อ.จักรกฤษณ์ เจนเจษฎา  : เราไม่เห็นคุณค่าในพระธรรมวินัยหรือพระธรรมคำสอนของพระพุทธองค์ในพระพุทธศาสนา เราคิดว่าเราเรียนพระพุทธศาสนาแบบทางโลก ก็จะเรียนรู้ "เรื่องราว" ต่างๆ ในเรื่องสิกขาบท พระวินัย ก็เรียนได้ว่าเป็นข้อห้าม หรือเป็นสิ่งที่กำหนดเราไว้ว่า เป็นหลักการในการประพฤติปฏิบัติของภิกษุ แล้วก็ในเรื่องคำสอน ในหลายบทหลายตอน แต่ว่า ความเข้าใจที่ถูกต้อง เราไม่ได้มีความลึกซึ้ง

เมื่อเรียนไปในทำนองนี้ จึงทำให้เห็นว่า ความเข้าใจในพระพุทธศาสนา ผู้ที่เรียน ก็มีความรู้ระดับหนึ่ง แต่เป็นความรู้ในระดับที่ "เป็นเรื่อง เป็นราว" แล้วก็ตีความต่างๆ ผิด เมื่อนำไปเปรียบเทียบกับศาสนาอื่น(ศาสนาเปรียบเทียบ) ศาสนาพุทธก็ยังไม่มีความรอบรู้ลึกซึ้ง เมื่อนำไปเปรียบเทียบกับศาสนาอื่น ก็กลายเป็นเรื่องที่ทำให้เกิดความสับสน แล้วก็เข้าใจคลาดเคลื่อนกันไปหมด

ตอนนี้ก็จะเห็นได้ว่า คำสอนของผู้ที่เป็นครูบาอาจารย์อะไรต่างๆ เอามาเปรียบเทียบกันหมด ไม่ว่าจะเป็นศาสนาพุทธเถรวาทเอง มหายาน หรือว่าเป็นคำสอนของลัทธิศาสนาอื่นๆ เอามาเปรียบเทียบกันจนไม่สามารถที่จะเข้าใจความถูกต้องของพระธรรมวินัยได้ ตรงนี้จึงเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน แล้วก็ทำให้ส่งผลกระทบ เสียหายเป็นอย่างมาก ซึ่งความเสียหายนี้ ก็คงจะคิดว่า ถ้าเราไม่เข้าใจพระวินัย เราก็คงจะมองเรื่องความเสียหายนี้ไม่ออก กลับเห็นไปว่า ปัจจุบันนี้ ศาสนาพุทธกำลังเจริญรุ่งเรือง เพราะว่าทุกคนก็มาสนใจศึกษาอะไรกันต่างๆ และในเรื่องของวัตถุอะไรต่างๆ ก็มีมากมาย

ซึ่งตรงนี้ ถ้ามีโอกาสได้ศึกษาพระธรรมวินัย และเข้าใจได้ถูกต้องจริงๆ จะเห็นว่า ปัจจุบันนี้ พระพุทธศาสนาเสื่อมโทรมไปจนถึงขั้นวิกฤต เพราะว่า มีน้อยคนที่จะเข้าใจพระธรรมวินัยได้ถูกต้อง แล้วก็แสดงพระธรรมวินัยได้ตามความเป็นจริง ตามที่พระพุทธองค์ทรงแสดง ไม่ใช่ "การเอาเรื่องราวต่างๆ มาอธิบาย" ทำให้เข้าใจได้ก็เฉพาะ "เป็นเรื่อง เป็นราว" แต่ไม่สามารถที่จะเข้าใจความจริง จริงๆ ในพระธรรมคำสอนได้ ซึ่งตรงนี้ เป็นเรื่องที่มีความสำคัญมากๆ 

อ.สุจินต์ บริหารวนเขตต์  : ต้องไม่ลืม เถระวาทะ (เถรวาท) ความเข้าใจที่มั่นคง ในคำที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว ทั้งพระธรรมและพระวินัย ภิกษุคือผู้ที่สละเพศคฤหัสถ์ สละทั่วทุกประการที่เคยทำในเพศคฤหัสถ์ สู่การได้เข้าใจพระธรรม ฟังพระธรรม ไตร่ตรองพระธรรม ศึกษาพระธรรม ปฏิบัติตามพระวินัยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงบัญญัติไว้เท่านั้น จึงจะเป็นภิกษุ

เพราะฉะนั้น ถ้าศึกษาวิชาอื่นทางโลก ผู้นั้นที่ว่าเป็นภิกษุ ที่ได้ศึกษาวิชาต่างๆ ทางโลก จะสนทนากันเรื่องอะไร? ไม่ได้สนทนาธรรมกันเลยใช่ไหม? เพราะศึกษาสิ่งใด ก็สนทนาสิ่งนั้น ศึกษาเรื่องนั้นเรื่องนี้ พยายามขวนขวายที่จะให้มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องที่ศึกษามากขึ้น ไม่ได้กระทำกิจใดๆ ของภิกษุในพระธรรมวินัยเลย อาบัติ เป็นการประพฤติผิดต่อพระธรรมวินัย เป็นโทษด้วย

ขอเชิญติดตามบันทึกการสนทนาฉบับเต็มได้ที่ลิงก์ด้านล่าง : 

ขออนุโมทนาครับ