ในปัจจุบันมีผู้กล่าวอ้างและเขียนเป็นหนังสือว่า ตนเองนั้นบรรลุธรรมแล้ว จึงมาบอกหรือเขียนให้ทราบถึงประสบการณ์ ในขณะบรรลุธรรม เช่น เกิดความเบาสบายหรือเกิดแสงสว่างขึ้นในจิต หรือถอดจิตได้ หรือไม่มีความคิดเข้ามาในจิตแม้พยายามคิดความคิดนั้นก็หลุดไปไม่ติดกับจิต หรือพยายามจะสร้างอารมณ์ เช่น ให้ร้องไห้หรือหัวเราะก็ไม่สามารถทำได้ สิ่งเหล่านี้มีความสำคัญมากน้อยแค่ไหน ข้าพเจ้าได้อ่านลักษณะการบรรลุธรรมของบุคคลในสมัยพุทธกาล มีแค่ว่า เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสพระคาถาจบแล้ว ก็จะมีคำว่า ลำดับนั้นแลจิตก็หลุดพ้น หรือ ตั้งอยู่ในโสดาปัตติผลหรือ บรรลุพระอรหัตตผล ไม่ทราบว่า ในพระไตรปิฎกได้อธิบายสิ่งความมหัศจรรย์แก่จิต ที่แสดงว่าบรรุลธรรมบ้างหรือไม่

นอกจากนี้ยังได้ฟังมาอีกว่า ในสมัยพุทธกาล มีผู้ที่บรรลุธรรมแล้วแต่ตนเองก็ยังไม่รู้ เมื่อมีบุคคลอื่นมาถามก็ตอบไม่ได้ จึงพากันไปทูลถามพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าจึงตรัสพยากรณ์ว่า บุคคลนี้บรรลุธรรมแล้ว (ประเภทสุกขวิปัสสโก) เป็นต้น เรื่องอย่างนี้มีในพระไตรปิฎกหรือไม่

ขอขอบคุณครับ

การบรรลุธรรมแล้วเกิดสิ่งความมหัศจรรย์ของจิตตามที่เล่ามา คงไม่ใช่การบรรลุธรรม ตามคำสอนของพระพุทธองค์เป็นแน่ เพราะการบรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคลของคนในสมัยครั้งพุทธกาลไม่มีอาการดังกล่าว อีกอย่างหนึ่ง ผู้ที่บรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคล ย่อมทราบตามเป็นจริงว่าตนบรรลุขั้นไหน ถ้าไม่รู้จะเป็นพระอริยะไม่ได้ และท่านย่อมไม่สำคัญผิดในมรรคผลของตน ท่านย่อมรู้ตามเป็นจริงว่าตนบรรลุธรรมขั้นไหน แต่สำหรับพระธรรมที่ละเอียดที่ท่านยังไม่ศึกษา ท่านย่อมไม่รู้พระธรรมส่วนนั้น สำหรับพระอรหันต์ผู้สุกขวิปัสสก ย่อมเป็นไปได้ เพราะท่านไม่ใช่พระสัพพัญญู

[เล่มที่ 2] พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ปฐมภาค เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ 619

ถามว่า ก็ ความสำคัญว่าได้บรรลุนี้ ย่อมเกิดขึ้นแก่ใคร ไม่เกิดขึ้นแก่ใคร แก้ว่า ย่อมไม่เกิดขึ้นแก่พระอริยสาวกก่อน จริงอยู่ พระอริยสาวกนั้น มีโสมนัสเกิดขึ้นแล้วด้วยญาณเป็นเครื่องพิจารณา มรรค ผล นิพพานกิเลสที่ละได้แล้ว และกิเลสที่ยังเหลือ เป็นผู้ไม่มีความสงสัยในการแทงตลอดอริยคุณ เพราะเหตุนั้น มานะ (ความถือตัว) จึงไม่เกิดขึ้นแก่พระอริยสาวกทั้งหลาย มีพระโสดาบันเป็นต้น ด้วยอำนาจความถือว่า เราเป็นพระสกทาคามีเป็นต้น และไม่เกิดขึ้นแม้แก่บุคคลผู้ทุศีล เพราะว่า บุคคลผู้ทุศีลนั้น เป็นผู้หมดความหวังในการบรรลุอริยคุณทีเดียว ทั้งไม่เกิดขึ้นแม้แก่ผู้มีศีล ซึ่งสละกรรมฐานเสีย แล้วตามประกอบเหตุแห่งความเกียจคร้าน มีความเป็นผู้ยินดีในความหลับนอนเป็นต้น

ฯลฯ

อนุโมทนา สาธุ

ผู้บรรลุธรรม คือผู้ที่ รู้สภาพของธรรมะที่เกิดขึ้นตามความเป็นจริง

สาธุครับ

ขออนุโมทนาครับ