ฉะนั้น วิบากจิตและเจตสิก เกิดตื่นขึ้นรู้อารมณ์ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจในชีวิตประจำวัน นอกจากนั้นแล้วยังมีอะไรอีก เมื่อตื่นแล้วนอกจากวิบากจิตเกิดขึ้น เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งกระทบสัมผัสแล้ว อกุศลธรรมหรือกิเลสทั้งหลายก็เริ่มตื่น เพราะขณะหลับอยู่นั้นมี อนุสัยกิเลส คือ กิเลสที่ยังไม่ได้ดับ สะสมอยู่ในภวังคจิตทุกดวงที่เกิดดับ

ในขณะหลับนั้นกิเลสไม่ได้เกิดขึ้นกระทำกิจยินดี ยินร้าย เพราะยังไม่เห็น ไม่ได้ยิน ไม่ได้กลิ่น ไม่ลิ้มรส ไม่กระทบสัมผัสอารมณ์ใดๆ ของโลกนี้ ขณะหลับสนิทอยู่นั้นกิเลสทั้งหลายก็ยังหลับอยู่ด้วย แต่เมื่อตื่นขึ้นแล้วกิเลสก็ตื่นขึ้นด้วย คือ หลังจากเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสกายแล้ว กิเลสทั้งหลาย ก็เกิดร่วมกับอกุศลจิตตามเหตุปัจจัยที่จะให้เกิดอกุศลธรรมประเภทนั้นๆ ได้ใหม่

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป

เป็นหัวข้อที่ควรศึกษาอย่างละเอียด

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ