่งนั้น ของผู้ไม่ประมาทแล้วในคำสั่งสอนของพระสุคต ย่อมหมดจด เพราะทรงสอนให้เจริญกุศลทุกประการ ตั้งแต่ในขั้นของทาน ในขั้นของศีล ในขั้นของความสงบของจิต และในขั้นของการเจริญปัญญา

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 193