มีคำตอบบอกว่า ทางที่ไม่เข้าใจที่ยังไม่อธิบาย คือ ทางหลุดพ้นจากวิญญาณ จึงอยากถามท่านผู้รู้ว่าความหมายคำถามนี้คืออะไร

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

วิญญาณ เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง เป็นนามธรรม แปลตามศัพท์ได้ว่า เป็นสภาพธรรมที่รู้แจ้ง (ซึ่งอารมณ์) เป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์ วิญญาณ กับ จิต เป็นสภาพธรรมอย่างเดียวกัน มีพยัญชนะหลายประการที่หมายถึง จิต เช่น มนะ หทยะ วิญญาณ วิญญาณขันธ์ วิญญาณธาตุ เป็นต้น เพื่อให้ผู้ที่ศึกษาได้เข้าใจถึงลักษณะของจิต ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่แต่ละบุคคลมีด้วยกันทั้งนั้น (ในชีวิต ไม่ปราศจากจิตเลยแม้แต่ขณะเดียว) หนึ่งในนั้น คือ วิญญาณ ดังนั้น จิตกับวิญญาณจึงเป็นธรรมอย่างเดียวกัน ต่างกันเพียงพยัญชนะเท่านั้น

วิญญาณ เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง เป็นนามธรรม เป็นจิต เป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์ มีพยัญชนะหลายประการ ที่หมายถึงจิต เพื่อให้ผู้ที่ศึกษาได้เข้าใจถึงลักษณะของจิต ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่แต่ละบุคคลมีด้วยกันทั้งนั้น (ในชีวิต ไม่ปราศจากจิตเลยแม้แต่ขณะเดียว) หนึ่งในนั้น คือ วิญญาณ

ดังนั้น จิตกับวิญญาณจึงเป็นธรรมอย่างเดียวกัน วิญญาณไม่มีการล่องลอย ไม่มีรูปร่าง วิญญาณไม่ใช่สิ่งที่น่ากลัว เพราะมีอยู่ทุกขณะ แม้แต่ขณะนี้ที่เห็น ก็เป็นวิญญาณ คือ จักขุวิญญาณ

ทางหลุดพ้นจากวิญญาณ คือ ทางที่จะหลุดพ้นจาก การเกิดขึ้นของจิต คือ ไม่มีการเกิดขึ้นของจิตอีกเลย ซึ่งการจะไม่มีการเกิดขึ้นของจิต อีก คือ ดับกิเลสหมดสิ้นถึงความเป็นพระอรหันต์และปรินิพพานก็ไม่มีการเกิดขึ้นของจิต ไม่มีการเกิดขึ้นของวิญญาณ ซึ่งทางหลุดพ้นจากวิญญาณ คือ การเจริญอบรมปัญญา ที่เรียกว่า อริยมรรคมีองค์ ๘ หรือ สติปัฏฐาน ที่รู้ความจริงของสภาพธรรมในขณะนี้ว่าเป็นแต่เพียงธรรมไม่ใช่เรา เป็นทางที่จะหลุดพ้นจากวิญญาณ เพราะ เป็นทางที่เกิดปัญญา และ ละกิเลสได้หมดสิ้น จนไม่มีการเกิดขึ้นของจิต เมื่อเป็นพระอรหันต์ ปรินิพพาน อันได้แก่การดำเนินทางหลุดพ้นจากวิญญาณ คือ อริยมรรคมีองค์ ๘ ซึ่งก็ต้องเริ่มจากการฟัง ศึกษาพระธรรมเป็นเบื้องต้นเป็นสำคัญ ครับ

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สำคัญที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกจริงๆ ว่า มีแต่ธรรมเท่านั้นที่เกิดขึ้นเป็นไป แม้แต่วิญญาณ ก็เป็นธรรม ทุกขณะ มีวิญญาณ หรือ จิตเกิดขึ้นเป็นไปอยู่ตลอดและเป็นไปอย่างไม่ขาดสายด้วย จิตขณะหนึ่งเกิดแล้วดับไป เป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อทันที

ตราบใดที่ยังมีอวิชชา ความไม่รู้ อีกทั้งยังมีตัณหา ความติดข้อง ยินดีพอใจเป็นเครื่องผูกไว้ จึงยังมีการเกิดอยู่ร่ำไป ท่องเที่ยว วนเวียนอยู่ในสังสารวัฏฏ์ จากภพหนึ่งไปสู่อีกภพหนึ่ง เกิดแล้วตาย ตายแล้วเกิดอย่างไม่มีวันจบสิ้น ที่สุดของสังสารวัฏฏ์ย่อมไม่ปรากฏ มีสภาพธรรมเกิดขึ้นเป็นไปอย่างไม่ขาดสาย

แต่สำหรับพระอรหันต์ซึ่งเป็นผู้ดับกิเลสอันเป็นเหตุให้เกิดในภพต่อไปได้แล้ว เมื่อดับขันธปรินิพพาน ไม่มีการเกิดอีกในสังสารวัฏฏ์ เป็นผู้สิ้นทุกข์โดยประการทั้งปวง ไม่มีจิตเจตสิก และ รูป เกิดอีกเลย ซึ่งต้องมีเหตุที่ทำให้ถึงความเป็นพระอรหันต์ ก็คือ หนทางแห่งการอบรมเจริญปัญญา เท่านั้นจริงๆ ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

หลุดพ้นจากกิเลส ต้องอบรมปัญญา อบรมอริยมรรคมีองค์ 8 ค่ะ

ขออนุโมทนาครับ