[เล่มที่ 72] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน เล่ม ๙ ภาค ๑ - หน้า 103

เถราปทาน

นฬมาลิยวรรคที่ ๔๘

อุกกาสติกเถราปทานที่ ๓ (๔๗๓)

ว่าด้วยผลแห่งการจุดคบเพลิง

อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 72]

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน เล่ม ๙ ภาค ๑ - หน้า 103

อุกกาสติกเถราปทานที่ ๓ (๔๗๓)

ว่าด้วยผลแห่งการจุดคบเพลิง

[๖๓] ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าโกสิกะ ประทับอยู่ที่ภูเขาจิตตกูฏ พระองค์ เป็นผู้เพ่งพินิจ ยินดีในฌาน เป็นผู้ตื่นแล้ว อภิ- รมย์ในวิเวก เป็นมุนี

ข้าพระองค์อันหมู่นารีแวดล้อมเข้าไปใน ป่าหิมวันต์ ได้เห็นพระพุทธเจ้าพระนามว่าโกสิกะ ผู้ปานดังพระจันทร์ในวันเพ็ญ

ครั้งนั้น ข้าพระองค์ถือเอาคบเพลิงร้อย ดวง แวดล้อมพระพุทธเจ้าอยู่ตลอด ๗ วัน ๗ คืน ได้ไปโดยวันที่ ๘

ข้าพระองค์มีจิตเลื่อมใส ถวายบังคม พระสยัมภูพุทธเจ้าพระนามว่าโกสิกะ ผู้ไม่ทรง พ่ายแพ้อะไรๆ เสด็จออกจากสมาบัติ แล้วได้ถวาย ภิกษาอย่างหนึ่ง

ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นจอมแห่งสัตว์ เชษฐ- บุรุษของโลก ประเสริฐกว่านรชน เพราะกรรม นั้น ข้าพระองค์จึงเกิดในหมู่เทพชั้นดุสิต นี้เป็น ผลแห่งภิกษาอย่างหนึ่ง

แสงสว่างย่อมมีแก่ข้าพระองค์ทุกเมื่อ ทั้งกลางวันและกลางคืน ข้าพระองค์แผ่รัศมีไป ได้โดยรอบร้อยโยชน์

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน เล่ม ๙ ภาค ๑ - หน้า 104

ในกัปที่ ๕๕ ข้าพระองค์ได้เป็นพระเจ้า จักรพรรดิ ผู้เป็นใหญ่ในชมพูทวีป มีมหาสมุทร ๔ เป็นขอบเขต ชำนะแล้ว

ครั้งนั้น พระนครของข้าพระองค์ เป็น เมืองมั่งคั่ง เจริญสร้างสรรอย่างสวยงาม ยาว ๓๐ โยชน์ กว้าง ๒๐ โยชน์

พระนครชื่อโศภน อันวิสสุกรรมเทพบุตร นิรมิตให้ นครนั้นสงัดจากเสียง ๑๐ อย่าง ประกอบด้วยกังสดาลเสียงไพเราะ

ในพระนครนั้นไม่มีเครือเถา ไม้ และดิน เลย สำเร็จด้วยทองคำล้วนๆ ทีเดียว โชติช่วงอยู่ ตลอดกาลเนืองนิตย์

พระนครนั้นล้อมด้วยกำแพง ๔ ชั้น ๓ ชั้น สำเร็จด้วยแก้วมณี ส่วนตรงกลางวิสสุกรรมเทพบุตรได้เนรมิตถ่องแถวต้นตาลไว้

สระโบกขรณีตั้งหมื่นปกคลุมไปด้วยปทุม และอุบล ดารดาษไปด้วยบุณฑริกเป็นต้น หอม กรุ่นไปด้วยกลิ่นนานาชนิด

ในกัปที่ ๙๔ แต่กัปนี้ ข้าพระองค์ได้ ทรงคบเพลิงใด ด้วยกรรมนั้น ข้าพระองค์ไม่รู้จัก ทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการทรงคบเพลิงไว้

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน เล่ม ๙ ภาค ๑ - หน้า 105

ข้าพระองค์เผากิเลสทั้งหลายแล้ว ... คำ สอนของพระพุทธเจ้า ข้าพระองค์ได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.

ทราบว่า ท่านพระอุกกาสติเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการ ฉะนี้แล.

จบอุกกาสติกเถราปทาน

๔๗๓. อรรถกถาอุกกาสติกเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ ๓ ดังต่อไปนี้ :-

บทว่า โกสิโย นาม ภควา ความว่า พระปัจเจกพุทธเจ้าชื่อว่า โกสิยะเพราะเกิดในโกสิยโครต. บทว่า จิตฺตกูเฏ ความว่า ในบรรดายอดภูเขา ที่ตั้งเรียงรายอยู่ ปกคลุมสระอโนดาต เช่น ภูเขาจิตตกูฏ ภูเขาเกลาสกูฏ และ ภูเขาสานุกูฏเป็นต้น พระปัจเจกพุทธเจ้าองค์นั้น อยู่ที่ภูเขาจิตตกูฏอันงดงาม วิจิตรไปด้วยรัตนะและโอสถเป็นต้นนานาชนิดที่เกิดบนยอดภูเขาทั้งหลาย.

จบอรรถกถาอุกกาสติกเถราปทาน