ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น

ขอเรียนถามนะคะว่า “ลืม” เป็นปรมัตถธรรมใด มีลักษณะอย่างไร เกิดด้วยเหตุใด หากจะกรุณายก ตัวอย่าง หลายๆ ประการตามประเภทที่อาจเป็นไปได้ ก็เป็นการละเอียดดีค่ะ

ขอขอบพระคุณสำหรับคำตอบคำอธิบาย และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านด้วยค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ลืม มีหลากหลายความหมาย ลืม นึกเรื่อง บัญญัติเรื่องราวไม่ได้ ก็เพราะ อกุศลจิตโดยมาก และ นึกขึ้นได้ ก็ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นกุศล เพียงนึกขึ้นได้ ในทางอกุศลก็เป็นวิตกเจตสิก นึกขึ้นได้ ในทางกุศล ก็เป็นสติ ครับ

และ ลืมอีกนัยหนึ่ง

ลืมด้วยอกุศล ลืมว่าขณะนี้กำลังมีสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ว่าเป็นแต่เพียงธรรมไม่ใช่เรา ส่วนที่จำได้ ก็จำด้วยอกุศลเป็นส่วนมาก ที่สามารถนึกขึ้นได้ ด้วย วิตก อันอาศัยสัญญาในอดีตที่เคยจำในเรื่องราวเหตุการณ์นั้นๆ เพราะฉะนั้น ก็ไม่พ้นจากการคิดนึกเป็นเรื่องราวในอดีต ที่มีบัญญัติเป็นอารมณ์ นึกคิดขึ้นได้ในเรื่องต่างๆ ที่มีสัตว์ สิ่งต่างๆ แต่ไม่ได้รู้ความจริงว่า เป็นแต่เพียงสภาพธรรม เพราะ ลืมด้วยไม่มีปัญญา และ มี อวิชชา ซึ่งหนทางการรู้ความจริง คือ การฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ในเรื่องราวของสภาพธรรม ที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ก็จะเป็น ปัจจัย ให้ สติ เกิดรู้ความจริงในขณะนี้ว่า เป็นแต่เพียง ธรรม ไม่ใช่เราชั่วขณะนั้น ขณะนั้นไม่หลงลืม เพราะ มีสติและสัมปชัญญะที่รู้ความจริง แต่ปัญญาก็ดับไป และ ก็หลงลืมอีก จนกว่าจะเป็นผู้ไม่มีกิเลส ถึงความเป็นพระอรหันต์ ย่อมชื่อว่าไม่เป็นผู้หลงลืมอีก เพราะ อกุศลเมื่อเกิดขึ้นชื่อว่าหลงลืมแล้ว ครับ

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น

ขอทราบ ชื่อบาลี ของ “ลืม” ด้วยค่ะ หรือว่า เป็นลักษณะหนึ่ง “สัญญาเจตสิก” “วิตกเจตสิก” หรืออะไร อย่างไร “ลืม” กับ “หลงลืม” ใช้แทนกันได้ไหมค่ะ หรือต่างกันอย่างไร

ขอขอบพระคุณสำหรับคำตอบคำอธิบาย และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านด้วยค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น

ขอทราบ ชื่อบาลี ของ “ลืม” ด้วยค่ะ หรือว่า เป็นลักษณะหนึ่ง “สัญญาเจตสิก” “วิตกเจตสิก” หรืออะไร อย่างไร “ลืม” กับ “หลงลืม” ใช้แทนกันได้ไหมค่ะ หรือต่างกันอย่างไร

ขอขอบพระคุณสำหรับคำตอบคำอธิบาย และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านด้วยค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ประโยชน์ของการศึกษาธรรม ไม่ใช่อยู่ที่หาคำบาลีว่ามาจากคำว่าอะไร แต่อยู่ที่ความเข้าใจถูกเห็นถูก เพราะเมื่อกล่าวถึง ลืม หรือ หลงลืม แล้ว ก็ไม่พ้นไปจากธรรม (ในภาษาบาลีใช้หลายคำ เช่น มุฏฐ ปมฺมุสฺสิตฺวา เป็นต้น) ขณะนั้น ไม่ปราศจากสัญญา ความจำ ไม่ปราศจากวิตักกะ ความตรึกหรือจรดในอารมณ์ขณะนั้น ซึ่งเป็นเรื่องที่ละเอียดมาก ต้องไม่ลืมความเป็นธรรม ว่า ไม่มีตัวเราที่ลืม แต่เป็นธรรมที่เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ปกติเราก็เห็นเป็นสัตว์ บุคคล วัตถุ สิ่งของ เป็นสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เป็นนิมิตต่างๆ ขณะนั้นก็ลืมว่าเป็นธรรมะ หนีไม่พ้นจากอวิชา คือความไม่รู้ ค่ะ

ขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ