ขอเรียนถามครับ ว่า การมีพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่งคืออย่างไร กรณีการมีพระพุทธเจ้า และ พระธรรม เป็นที่พึ่ง สามารถทำความเข้าใจได้ครับว่า

การตรัสรู้ของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้านั้นไม่ง่าย พระพุทธเจ้าแต่ละพระองค์บำเพ็ญบารมีมายาวนานตามแต่ประเภทของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงตรัสรู้ความจริงของสิ่งทั้งปวงอย่างถึงที่สุด อนุเคราะห์สัตว์โลกให้พ้นทุกข์ด้วยความเข้าใจถูก สัตว์โลกเหล่านั้นย่อมดับทุกข์ได้ตามเหตุปัจจัย ปัญญา ที่ได้สะสมมา เป็นพระมหากรุณา

พระธรรมที่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า แสดงให้เห็นถึงพระปัญญาคุณของพระองค์ ที่ทรงแสดงไว้ถึงความจริงที่อนุเคราะห์ให้สัตว์โลกพ้นทุกข์ พระธรรมเป็นที่พึ่งให้สัตว์โลกศึกษาเพื่อ กระจ่างขึ้นในพระอภิธรรม แม้พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าจะเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานแล้ว พระธรรมที่พระองค์ทรงแสดงก็อนุเคราะห์สัตว์โลกให้เข้าใจในหนทางที่ถูกต้องอยู่

พระสงฆ์นั้น ตรงนี้ที่ผมยังแคลงใจ ว่ามุ่งหมายถึง ภิกษุทุกรูป หรือ มุ่งหมายถึงผู้ใดก็ตามที่เข้าใจพระธรรมที่พระอหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ดีแล้ว หากเป็นภิกษุก็ต้องเป็นภิกษุในธรรมวินัย หรือ พระอริยบุคคลขั้นต่างๆ และ รวมถึงคฤหัสถ์ที่เป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ เว้น คฤหัสถ์ เทพ หรือ พรหม ที่ไม่สามารถดำรงชีวิตได้หากได้มรรคผลถึงพระอรหันต์และนิพพานแล้ว

ในชีวิตประจำวันของผม ก็ฟังธรรมสม่ำเสมอ พิจารณาถึงธรรมที่ได้ฟังและเกิดขึ้นเป็นประจำ ทำกุศลตามโอกาสที่สามารถกระทำได้ โดยเฉพาะการให้ทานที่จะมีฉันทะในการให้ทาน และ การบริการผู้อื่น เช่น เป็นธุระให้ แบ่งเบาภาระ ปรนิบัติพ่อแม่ปู่ย่า หรือ ความมั่นคงที่จะไม่ก้าวล่วงศีล 5 ที่ค่อนข้างมาก แต่ในกรณี เตรียมของใส่บาตรภิกษุที่มาบิณฑบาตเป็นประจำ ความนอบน้อมในภิกษุสงฆ์นั้นยังไม่มี ยิ่งได้ทราบถึงภิกษุที่ประพฤติไม่สมควรเนืองๆ ความน้อมไปที่จะเคารพนั้นจึงต่ำมาก ซึ่งจิตก็เป็นอกุศล

ขอเรียนสนทนาครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระรัตนตรัย หมายถึง รัตนะที่ประเสริฐ ๓ ประการ คือ พระพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรม และ พระอริยสงฆ์ การมีพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง ไม่ใช่เพียงท่องหรือพูดตามเท่านั้นว่า ข้าพเจ้า ขอถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระอริยสงฆ์ เป็นที่พึ่ง โดยที่ไม่มีความเข้าใจพระธรรม เลย

พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงอุบัติขึ้นมาในโลกเพื่อประโยชน์แก่สัตว์โลกอย่างแท้จริง, พระองค์ทรงปฏิบัติเพื่อความเกื้อกูลแก่ชนจำนวนมาก เพื่อความสุขแก่ชนจำนวนมาก เพื่ออนุเคราะห์แก่ชาวโลก เพื่อประโยชน์ เพื่อความเกื้อกูล เพื่อความสุขแก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ด้วยการแสดงพระธรรม ตลอดระยะเวลา ๔๕ พรรษา แห่งการประกาศพระธรรมคำสอนของพระองค์หลังจากที่พระองค์ทรงตรัสรู้ มีผู้ที่ได้รู้แจ้งธรรมหมดจากจากกิเลส เป็นผู้ปราศจากกิเลส เป็นจำนวนมากมายนับไม่ถ้วน ซึ่งไม่มีบุคคลใดจะเป็นเหมือนอย่างพระองค์ได้

ดังนั้น การมีพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นที่พึ่ง คือ การพึ่งพระปัญญาที่ทรงตรัสรู้ ทรงตรัสรู้ความจริงของสิ่งที่มีจริงที่กำลังปรากฏ ถ้าหากไม่มีพระธรรมที่ทรงตรัสรู้ ก็ไม่มีใครสามารถรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงที่กำลังปรากฏในชีวิตประจำวันได้

การมีพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่งได้นั้นต้องเป็นผู้ที่มีปัญญา และปัญญานี้ จะเกิดขึ้นได้ต้องอาศัยการฟัง การศึกษาพระธรรม ค่อยๆ อบรมความเข้าใจพระธรรม ค่อยๆ ศึกษาพระธรรมให้เข้าใจ โดยไม่ไปฟังคนอื่นที่มีความเห็นผิดคลาดเคลื่อนไปจากพระธรรมที่พระองค์ทรงแสดง จึงแสดงให้เห็นว่าการมีพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง ต้องเริ่มจากการศึกษาพระธรรมให้เข้าใจ เป็นปัญญาของตนเอง นั่นเอง

สาวกทั้งหมดของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ล้วนเป็นผู้ที่ได้ฟังพระธรรมคำสอนของพระองค์ทั้งนั้น และผู้ที่เป็นสาวก นั้น เมื่อปัญญาเจริญขึ้นไปตามลำดับ ก็สามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมดับกิเลสตามลำดับขั้น ถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ เป็นสังฆรัตนะ แต่ถ้ายังไม่ได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม แม้จะบวชเป็นพระภิกษุ ก็ไม่ใช่สังฆรัตนะ

สังฆรัตนะคือพระอริยบุคคล ในฐานะที่เป็นอริยสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่ว่าจะเป็นคฤหัสถ์หรือบรรพชิต ก็เป็นสังฆรัตนะทั้งหมด เป็นหมู่ของผู้ที่ขัดเกลากิเลสเป็นอริยสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นรัตนะที่ประเสริฐ เป็นผู้ที่ถึงความเป็นพระโสดาบัน ถึงความเป็นพระสกทาคามีบุคคล ถึงความเป็นพระอนาคามีบุคคล ถึงความเป็นพระอรหันต์

สำหรับ ประเด็นสังฆรัตนะ หรือ พระอริยสงฆ์ ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ

พระสังฆรัตนะ

...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

กราบขอบพระคุณครับ ขออนุโมทนาครับ

ขอเรียนถามเพิ่มเติมครับ เราไม่ทราบว่าใครเป็นพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี แล้วเราจะพึ่งท่านอย่างไรครับ หรือ ว่าระลึกถึงว่าพระอริยสงฆ์ที่บรรลุธรรมมีอยู่จริงและเป็นไปได้ครับ

เรียน ความคิดเห็นที่ ๓ ครับ
เพราะได้ฟังพระธรรมศึกษาพระธรรม ย่อมทำให้เข้าใจว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเป็นพระพุทธรัตนะ ทรงแสดงพระธรรม ซึ่งเป็นธัมมรัตนะ เป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูลแก่สัตว์โลก บุคคลผู้ที่ได้ฟังได้ศึกษาพระธรรมที่พระองค์ทรงแสดง ปัญญาเจริญขึ้นตามลำดับ จนสามารถดับกิเลสตามลำดับขั้น เป็นสังฆรัตนะ เป็นอริยสงฆ์สาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ที่เป็นสังฆรัตนะ มีจริงๆ ด้วยปัญญาที่อบรมเจริญจนถึงความสมบูรณ์แล้ว เช่น พระภิกษุปัญจวัคคีย์ พระยสกุลบุตร พระสารีบุตร พระมหาโมคคัลลานะ พระอานนท์ พระมหากัสสปะ เป็นต้น ความเข้าใจพระธรรม ก็เกื้อกูลให้มีการน้อมระลึกถึงพระคุณของพระอริยบุคคลเหล่านั้น ครับ
ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ
สังฆัง สรณัง คัจฉามิ ... ข้าพเจ้าขอถึงพระสงฆ์เป็นที่พึ่ง
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...