พระอริยบุคคลผู้เป็นเจโตวิมุตติ หรือผู้หลุดพ้นด้วยอำนาจจิตสามารถที่จะได้ผลสมาบัติ หรือการถึงทั่วพร้อมในผลจิต ท่านได้อบรมสมถภาวนาในระดับฌานและได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมด้วยโลกุตตรฌานจิต ในวิถีจิตของการรู้แจ้งอริยสัจจธรรม มรรคจิตและผลจิตที่สืบต่อจะมีนิพพานเป็นอารมณ์ สำหรับผู้นั้น ในภายหน้าสามารถที่จะมีวิถีจิตอื่นๆ ที่ผลจิตสัมปยุตต์ด้วยองค์ของปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ปัญจมฌานที่มีนิพพานเป็นอารมณ์อีกครั้งหนึ่ง เมื่อมีผลสมาบัติ ผลจิตสามารถเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยที่ไม่มีภวังคจิตเกิดคั่นกลางในระหว่าง เป็นเวลาที่ยาวนานตราบเท่าที่ผู้นั้นได้กำหนดไว้ ขึ้นกับระดับของการรู้แจ้งอริยสัจจธรรมที่บุคคลนั้นบรรลุว่าจะเป็นผลจิตประเภทใดเกิดขึ้นร่วมกับองค์ฌานประเภทใดประเภทหนึ่งของฌาน

ในมโนทวารวิถีจิตที่เป็นผลสมาบัติ จะไม่มีบริกรรม และอุปจาร เหมือนกับกรณีของมรรควิถีที่มรรคจิตเกิดขึ้นและกิเลสถูกดับไป ก่อนที่ผลสมาบัติเกิดจะมีอนุโลม 3 ขณะ เพราะจิตเหล่านี้ (3 ขณะของอนุโลมจิต) จะคล้อยไปสู่ผลจิต ซึ่งเป็นโลกุตตรฌานจิตและเกิดอีกครั้ง รู้นิพพานอีกครั้ง เป็นเวลาที่ยาวนานตราบเท่าที่ผู้นั้นได้กำหนดไว้

ข้อความนี้แปลจาก...The Three Attainments - Fruition attainment

อ่านตอนอื่นๆ ...กดลิ้งค์

1. ฌานสมาบัติ.....กดลิ้งค์
2. ผลสมาบัติ.....กดลิ้งค์
3. นิโรธสมาบัติ.....กดลิ้งค์