ทำไมต้องอบรมปัญญาเป็นแสนกัปป์ ในเมื่อถ้าเราพยายามฟังพระอภิธรรมให้เข้าใจในเรื่องของจิตเจตสิกรูปเพื่อให้เป็นปัจจัยต่อสติปัฏฐาน ระยะเวลาชั่วอายุคนหนึ่งก็น่าจะเพียงพอ ถ้าไม่เสียเวลาไปกับการเที่ยวเล่นเพลิดเพลินหรือทำกิจอย่างอื่น เพราะเหตุใดต้องใช้เวลาเป็นแสนกัปป์ครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ตามความเป็นจริงของการเกิดมาในสังสารวัฏฏ์แต่ละคนนนั้น สะสมกิเลส อวิชชามานับระมาณไม่ได้ พระพุทธเจ้าตรัสว่า ถ้ากิเลสเป็นสิ่งที่เป็นรูปธรรม จักรวาลก็ไม่เพียงพอที่จะเก็บ เพราะฉะนั้น อวิชชา มีความไม่รู้สะสมมามาก วิชชา ปัญญาสะสมมาน้อยมาก การจะรู้ความจริงถึงการดับกิเลส จึงต้องใช้เวลายาวนาน กว่าจะสะสมปัญญาจนมีกำลังดับกิเลสที่สะสมมามากได้หมด
ในพระไตรปิฎก ก็แสดงเพิ่มติมอีกว่า ต้นมะม่วง ที่เพิ่งเริ่มปลูก ต่อให้รดน้ำ ใส่ปุ๋ย ในปริมาณที่มากมาย เท่ากับสิบปี ยี่สิบปี ในคราวเดียว ก็ไม่สามารถทำให้ต้นมะม่วงออกผล เติบใหญ่ทันทีได้ เพราะอะไร เพราะต้นมะม่วงนั้น เพิ่งเริ่มปลูก ต้องอาศัยระยะเวลา ฉันใด การอบรมปัญญาเพื่อดับกิเลส เมื่อปัญญาเพียงขั้นการฟัง ยังทำอะไรกิเลสไม่ได้เลย แต่ค่อยๆ อบรม ปัญญาที่มีน้อยไปทีละชาติที่มีโอกาสได้ฟังพระธรรม ก็สะสมเป็น จิรกาลภาวนา นับชาติไม่ถ้วน ดั่งเช่น ประวัติพระสาวกแต่ละท่าน ที่เราได้อ่านว่าชาตินี้บรรลุ เหมือนจะง่าย แต่ ก่อนหน้านี้ ท่านพระอานนท์ อบรมปัญญามาแสนกัป นับชาติไม่ถ้วน เป็นต้น เพราะฉะนั้นชีวิตามความเป็นจริง คือ กิเลสมาก และสะสมปัญญามาน้อย เพียงจะอ่าน ฟัง ในพระธรรมที่ลึกซึ้งก็ยากยิ่ง พระองค์ถึงได้พระอุทานเมื่อแรกตรัสรู้ว่า ธรรมของเรา ยาก ลึกซึ้ง อย่างยิ่ง ครับ ถ้าง่าย ก็ลืมพระพุทธพจน์
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระอริยบุคคลทั้งหลายในอดีต ก่อนที่ท่านเหล่านั้นจะได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอริยบุคคลได้นั้น ก็จะต้องเป็นผู้ได้สะสมอุปนิสัยที่ดี ได้สดับตรับฟังพระธรรมจากพระพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ สะสมปัญญามาเป็นเวลาอันยาวนานด้วยกันทั้งนั้น ตามควรแก่กำลังของตน
ซึ่งมีข้ออุปมาเหมือนการจับด้ามมีด เมื่อจับบ่อยๆ นานๆ รอยสึกย่อมปรากฏได้ ปัญญาก็เช่นกัน ต้องอาศัยกาลเวลาอันยาวนานในการสะสม ในการอบรม จึงจะเจริญขึ้นได้ โดยที่ไม่ขาดการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม สะสมปัญญาต่อไป
เพราะเหตุว่า สะสมอวิชชามามากและนานแสนนานในสังสารวัฏฏ์ ก็จะต้องสะสมปัญญามากทีเดียวกว่าจะสามารถขัดเกลาความไม่รู้และดับจนหมดสิ้นได้ในที่สุด เพราะฉะนั้นแล้ว จึงควรอย่างยิ่งที่จะได้ฟังพระธรรมต่อไปเพื่อความเข้าใจยิ่งขึ้น ที่พึ่งในชาตินี้ที่เกิดมาแล้วต้องตาย คือ ฟังพระธรรมแล้วมีความเข้าใจถูกเห็นถูกตามความเป็นจริง.
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ