ที่บอกว่าก่อนที่จุติจิตจะเกิดขึ้น ทำกิจเคลื่อนจากความเป็นบุคคลในภพนี้ชาติ นี้ จะต้องมีสิ่งที่มาเป็นเครื่องระลึก ไม่ว่าจะเป็นกรรมอารมณ์ กรรมนิมิตอารมณ์ หรือ คตินิมิตอารมณ์ มาปรากฏทางทวารใดทวารหนึ่งใน ๖ ทวาร เพื่อให้ชวนวิถีจิตสุดท้าย ก่อนที่จุติจิตจะเกิดนั้น ได้เหนี่ยวอารมณ์ คือตรงนี้ ผมสงสัยว่าภาพหรือเครื่อง หมายระลึกที่จะมาปรากฏทางทวารใดใน ๖ ทวารนั้น คงจะไม่ได้มาปรากฏเพียงแค่ เฉพาะขณะวิถีจิตสุดท้าย คือ มรณาสัณวิถีจิตเท่านั้น แต่น่าจะมาปรากฏในชวนวิถี จิตก่อนหน้านั้นและเกิดสืบต่อมาจนถึงมรณาสัณวิถีจิต เช่น ฝันเห็นเป็นเรื่องราว หรือได้ยินเสียงสวดมนต์นานพอสมควร เพราะไม่อย่างนั้น ถ้ามาปรากฏเพียงชั่วขณะ จิตเดียวซึ่งสั้นมากๆ แล้วอย่างนี้ จิตจะไปรู้เรื่องได้อย่างไรครับ เพราะเกิดขึ้นชั่วแว๊บ เดียวที่แสนสั้นแล้วก็ดับไปอย่างรวดเร็วอย่างที่เคยได้ยินบางคนที่ฟื้นขึ้นมาจากอาการ หมดสติใกล้ตายฉิวเฉียดนั้น จะเล่าว่าในระหว่างหมดสติเป็นเวลาหลายวันนั้น ก็มักจะ ฝันเห็นเป็นเรื่องราว เช่น ฝันว่าล่องเรือออยู่กลางทะเลเป็นเวลาหลายวัน หรือฝันเห็น สวนดอกไม้ที่สวยงามรื่นรมณ์ หรือฝันเห็นว่ากำลังทอดตัวไปในอุโมงยาวเหยียดอย่าง ไม่รู้จบ ซึ่งแสดงว่าภาพเหล่านี้คงจะไม่ได้ปรากฏแค่ชั่วขณะจิตเดียวสั้นๆ เป็นแน่ เช่น คนนี้ก็พูดถึงอาการฝันในขณะที่หมดสติไป ๒ สัปดาห์
ฉะนั้น สรุปคำถามสั้นๆ ว่า กรรมอารมณ์ กรรมนิมิตอารมณ์ หรือคตินิมิตอารมณ์ คงจะไม่ได้มาปรากฏ เพียงแค่ชั่วขณะของมรณาสัณวิถีจิตเท่านั้น แต่เกิดดับสืบต่อกันมาเป็นเรื่องราวนาน พอสมควรใช่มั้ยครับ
นิมิตทั้งหลายปรากฏนานได้ โปรดดูตัวอย่างจากอรรถกถา
เชิญคลิกอ่านที่นี่...
นิมิตปรากฏ [พหุธาตุกสูตร]
เชิญคลิกอ่านที่นี่...
อารมณ์ของปฏิสนธิ [วิภังค์]
สาธุ ขอขอบพระคุณมากครับ
อนุโมทนาเช่นกันค่ะ
อนุโมทนา ด้วยอีกคน ครับ
ขออนุโมทนาครับ
ขออนุโมทนาครับ