บัณเฑาะก์มี ๕ ชนิด คือ

อาสิตตบัณเฑาะก์ ๑

อุสุยยบัณเฑาะก์ ๑

โอปักกมิยบัณเฑาะก์ ๑

ปักขบัณเฑาะก์ ๑

นปุงสกบัณเฑาะก์ ๑

เรียนถามว่า ประเภทใดที่จัดเป็นปฏิสนธิด้วย อเหตุกปฏิสนธิจิต และ ห้ามบรรพชาอุปสมบท และไม่สามารถอบรมเจริญปัญญาจนรู้แจ้งในชาตินี้ได้

ในอรรถกถาท่านอธิบายว่า ปักขบัณเฑาะก์. และ ปุงสกับบัณเฑาะก์. ปฏิสนธิด้วยอเหตุกะ และห้ามบรรพชา ดังข้อความว่า

พระวินัยปิฎก มหาวรรค เล่ม ๔ ภาค ๑ - หน้าที่ 310

ในอรรถกถาชื่อกุรุนที แก้ว่า ในบัณเฑาะก์ ๕ ชนิดนั้น อาสิตตบัณเฑาะก์ และ อุสุยยบัณเฑาะก์ ไม่ห้ามบรรพชา ๓ ชนิดนอกนี้ห้าม แม้ในบัณเฑาะก์ ๓ ชนิดนั้น สำหรับปักขบัณเฑาะก์ ห้ามบรรพชาแก่เขาเฉพาะปักข์ที่เป็นบัณเฑาะก์เท่านั้น. ก็ในบัณเฑาะก์ ๓ ชนิดนี้ บัณเฑาะก์ใดทรงห้ามบรรพชา พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหลายเอาบัณเฑาะก์นั้น ตรัสคำนี้ ว่า อนุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพ บัณเฑาะก์แม้นั้น ภิกษุพึงให้ฉิบหายด้วยลิงคนาสนาทีเดียว เบื้องหน้าแต่นี้ แม้ในคำที่กล่าวว่า พึงให้ฉิบหาย ก็มีนัยนี้เหมือนกัน

อรรกถาปัณฑกวัตถุ จบ

ขออนุโมทนาครับ

ได้ยินว่าพระเชนตเถระได้ภาษิตคาถานี้ไว้ อย่างนี้ว่า

การบวชกระทำได้ยากแท้

การอยู่ครองเรือนก็ยากแท้

ธรรมเป็นของลึก

การหาทรัพย์เป็นของยาก

การเลี้ยงชีพของเราด้วยปัจจัย ๔ ตามมีตามได้ ก็เป็นของยาก

ควรคิดถึงอนิจจตาเนืองๆ

ขออนุโมทนาครับ