เข้าใจว่า ผู้ปรารถนาหลุดพ้น หรือ เข้าถึงธรรมอย่างแท้จริง ย่อมต้องประพฤติพรหมจรรย์ เข้าใจว่าต้องมีข้อดีมากมาย โดยเฉพาะ การมีความปรารถนาหลุดพ้นในสังสารวัฎนี้ นักบวชหลายศาสนา รวมถึงพระผู้ปฏิบัติดี ฆราวาสที่ปฏิบัติชอบ ก็มักจะใส่ใจกับการ ประพฤติพรหมจรรย์ หากเป็นฆราวาส ก็จะไม่พยายามปรุงแต่ง ติดยึด หมกหมุ่น คือให้เป็นไปตามธรรมชาติของร่างกาย เท่านั้น
แต่...ยุคสมัยนี้ปรุงแต่งกันมาก ถูกครอบงำด้วยรูปสวย กลิ่นหอม ความพอใจต้องใจกันมาก มีฉันทราคะกันแรงมาก ความรักที่พูดกันเข้าใจกัน ก็จะเป็นความรักแบบเลือนลอย หลอกๆ ปลอมๆ เพียงเพื่อสนองความต้องการของตน เพื่อเห็นแก่ตนอย่างแท้จริงเท่านั้น จึงมักโกรธ และไม่ให้อภัยต่อกันได้ง่ายเมื่อไม่ถูกใจ แม้จะถูกต้องก็ตามเพียงเพราะไม่พอใจ ไม่ถูกใจ ก็ทำร้ายทำลายจิตใจกันได้ง่ายๆ หากพูดถึงการหลุดพ้น เพื่อไม่อยากมาเกิดอีกแล้ว ก็ต้องนึกถึงการเข้าถึงโสดาบันกันเป็นเบื้องต้น แต่...การเข้าถึงโสดาบันมิใช่เรื่องง่าย ต้องศึกษาธรรมะให้เข้าใจจริงๆ เท่านั้น แล้วนำมาปฏิบัติ ในชีวิตจริง แต่.... (อีกแล้ว) การปฏิบัตินั้น ก็ต้องแยบคาย การประพฤติพรหมจรรย์ ก็ต้องแยบคายเข้าใจว่าต้องทำด้วยปัญญา หรืออะไรสักอย่าง จึงอยากขอเรียนถาม ผู้มีเมตตาธรรม ที่รู้และเข้าใจธรรมะ ช่วยให้ความกระจ่างในเรื่องการประพฤติพรหมจรรย์อย่างแยบคาย การนำธรรมะที่รู้มาปฏิบัติในชีวิตประจำวันอย่างแยบคายด้วยเถิด และขออนุโมทนาต่อธรรมทานที่ท่านได้อนุเคราะห์มา ณ. ที่นี้ด้วยครับ
การประพฤติพรหมจรรย์ หมายถึง การประพฤติประเสริฐคำว่า พรหมจรรย์ ในพระไตรปิฎก มีความหมายหลายอย่าง เช่น ทาน ศีล เวยยา-วัจจะ พรหมวิหาร ๔ ศาสนา อริยมรรค เป็นต้น ก็ชื่อว่าพรหมจรรย์ แต่โดยมากในพระไตรปิฎกการประพฤติพรหมจรรย์ในศาสนานี้ พระพุทธองค์หมายเอามรรคพรหมจรรย์ คือ การประพฤติในอริยมรรค
สำหรับ การประพฤติโดยแยบคาย หมายถึงการประพฤติที่ถูกต้องและตรง การประ-พฤติมรรคพรหมจรรย์แม้คฤหัสถ์ก็ประพฤติได้ คือ ขณะที่สติปัฏฐานเกิด ขณะนั้นชื่อว่าเป็นการประพฤติมรรคพรหมจรรย์ เป็นการประพฤติที่ประเสริฐ และย่อมดับกิเลสได้ตามลำดับ
ที่ว่าประพฤติที่ถูกต้อง และตรง คือประพฤติอย่างไรครับ...? และที่ว่าแม้คฤหัสถ์ก็ประพฤติได้ คือ ขณะที่สติปัฏฐานเกิด นั้นเกิดอย่างไร เราต้องระลึกรู้อะไรถึงเข้าใจว่าสติปัฏฐานเกิดแล้วครับ
ที่ว่าประพฤติถูกต้องและตรง คือ ปฏิบัติไม่ผิดจากหลักธรรมคำสอนของพระพุทธองค์นั่นเองขณะที่สติปัฏฐานเกิด สติและสัมปชัญญะรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนั้น