พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้าที่ 99

ข้อความบางตอนจาก

ภูมิชสูตร

[๔๐๗] ท่านภูมิชะกล่าวว่า ดูก่อนพระราชกุมาร เรื่องนี้อาตมภาพมิได้สดับรับมาเฉพาะพระพักตร์พระผู้มีพระภาคเจ้าเลย แต่ข้อที่เป็นฐานะมีได้แล คือ พระผู้มีพระภาคเจ้าจะพึงทรงพยากรณ์อย่างนี้ว่า ถ้าแม้บุคคลทำความหวัง แล้วประพฤติพรหมจรรย์โดยไม่แยบคาย เขาก็ไม่สามารถจะบรรลุผล ถ้าแม้ทำความไม่หวังแล้วประพฤติพรหมจรรย์โดยไม่แยบคาย เขาก็ไม่สามารถจะบรรลุผล ถ้าแม้ทำทั้งความหวังและความไม่หวังแล้ว ประพฤติพรหมจรรย์โดยไม่แยบคาย เขาก็ไม่สามารถจะบรรลุผล ถ้าแม้ทำความหวังก็มิใช่ ความไม่หวังก็มิใช่แล้วประพฤติพรหมจรรย์โดยไม่แยบคาย เขาก็ไม่สามารถจะบรรลุผล

[เล่มที่ 79] พระอภิธรรมปิฎก ธาตุกถา-บุคคลบัญญัติ เล่ม ๓ - หน้าที่ 275

[๘๔] ๑. นิราสบุคคล บุคคลผู้ไม่มีความหวัง เป็นไฉน

บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้ทุศีล มีธรรมอันลามก ผู้ประกอบด้วยกายกรรมเป็นต้น อันไม่สะอาด และสมาจารอันผู้อื่นหรือตนพึงระลึกได้ด้วยความระแวง ผู้มีการงานอันปกปิด ผู้มิใช่สมณะแต่ปฏิญาณว่าเป็นสมณะ ผู้มิใช่ประพฤติพรหมจรรย์แต่ปฏิญาณว่าประพฤติพรหมจรรย์ ผู้เน่าใน ผู้อันราคะชุ่มแล้ว ผู้มีหยากเยื่อ มีราคะเป็นต้น เกิดแล้ว เธอได้ยินว่า นัยว่า ภิกษุมีชื่ออย่างนี้ รู้ยิ่งด้วยตนเองแล้ว ทำให้แจ้งแล้ว เข้าถึงแล้วซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลายแล้วสำเร็จอิริยาบถอยู่ในทิฏฐธรรม ดังนี้ เธอย่อมไม่เกิดความคิดอย่างนี้ว่า แม้เราก็จักรู้ยิ่งด้วยตนเอง จักทำให้แจ้ง จักเข้าถึงซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย สำเร็จอิริยาบถอยู่ในทิฏฐธรรมในกาลไหนๆ โดยแท้ดังนี้ บุคคลนี้เรียกว่า ผู้ไม่มีความหวัง

อ.อรรณพ: ทุกคนยังต้องเกิด เพราะยังมีเรา ท่านอาจารย์กล่าวเมื่อสักครู่ หวังจะไม่เป็นเราเยอะๆ ยังมีความหวังที่จะฟังเรื่องเป็นธรรมที่ไม่เป็นเรา ไม่ใช่เรา แต่ความเป็นเรานี่ก็หวังที่จะไม่เป็นเราให้เยอะๆ ครับท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ก็ต้องตรงต่อความเป็นจริง

อ.อรรณพ: ตรงต่อความเป็นจริงว่า ยังเป็นอย่างนั้น

ท่านอาจารย์: ก็หวังจะเปลี่ยน หวัง ให้เป็นอย่างอื่นได้หรือ? หวังไป ก็ไม่เข้าใจเพราะหวัง

อ.อรรณพ: ครับ หวังก็ทำหน้าที่ของหวัง หวังก็เป็นธรรมที่ทำให้ก่อการนะครับ ที่ให้เสียหายไปครับ ก็ต้องฟังไป ท่านอาจารย์เคยกล่าวว่า ฟังธรรมไปจนกระทั่ง คลายหวัง จนกระทั่ง เลิกหวัง เพราะว่าจะหมดความอยากความหวังได้จริงๆ ก็ต้องเป็นพระอรหันต์ที่จะไม่เกิดอีก

ท่านอาจารย์: สะสมความเข้าใจถูกเป็นหนทางเดียวที่จะละทุกอย่าง ที่เกิดเพราะเข้าใจผิด

อ.อรรณพ: นี่ก็เป็นความจริง จริงๆ หนทางเดียวคือเข้าใจถูกตามความเป็นจริงตั้งแต่ขั้นการฟัง

ในวันนี้ก็ต้องกราบเท้าขอบพระคุณท่านอาจารย์ ไม่รู้จะขอบพระคุณอย่างไรที่ได้กล่า ว คำ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้ได้เข้าใจตรง ชัด และเป็นประโยชน์เกื้อกูลจริงๆ ครับ ที่ไม่ใช่เป็นให้เราไปติดในคำ ติดในตำรับตำราใดๆ แต่สาระก็จากพระไตรปิฎก และอรรถกถาทั้งสิ้น ครับ

ขอเชิญอ่านได้ที่..

ความหวังที่ละได้ยาก [ตติยปัณณสก์]

ขอเชิญฟังได้ที่..

ห้ามไม่ได้ เพราะความหวังก็เป็นธรรม

ความหวัง

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

กราบยินดีในกุศลจิตของ อ.อรรณพ ด้วยความเคารพค่ะ